Inleiding

Op de zuidelijke oever van de Kromme Rijn ten zuidwesten van Oud-Amelisweerd een markant gelegen boerderij-ensemble "De Knapschinkel" bestaande uit een (voormalige) dwarshuisboerderij (woongedeelte en bedrijfsgedeelte) en veestal. De dwarshuisboerderij werd omstreeks 1678 herbouwd op de plaats van een oudere boerderij die in 1672 door de Fransen was verwoest. Het woongedeelte, tegenwoordig bereikbaar via een nieuwe toerit vanaf de Koningslaan, die geen monumentwaarden vertegenwoordigt, is aan het einde van de 20ste eeuw geheel gerestaureerd, waarbij alle zesruits ramen en raamkozijnen zijn vervangen (voorheen empirevensters met luiken; nu zesruits vensters met valraam, dubbel glas en vastgeschroefde imitaatluiken), de kapconstructie geheel is vernieuwd en door sloop van een deel van het bedrijfsgedeelte een patio met berging is ontstaan achter het woongedeelte. Ook de indeling van voorgevel en dakschild dateert deels uit het eind van de jaren '90 van de 20ste eeuw (o.a. dubbele deuren op plaats van twee ramen).

Omschrijving

De WOONGEDEELTE van de voormalige DWARSHUISBOERDERIJ bestaat uit een wit gepleisterd dwarsgeplaatst voorhuis voorzien van een rietegdekt zadeldak met wolfeind (links) en tuitgevel (rechts). Het voorhuis bestaat uit één bouwlaag en een kapverdieping. In de voorgevel centraal een dubbele meerruits deur met bovenlicht; rechts van de deur twee zesruits vensters; links van de deur twee vierruits vensters met klepramen. Ter hoogte van de kap twee kapellen met meerruits venster en steekkap en diverse tuimelramen. Deze indeling van voorgevel en dakschild dateert uit de jaren '90 van de 20ste eeuw. In de linker zijgevel links een eenvoudige toegangsdeur met bovenlicht; rechts en ter hoogte van de verdieping een zes- respectievelijk vierruits venster. In de 19de eeuw werd het woonhuis ter linkerzijde uitgebreid met een bakhuis. Dit wit gepleisterde huis op rechthoekige grondslag bestaat uit één bouwlaag en een kapverdieping onder een met gesmoorde kruispannen gedekt zadeldak en is voorzien van zesruits vensters; aan de achterzijde van het bakhuis een halfsteens gemetselde uitbouw onder lessenaardak. Deels nieuwe achtergevel (deels oude binnenmuur van de dwarshuisboerderij) onder aankapping met gesmoorde muldenpannen, gelegen aan een patio (eind 20ste eeuw) tussen woongedeelte en bedrijfsgedeelte. De rechtergevel is een tuitgevel met twee zesruits en op de verdieping twee vierruits ramen. Nieuwe entreepartij rechts. In het interieur zijn verscheidene authentieke onderdelen bewaard, w.o. oude moerbalken, paneeldeur en twee kelders.

Waardering

De WOONGEDEELTE van de DWARSHUISBOERDERIJ, deeluitmakend van een ensemble van dwarshuisboerderij met veestal, behorende tot de buitenplaats Oud Amelisweerd is van algemeen belang:

- vanwege de ouderdom;

- vanwege de traditioneel-ambachtelijke vormgeving;

- vanwege de ornamentele waarde;

- vanwege de historische functioneel-ruimtelijke relatie met het hoofdgebouw;

- vanwege de fraaie ligging op de zuidelijke oever van de Kromme Rijn, tegen een achtergrond van hoog opgaand geboomte temidden van weilanden met boomgroepen.