Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
530423
Complexnummer
530420 - Rijksmuseum
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82988/35
Kadastrale aanduiding
Amsterdam R 681
Hobbemastraat 25, 1071 XZ te Amsterdam

Omschrijving

Inleiding

SCHOOLGEBOUW voor tekenonderwijs uit 1890-1891 naar ontwerp van P.J.H. Cuypers. De school is gelegen in de zuidoostelijke hoek van de museumtuin en vormt een integraal onderdeel van het complex Rijksmuseum. Het gebouw had tot doel het kunst- en tekenonderwijs in Nederland op een hoger plan te tillen en is een uitvloeisel van de ideeën over het verheffen van kunst- en kunstnijverheidsonderwijs.

Omschrijving

Het SCHOOLGEBOUW heeft een T-vormige plattegrond en bestaat uit twee bouwlagen en een kelder onder een zadeldak. Dwars op het gebouw, in het midden, is als min of meer zelfstandige uitbouw een vleugel in de vorm van een kapel geplaatst, eveneens met twee bouwlagen onder een afzonderlijke kap. Het gebouw is opgetrokken in rode verblendsteen met decoratief gebruik van gele verblendsteen en natuurstenen onderdelen. Op de gevels zijn diverse tegeltableaus met spreuken aangebracht. De kopse kant van het gebouw aan de zijde van de Hobbemakade wordt gekenmerkt door een torenuitbouw. Onder het gebouw bevinden zich drijvende (oorspronkelijk geheime) reinwaterkelders ten behoeve van de Stelling van Amsterdam. Het interieur is sober gehouden. Nog aanwezig zijn onder andere paneeldeuren, onbeschilderd houten gewelf, en resten van de lambrisering. Een opvallende karakteristiek wordt gevormd door de constructie van het gebouw: gemetselde troggewelfjes met I-profielen in de kelders en zwaardere ijzeren I-profielen met daarop kinderbinten voor de lokalen. De I-profielen van de lokalen zijn aan het oog onttrokken door houten beplating en rusten op bewerkte consoles.

Als type is de tekenschool vergelijkbaar met het gangbare type schoolgebouw in deze periode: de klaslokalen aan één zijde van de lange gang en de toiletgroepen daartegenover. Er zijn wel verschillen die samenhangen met de aard van het tekenonderwijs. De bewuste oriëntatie van de klaslokalen op het noorden en de hoge vensters zijn daar voorbeelden van. De school is stilistisch en in uitgangspunten vergelijkbaar met het hoofdgebouw, geïnspireerd op de Hollandse renaissance en de late gotiek.

Waardering

Het schoolgebouw is

- van algemeen cultuurhistorisch belang omdat het een tastbaar manifest is van de opvattingen over educatie en museologie. Tevens van belang vanwege de opvattingen van het tekenonderwijs in de laatste decennia van de 19de eeuw.

- van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde als belangrijk onderdeel van het oeuvre van P.J.H. Cuypers.

- van algemeen belang vanwege de ensemblewaarde van museum, museumtuin, villa en schoolgebouw, ontworpen door P.J.H. Cuypers als Gesamtkunstwerk, welke nog gaaf en herkenbaar aanwezig is. Het schoolgebouw als onderdeel van het complex Rijksmuseum is tevens van algemeen belang vanwege de bijzondere beeldbepalende en stedenbouwkundige betekenis; gelegen aan de rand en in de middenas van het Museumplein.

- van algemeen belang vanwege de hoge mate van gaafheid en herkenbaarheid van de oorspronkelijke functie.

- van algemeen belang vanwege de zeldzaamheidswaarde: het is een integraal onderdeel van een Gesamtkunstwerk, een ensemble van de hand van één ontwerper met eenheid in stijl, detaillering, ouderdom, onderlinge betrokkenheid en functie.

Dit monument maakt onderdeel uit van complexnummer 530420. Hier vindt u meer informatie over het complex en de bijbehorende monumenten.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Cultuur, gezondheid en wetenschap Welzijn, kunst en cultuur Museum teekenschool

Bouwtypen

Hoofdcategorie Subcategorie Bouwtypen Toelichting
Cultuur, gezondheid en wetenschap Welzijn, kunst en cultuur

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
n.v.t.
niet van toepassing