Inleiding

Manègegebouw naar ontwerp van W. van Tijen voor de Rotterdamsche Manège gebouwd in 1936-37 en bestaande uit een binnenmanège met tribune, kleed- en dienstruimten en een sociëteitszaal. Het gebouw is verbonden met het stallengebouw.

De huidige verschijningsvorm van het westelijke volume met sociëteitszaal dateert van na een brand in 1957 waarbij de bestaande clubzaal gewijzigd werd hersteld en uitgebreid. Het volume kenmerkt zich in geveluitvoering en interieuronderdelen door een architectuur uit die tijd terwijl de hoofdvorm teruggaat op de oorspronkelijke toestand. De hoofdingang werd bij deze gelegenheid verplaatst.

Aan de oostgevel een verstorende aanbouw met stallen (1994).

Omschrijving

Het MANEGEGEBOUW bestaat uit drie aangrenzende volumes. De rijzaal is ondergebracht in een hal op rechthoekig grondplan onder licht hellend en overstekend zadeldak. Aan de westzijde sluit een lager smal tussenvolume aan onder een naar het westen afhellend lessenaarsdak, waarin onder meer de tribune is ondergebracht. De sociëteitszaal bevindt zich op de overkragende verdieping van een volume langs de westzijde dat gedekt wordt door een lessenaarsdak dat naar het oosten afhelt. De naamsaanduiding "Rotterdamsche Manege" is zichtbaar vanaf de Kralingseweg en is aangebracht op de vakwerkligger onder een grote raampartij in de zuidgevel.

De hal met binnenmanège is opgebouwd uit vier stalen portaalspanten waarop stalen gordingen, houten sporen en een houten dakbeschot. De gevels bestaan uit een stalen vakwerkconstructie met een invulling van kalkzandsteenmetselwerk voorzien van lichtgekleurde voegen. Het bovenste deel van de gevels is voorzien van raamstroken met houten ramen. De zuidgevel bezit thans witgeverfd metselwerk. In de oostgevel zijn gele bakstenen penanten toegepast. De hal heeft toegangen in de beide kopgevels en in de oostgevel. Boven deze deuren zijn de raamstroken naar onderen doorgetrokken tot bovenlichten, behalve in de noordgevel waar zich boven de deur een aanbouw bevindt met de jurycabine. De bovenlichten in de oostgevel zijn aan de binnenzijde voorzien van stalen platen met uitgesneden afbeeldingen van paarden en ruiters. De wanden van de hal zijn inwendig aan de onderzijde voorzien van houten beschot (bak). Langs de westzijde van de rijzaal bevindt zich onder de reeks bovenlichten de opening van de houten tribune die is ondergebracht in de smalle zijbeuk.

Aan de noordzijde van de manège een eenlaags oorspronkelijke aanbouw onder zadeldak voor smederij en stallen, waarvan de gevels vernieuwd zijn.

Het westelijke volume van het gebouw bezit naast de sociëteitszaal, dienst-, kleed- en sanitaire ruimten en een ontsluitingsgang. Architectonisch kenmerkend is de (voormalige) hoofdentree op de zuidwestelijke hoek die is uitgevoerd met een gebogen gevelhoek en toepassing van tegelwerk aan de gevels. De terugliggende begane grond van de westgevel bestaat uit witgeschilderde baksteen met een strook vensters onder het overstek van de verdieping. Links de nieuwe hoofdentree. De gevel op de verdieping heeft een pui met kenmerkende rechthoekige indeling met glas- en plaatvulling.

Waardering

Het MANEGEGEBOUW naar ontwerp van W. van Tijen gebouwd in 1936-1937 en in 1957 ten dele vergroot en gewijzigd, is van algemeen belang vanwege:

- de historisch-functionele en architectonische samenhang met de andere onderdelen van het complex, waarbinnen de manege een identiteitsbepalende rol speelt;

- de gaaf behouden constructie, hoofdvorm, compositie van volumes en de toegepaste architectuur die een voorbeeld is van het functionalisme uit de jaren dertig;

- de cultuurhistorische en typologische waarden als onderdeel van het complex.