Inleiding

WOONHUIS bestaande uit twee samengetrokken panden uit 1888 die in 1921-22 verbouwd zijn tot één woning door de architect Harry Elte in opdracht van de Duits-Russische zakenman Julius W. Barmat. Met name aan het interieur is zeer veel aandacht besteed. De betimmeringen zijn vervaardigd door de Nederlandsche Fabriek voor Betimmeringen v/h Gebrs. Reens te Amsterdam; het (vaste) meubilair waarschijnlijk door gebroeders Daniël en Hendrik van Dorp. De lampen in de entreehal en in het trappenhuis zijn mogelijk vervaardigd door de Amsterdamse firma H.J. Winkelman & Van der Bijl. Het glas in lood is mogelijk ontworpen door Chris Lebeau. Het is vooralsnog onduidelijk welke onderliggende betekenislagen aan het decoratieprogramma moeten worden toegekend, maar wel kan worden gezegd dat de verschillende vormen van decoratie een grote onderlinge samenhang lijken te vormen. Tot in de afwerklagen, de details en het hang- en sluitwerk kenmerkt het pand zich in een grote mate van authenticiteit.

Omschrijving

Pand bestaande uit souterrain, beletage, verdieping en kapverdieping onder plat dak met aan de voorzijde een recht gesloten gevel met centrale dakopbouw ter plaatse van de middenrisaliet. De gepleisterde voorgevel ter breedte van zes traveeën is vormgegeven met een gegroefd basement ter hoogte van het souterrain en lisenen over de verdiepingen die een kroonlijstachtige zone met rechte lijsten dragen. In het souterrain twee ingangen: in de tweede travee van links de van een interne stoep voorziene hoofdingang met hierin een deur met smeedwerk waarin de letters JWBARMAT zijn verwerkt. In de rechter travee de dienstingang. De vensters op de bel-etage en de verdieping zijn met H-ramen bezet en zijn verticaal met elkaar verbonden door middel van groeven in het pleisterwerk; in het zo ontstane 'paneel' tussen de vensters een vierkant ornament. De tweede travee van links ter hoogte van de bel-etage heeft een klein venster. In de dakopbouw zijn vensters met stolpramen aangebracht; naast de dakopbouw dakschilden met leien. De achtergevel bestaat uit een recht afgesloten gevel ter breedte van zes traveeën. Links een rond uitgebouwde erker met hierboven (ter hoogte van de bel-etage) een kleinere erker.

Het interieur is verdeeld in twee beuken: een linker (voormalige nummer 78) en een rechter beuk (voormalige nummer 77). In de linkerbeuk bevindt zich de toegangszone met het monumentale trappenhuis, kleinere kamers en sanitaire functies, terwijl de rechterbeuk wordt gekenmerkt door voor- en achterkamers. De ingang geeft toegang tot een entree met glazen klapdeuren, gevolgd door een voorhal met trap leidend naar het trappenhuis. Zowel de entree als de voorhal zijn voorzien van een vloer en een plint in wit geaderd zwart marmer, in open boek gelegd. De wanden zijn boven de plint voorzien van een groen graniet, in open boek aangebracht. In de entree een plafondlamp uit de bouwtijd. Het trappenhuis wordt bepaald door een monumentale bordestrap met overlopen rond een groot trapgat. De opengewerkte balustrade heeft gebeeldhouwde elementen op een aantal trappalen, terwijl andere trappalen een bolbeëindiging hebben. De wanden van het trappenhuis hebben op de bel-etage betimmeringen in eikenhout en paneeldeuren waarbij in het midden van de paneel een zwarthouten naald is aangebracht, eindigend in een gesneden vrouwenfiguur. Op de boezem van de loze schouw van wit geaderd zwart marmer is een zwaard in zwart hout verbeeld waarvan de greep eveneens voorzien is van een vrouwenfiguur. Ter hoogte van de verdiepingen zijn de wanden voorzien van raamwerken waarin ter plaatse van de vroegere bespanning hardboard en/of gipsplaat is aangebracht. Het trappenhuis is aan de bovenzijde in stuc afgewerkt en wordt bekroond door een lantaarn met glas in lood waarin kubistisch vormgegeven mensen zijn afgebeeld. Aan de lantaarn hangt een metalen lamp met drie lichtniveaus uit de bouwtijd. Op de vloer een parketvloer in blokverband. Vanuit het trappenhuis is de garderobe met wc bereikbaar alwaar originele betimmeringen, glas in lood en tegelwerk in grote mate behouden zijn gebleven. De rechtervoorkamer op de bel-etage (salon) is voorzien van een betimmering in coromandelhout op de wanden. Behalve een verlaagd gedeelte met hierin de schouw wordt de kamer met name gekenmerkt door de betimmerde wand met suitedeuren naar de rechterachterkamer. Deze suitedeuren zijn voorzien van in roeden gezet glas en geplaatst in een diepe nis met rond gesloten bovenzijde, rustend op zuilen. Ter weerszijden hiervan ondiepe nissen met kasten. Het plafond heeft een rond element in stuc. De rechterachterkamer (eetkamer) heeft een eiken suitewand naar de voorkamer voorzien van de glasroededeuren met aan weerszijden nissen met hieronder kastdeuren. Aan de achtergevel heeft de kamer een erker met kwartronde zijkanten waarin figuratief glas in lood is opgenomen. De andere wanden vertonen nog de aftimmerlatten van de voormalige bespanning. Naast de 'schouw' met radiator en voorzien van een eiken betimmering met gebeeldhouwd reliëf twee in de betimmering opgenomen halfronde buffetten, die aan de bovenzijde bekroond worden door halfronde reliëfs. Tegen de schouw een groter buffet in dezelfde vormentaal maar zonder het afsluitende reliëf. De deuren zijn voorzien van een kruisvorm met hierin een gesneden vrouw. Op de vloer een afgebiesd parket met een repeterend vierkant patroon en aan het plafond recht geometrisch stucwerk. In de linkerachterkamer een schouw met tegelwerk met links hiervan een kast en rechts hiervan een nis.

Op de verdieping bevindt zich aan de voorzijde in het linkergedeelte de werkkamer van de opdrachtgever. De kamer is met eiken betimmerd; aan één van de korte wanden een kastenwand met centrale nis met reliëf en tegenover de ramen een vast kastje in eiken- en coromandelhout. Afgebiesd visgraatparket op de vloer. Tussen de rechtervoor- en rechterachterkamer belangrijke restanten van kastenwanden. Linksachter op de verdieping een sanitaire ruimte met zwarte en groene tegels en de originele wastafel; de beide w.c.'s zijn voorzien van getoogde deuropeningen met vergelijkbaar tegelwerk.

Op de tweede verdieping linksvoor een w.c. met origineel tegelwerk.

In het souterrain rechtsachter een betimmerde kamer met verlaagde schouwwand met ter weerszijden van de natuurstenen schouw kasten met hierboven velours bespanning. Hiertegenover een rondgesloten nis met ter weerszijden kasten met roededeuren. Verder is in de kamer een oude kluisdeur zichtbaar. In de erker een groen natuurstenen vensterbank.

N.B. Opgemerkt moet worden dat niet alle interieurelementen beschreven zijn. Een deel hiervan is niet zichtbaar door onder andere later aangebrachte verlaagde plafonds of vloertapijten.

Waardering

Het pand is van architectuurhistorische waarde vanwege het zeer waardevolle interieur en vanwege het exterieur als voorbeeld van een monumentale stadswoning uit de vroege twintigste eeuw. Eveneens van waarde als belangrijk werk binnen het oeuvre van de architect Harry Elte.