Omschrijving

HOOFDHUIS, als onderdeel van de historische buitenplaats Soeslo. Het in oorsprong 17de eeuwse huis heeft voornamelijk in 1815 zijn definitieve verschijningsvorm als hoofdhuis gekregen. Het bestaat uit twee bouwvolumes die in diverse fasen tot stand zijn gekomen. De in plattegrond ten opzichte van elkaar verschoven rechthoekige bouwvolumen zijn in baksteen opgetrokken. Het aan de achterzijde gelegen eenlaags volume bevat het uit de 17de eeuw daterende spijker, dat in 1815 aan de noordwestzijde met een tweelaags voorhuis is uitgebreid. Later is de spijker aan de zuidwestzijde zoals blijkt uit een bouwnaad nog eens vergroot. Beide bouwvolumen worden door een schilddak met evenwijdig aan elkaar geplaatste nok, gedekt met blauw geglazuurde Oudhollandse dakpan. Alleen in het voorhuis komt op de nokeinden een schoorsteen met windkap voor. Van alle rechtgesloten vensters (type schuifraam) zijn alleen die in de spijker geplaatst op een gemetselde onderdorpel en voorzien van (paneel)luiken. De vensters in het voorhuis rusten op natuurstenen onderdorpels en worden door een strekse boog afgesloten. De voorgevel van het voorhuis is symmetrisch van opzet en telt vijf assen. De middenas wordt gevormd door de door met schijnvoegen uitgevoerde stucwerk omlijsting van de entree die wordt beëindigd door een kroonlijst. Boven de vleugeldeur met twee gekoppelde kruisvormige roeden in het bovenlicht, bevindt zich een venster met 3x(2+2) schuifraam op de verdieping dat ook ter weerszijden van de middenas tweemaal voorkomt. Begane gronds bestaat het onderraam uit een 3x3-ruits onderverdeling. De gevel wordt door een geprofileerde kroonlijst beëindigd. Links en rechts van de entree is in een baksteen de tekst 'Derk Royer' en '4-10-1815' ingekrast. De beide zijgevels van het voorhuis zijn voor wat betreft de vensterindeling spiegelbeeldig aan elkaar gelijk met twee vensters begane gronds en op de verdieping in de hoek met het achterhuis, een venster. In het dakschild sluit een dakkapel bij deze vensteras aan. In de rechter zijgevel komt in de hoek met het achterhuis ter hoogte van de verdiepingsvloer een dichtgezet venster voor en daaronder een klein raampje met diefijzers. De spijker bevat in de achtergevel (zd/o), die is gericht op de tuin en boomgaard, drie vensters met 5x(3+4) schuiframen boven de in een gecementeerde plint voorkomende twee kelderlichten. De linkerhoek is, getuige een afwijkende baksteen en een bouwnaad, niet oorspronkelijk. Een bouwnaad komt ook voor tussen de twee rechter vensters. In het dakschild zijn vier dakkapellen geplaatst met een vierruits draairaam onder een segmentboogvormig fronton.

De rechter zijgevel steekt ten opzichte van de zijgevel van het voorhuis uit en bevat een 3x(2+2) schuifraam met rechts daarvan een via een hardstenen trapje met gietijzeren leuningen en een bordes te bereiken beglaasde deur onder een van een ruitvormige indeling voorzien bovenlicht. In het dakschild komt een identieke dakkapel voor als in de achtergevel. De linker zijgevel bevat slechts een in het midden geplaatst, identiek venster als in de rechter zijgevel. Het interieur heeft deels zijn oorspronkelijke indeling behouden maar is in onderdelen het meest aangetast. De meeste wijzigingen hebben in het achterhuis (de spijker) plaats gevonden. Er is een doorbraak van het achterhuis naar het voorhuis gemaakt en er is een opening in de scheidingsmuur tot stand gebracht tussen twee kamers. In de 19de eeuw is het achterhuis vergroot. De kelder in het achterhuis bezit nog twee haaks op elkaar staande tongewelven die beide later zijn gepleisterd. De ruimten op de verdieping zijn deels gewijzigd. Ter plaatse van de aansluiting van het voor- met het achterhuis wordt de evenwichtige compositie van de ruimten verstoord door de plaatsing van het trappenhuis in de met marmeren (zwart-wit) plavuizen belegde hal en niveauverschillen van vloer en plafond van beide bouwvolumen. In het voorhuis komen nog Art Déco-stucplafonds voor. In het achterhuis is de oorspronkelijke enkelvoudige balklaag in twee kamers nog aanwezig.

Waardering

Het hoofdhuis van de historische buitenplaats Soeslo is van algemeen architectuur- en cultuurhistorisch belang:

- vanwege de relatieve gaafheid van de twee bouwvolumes uit overwegend de 17de en 19de eeuw en aldus waardevol als voorbeeld van een ontwikkeling in de bouw- en de bewoningsgeschiedenis van de buitenplaats;

- vanwege de ensemblewaarde als onderdeel van de buitenplaats.