Inleiding.

Het GRAFMONUMENT van de familie van de koopman, winkelier en gemeenteraadslid Bronsgeest-Van de Broek werd vervaardigd door de fa. L. Petit te Tilburg naar een ontwerp van priester-historicus Xavier Smits uit Den Bosch. Het grafmonument werd omstreeks 1915-1925 op de katholieke begraafplaats aan de Bredaseweg geplaatst en heeft elementen van de Weense Sezessionsstil en de Beuroner Schule.

Omschrijving.

Grafmonument bestaande uit een geheel gescharreerd, in rode zandsteen uitgevoerde opstand met opschrift waarboven in reliëf een Calvarievoorstelling, omgeven door een smeedijzeren hek tussen geprofileerde gele zandstenen hoekpalen. Het grafmonument heeft elementen van de Weense Sezessionsstil. De opstand bestaat uit een basis waarop een enigszins naar boven verjongende sokkel met opschrift 'Hier rust de weled. heer / Theodorus C.J. Bronsgeest / lid vh kerkbestuur regent vh gasthuis / penningmr der Vincentius-vereeniging / eerelid der H. Familie / geb. 's Gravenhage 13 oct. 1844 / + Tilburg 15 aug. 1915 / en zijne echtgenoote mevrouw / Joanna Chr. M. v.d. Broek / oud vice pres der St. Elisabeth / en der Maria Ver. / medeoprichtster van Vrouwenadel / lid der H. Familie en Derde Orde / eerelid der Congregatie / en der Ver. v.h. H. Sacrament geb. Tilburg 6 maart 1861 / +Tilburg 8 aug. 1925'. Hierboven een arcosolium, met in reliëf een acanthusmotief, op twee korte zuilen met dobbelsteenkapiteel. Het geheel omlijst een reliëf voorstellende een Calvariegroep. Centraal de gekruisigde Christus met boven zijn hoofd een INRI-bord. Links van hem Maria met de handen gevouwen, het hoofd opgeheven. Rechts van het kruis Johannes de Doper met in zijn handen een boek. Het reliëf toont invloeden van de Beuroner Schule. De opstand heeft een zandstenen zadeldak met overstek en windveer met krullen. Hierop een geprofileerd basement met kruis. Het graf is omgeven door een zandstenen rand met op de hoeken eenvoudig geprofileerde zandstenen palen waartussen een gesmeed hekwerk met alternerende spijlen. De binnenruimte van de rand is opgevuld met grint. Op de paal rechtsvoor de signatuur 'X. Smits / L. Petit'.

Waardering.

Het monument is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociale en geestelijke ontwikkeling, in het bijzonder de katholieke grafcultuur. Het grafmonument is tevens van belang vanwege de typologische ontwikkeling en de zeldzaamheid van de voorstelling. Het is bovendien van belang als onderdeel van een groter geheel dat cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig van belang is als de eerste katholieke begraafplaats in Tilburg.