Inleiding:

De damsluis bij het Werk aan de Daatselaar diende voor de regulering en doorvoer van het inundatiewater aangevoerd door de Lunterse Beek. Door de damsluis te sluiten kon het water in de Lunterse Beek worden opgezet ten behoeve van de inundatie van de 2e of Groepse kom.

Omschrijving:

In 1766 aangelegd WATERWERK, bestaande uit een damsluis. De Damsluis is uitgevoerd in metselwerk met hardstenen 2 x 2 schotbalksponningen en hoekprofielen. Aan de noordzijde van de damwand bevindt zich een jaartalsteen met tekst I.D./PUL en GLDE./STEEN/1766, De damsluis heeft een doorstroomopening van 4 meter.

De afmetingen van de damsluis zijn 10, 5 bij 10 meter inclusief de twee landhoofden. De sluis heeft een doorstroomopening van 5 meter breed met aan de oostzijde een 2 x 2 schotbalksponningen.

Waardering:

De damsluis is van algemeen belang vanwege:

Cultuurhistorische waarden als onderdeel van de Grebbelinie, zoals deze in een periode van 200 jaar in zes fasen is aangelegd.

Architectuurhistorische waarden in het bijzonder als uiting van de militair-strategische bouwkunde, die gebaseerd is op:

a. het systeem van inundatie en accesverdediging (18de, 19de en 20ste eeuw),

Het betreft hier een object dat in eerste aanleg een voorbeeld is van verdedigingswerken uit de periode:

fase 1: vanaf 1744, aanleg liniedijk en werken

Ensemble waarde vanwege zijn ligging binnen het systeem van de Grebbelinie in het algemeen, in het bijzonder als onderdeel van de nog gaaf bewaarde liniedijk tussen het Werk aan de Roode Haan en de kern van de gemeente Leusden.

De sluis is zeldzaam omdat het een nog vrijwel compleet bestaand voorbeeld is van een 18e eeuwse damsluis voor inundatiedoeleinden.