Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
526746
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82907/163
Kadastrale aanduiding
Amsterdam X 868
Tasmanstraat 15, 1013 PW te Amsterdam

Omschrijving

Inleiding

Voormalig SCHOOLGEBOUW (Van Noordtschool), ontworpen in 1915 door de Dienst Publieke Werken in de trant van het Rationalisme, ten behoeve van het Gewoon Lager Onderwijs. Met name het interieur van het trappenhuis lijkt rechtstreeks te zijn ontleend aan Berlagiaanse voorbeelden.

Het schoolgebouw, gesitueerd aan de zuidzijde van de Tasmanstraat, is tegenwoordig als bedrijfsverzamelgebouw in gebruik.

De school is opgenomen in een gesloten straatwand van woonhuizen. De speelplaats is bereikbaar via een poort aan de achterzijde.

Omschrijving

Het schoolgebouw heeft een langwerpige plattegrond in langsrichting. Het is in baksteen (kruisverband) opgetrokken en wordt gekenmerkt door een 28 meter brede voorgevel die in hoogte verspringende twee- en drielaags bouwdelen kent en een vierlagige toren. De borstweringen (sommige met waterspuwers) en gevelbeëindigingen zijn keperboogvormig, soms in beton uitgevoerd, anders kantsteens gemetseld. De ontlasting van de vensters op de begane grond geschiedt door middel van anderhalfsteens strekken en op de verdieping door middel van een latei of strek. De lekdorpels zijn alle in natuursteen uitgevoerd. Het gesinterde trasraam wordt afgesloten door een blauw geglazuurde rollaag ter hoogte van de onderdorpels van de kozijnen.

De voorgevel valt behalve door zijn plasticiteit, ook op door de verscheidenheid van de vensters in grootte en typen, zoals schuiframen, kloosterkozijnen, enkelvoudige en samengestelde ramen, hoofdzakelijk met roedenverdelingen en soms in glas-in-lood. De voorgevel valt onder te verdelen in zes ongelijke traveeën. De vier traveeën links van de toren worden boven de eerste verdieping afgesloten door een dakterras waarop de aansluitende maar risalerende gevel van de tweede (platgedekte) verdieping uitkomt. Op de begane grond bevinden zich voornamelijk al dan niet gekoppelde 2x2-ruits draairamen, gescheiden door een hardstenen kalf van een 4x3-ruits bovenlicht. De vensters in de linker travee bestaan in afwijking hiervan uit twee achtruits schuiframen die ook op de verdieping voorkomen. In het enkele geval waar het onderraam niet gekoppeld is uitgevoerd (kloosterkozijn), bevat het bovenraam een 2x3-ruits indeling. De verdieping heeft verder ter weerszijden van een gekoppeld, in glas-in-lood uitgevoerd, draairaam met ongedeeld bovenlicht, vier naast elkaar geplaatste klapraampjes. In het muurvlak onder de hoog in de gevel geplaatste raampjes is in ruitvorm siermetselwerk aangebracht. De tweede, terugwijkende verdieping heeft in de linker travee twee blindnissen met teruggelegde hoeken en kent in de naastgelegen drie traveeën een symmetrie. In het risalerende geveldeel komen boven de drie, naast elkaar gelegen spaarvelden, evenzoveel klapraampjes voor. In de flankerende traveeën zijn twee schuiframen opgenomen met vierruits bovenlicht. De toren die de entreepartij benadrukt, heeft een door een siersmeedijzeren hekwerk afgesloten portiek, waarin zich ijzeren vleugeldeuren bevinden onder een betonnen latei. Hierop zijn drie lichtspleten geplaatst waarvan er twee met oorspronkelijk glas-in-lood zijn ingevuld. Dit drielicht is een herhaling van de drie openingen die gelijk liggen met de straatgevel maar die daar zijn ingevuld met siersmeedijzer. De opgemetselde stijlen zijn gevat tussen betonnen lateien waarvan de einden als blokken in de gevel rusten. In de keperboogvormige bovenlatei is in het midden in een natuurstenen plaquette te lezen: 'OPENBARE SCHOOL / VOOR G.L.O. NO. 88'. In de eerste en tweede torenverdieping zijn boven elkaar vensters geplaatst van het type 'melkmeisje' met 2x3-ruits roedeverdeling. In de bovenste torengeleding is onder de hijsbalk een rondvenster geplaatst in een verdiept veld met een raam waarvan vier zijden, als de facetten van een diamant in een punt samenkomend, naar voor steken. De hoeken van de toren zetten zich boven de borstwering als hoekposten met dekplaten voort. De linker- en rechter zijkant van de toren is voorzien van een spaarveld. De rechter travee van de gevel is het meest evenwichtig en heeft in beide bouwlagen drie vensters met ramen met bovenschuivende delen waarbij alleen de ramen op de verdieping zijn uitgerust met onderlichten.

De achtergevel heeft rechts van het trappenhuis in een teruggelegen gedeelte de vensters van de zes lokalen, kruisvensters, als aan de voorgevel en ook als links van het trappenhuis op de verdieping. Links op de begane grond bevinden zich de deuren vanuit een hoger opgetrokken ruimte naar de speelplaats. In het trappenhuis bevinden zich twee paar vleugeldeuren onder vierruits bovenlichten en op de verdiepingen telkens drie hoge, smalle vensters. Bovenin bevinden zich drie ronde glas-in-lood vensters. In het muurwerk bevinden zich siersmeedijzeren luchtroosters.

Het interieur heeft een rijk uitgevoerd trappenhuis waarvan de scheidingswand rondboogopeningen met siersmeedijzeren hekwerk heeft. De bogen zijn, net als de overige ontlastingsbogen van de school en delen van het metselwerk in geglazuurde baksteen (rood/oranje/geel/groen) uitgevoerd. Ook in de troggewelfjes zijn geglazuurde stenen ingemetseld. De traptreden, van comblanchien, zijn in de aantrede versierd met Jugendstilmotieven. De houten leuning is decoratief beëindigd. De indeling van de school is vrijwel ongewijzigd. De vloeren van de hal en het trappenhuis zijn in terrazzo.

Waardering

Het schoolgebouw met bijbehorend trappenhuis uit 1915 is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde als gaaf bewaard gebleven schoolgebouw, in de stijl van het Rationalisme zowel qua in- als exterieur en vanwege de plaats in de ontwikkeling van het schoolgebouw in Amsterdam.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Cultuur, gezondheid en wetenschap Onderwijs en wetenschap Schoolgebouw

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1915
1915
exact

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
Rationalisme
invloeden