Omschrijving onderdeel 5: WATERMOLEN.

Evenals het kasteel heeft de watermolen een middeleeuwse oorsprong. Het huidige gebouw is 18de-eeuws en gerestaureerd in 1977.

Op de plaats waar de Kwistbeek het Maasterras verlaat is een watermolen geplaatst die gebruik maakt van het hoogteverschil tussen Kwistbeek en Bosbeek. Het waterpeil van de grachten rond het kasteel en voorterrein kon worden opgestuwd door het stuwwerk van de molen. Tevens dienden de grachten als overloop voor een teveel aan water.

In 1388 is de eerste vermelding van de watermolen. Vanaf 1664 komt hij op (landmeters)kaarten voor als 'muelen op de beeck'. De molen, in bezit van de eigenaar van het kasteel werd in 1857 tot oliemolen omgebouwd. In 1900 kreeg hij de functie van graanmolen weer terug en heeft die tot 1962 behouden. Gebouw op rechthoekige grondslag, opgetrokken in baksteen en voorzien van een geknikt schilddak met leibedekking. Aan de zuidzijde bevindt zich het waterrad met gemetselde aan- en afvoer van het water van de Kwistbeek.

Waardering

De WATERMOLEN, onderdeel van de historische buitenplaats d'Erp, is van algemeen belang wegens:

- het type onderslag watermolen;

- de functionele samenhang met het watersysteem rond het kasteel;

- de ouderdom;

- de visuele, en historische samenhang met de historische buitenplaats.