Inleiding:

De damsluis ligt in het Valleikanaal in de gemeente Utrechtse Heuvelrug op de plaats waar tijdens de aanleg van de linie de Broekersloot lag en diende voor de regulering en doorvoer van het inundatiewater aangevoerd vanaf de Neder Rijn en dat bestemd was voor de noordelijk gelegen inundatiekommen. s

Omschrijving:

In 1843 aangelegd WATERWERK, bestaande uit een damsluis. De Damsluis is uitgevoerd in metselwerk met deels hardstenen schotbalksponningen en hoekprofielen. Op de damsluis ligt een moderne metalen spoorbrug.

De afmetingen van de damsluis zijn maximaal 19,2 bij 11,6 meter inclusief de twee landhoofden. De sluis heeft twee doorstroomopeningen, elk 5 meter breed, gescheiden door een middenpenant van 11,20 bij 1,50 meter. Verder heeft de sluis 2 x 2 schotbalksponningen aan beide uiteinden van de sluis.

Waardering:

De damsluis is van algemeen belang vanwege:

Cultuurhistorische waarden als onderdeel van de Grebbelinie, zoals deze in een periode van 200 jaar in zes fasen is aangelegd.

Architectuurhistorische waarden in het bijzonder als uiting van de militair-strategische bouwkunde, die gebaseerd is op:

a. het systeem van inundatie en accesverdediging ( 18de, 19de en 20ste eeuw),

Het betreft hier een object dat in eerste aanleg een voorbeeld is van verdedigingswerken uit de periode:

fase 5: 19de eeuw versterkingen Willem III

Ensemble waarde vanwege zijn ligging binnen het systeem van de Grebbelinie in het algemeen, in het bijzonder als onderdeel van de nog gaaf bewaarde liniedijk tussen het Werk aan de Roode Haan en de kern van de gemeente Leusden.

Het object is zeldzaam omdat het een nog vrijwel compleet bestaand voorbeeld is van een 19e eeuwse damsluis voor inundatiedoeleinden.