Omschrijving onderdeel 1, Hoofdgebouw

Het huis Groeneveld op de gelijknamige buitenplaats dateert in de huidige vorm van 1869 en is gebouwd in opdracht van de familie Van Hall. Het oorspronkelijke huis was symmetrisch van opzet en bestond uit een middenbeuk van twee bouwlagen met een driezijdige beëindiging aan de zuidzijde en lagere vleugels te weerszijden. Omstreeks 1920 verrees een lage aanbouw met bijkeuken aan de oostzijde tegen de oostvleugel. De aanbouw van 1920 is met een laag verhoogd. Daarbij bleef het niet. In 1934 heeft een verbouwing plaats gevonden onder leiding van architect F.A. Eschauzier. Hij wijzigde de indeling van de gevels. In het interieur werden de indelingen van begane grond en verdieping gewijzigd. De hal is verkleind en de huidige trap is toen geplaatst, waarbij gebruik gemaakt is van oudere, 19de-eeuwse onderdelen. De oostelijke aanbouw is daarna nog eens uitgebreid met een plantenkas (gesloopt in 1970). Ook de aanbouw aan westzijde is een aantal malen gewijzigd, onder andere in 1937 en 1953 met een serre. Beide aanbouwen vallen buiten de bescherming. In 1989 zijn de gevels afgewerkt met een granollaag. In het interieur hebben eveneens wijzigingen plaats gevonden, waarbij de oorspronkelijke indeling in een aantal opzichten is gewijzigd.

Het huis met gepleisterde gevels en verdieping onder vlakke met shingels gedekte, afgeknotte schilddaken is gebouwd in een mengstijl van neoclassicisme en eclecticisme. De symmetrische naar de weg gekeerde zuidgevel wordt gedomineerd door een hoog opgaand driezijdige middenrisaliet met veranda onder een overkapping met balkon die steunt op ronde gietijzeren kolommen. De oost- en westvleugels zijn lager dan de middenbeuk. De zeven fenètres à terre (openslaande deuren) die op de tuin uitkomen zijn voorzien van een roedeverdeling, evenals de vensters en de balkondeur, die in het middenrisaliet zijn voorzien van persiennes. De getoogde gevelopeningen in het middenrisaliet zijn geplaatst in eveneens getoogde spaarvelden. De kap is bekroond met een decoratief smeedijzeren hek. De slanke schoorstenen zijn voorzien van een zinken afdakje met geschulpte rand. Op de rechter schoorsteen staat een ijzeren windvaan met zeilboot. De buitenste rechtgesloten vensters op de verdieping zijn gewijzigd en waren oorspronkelijk gelijk aan de met luiken behangen rondboog venstertjes ernaast. De aanbouw van 1934 is gebouwd in opdracht van de toenmalige eigenaar van het landgoed, de bankier R. van Osselen. In de linkerzijgevel boven de serre bevinden zich twee rondboog venstertjes tussen drie steunberen, waarvan één een balkonnetje draagt. De van oorsprong symmetrische noordgevel bestaat uit een hoog opgaande middenbeuk en lagere oost- en westvleugels. Deze gevel is voorzien van een entree met na-oorlogse dubbele deur onder een luifel met zadeldak en fronton. Hierboven een driezijdig erkertje op een zware console. Het hoge roedevenster links met daarachter het trappenhuis betreft een wijziging uit 1934. Rechts van de entree zitten twee hergebruikte rondboog vensters uit 1970. De vleugels aan weerszijden zijn voorzien van hoeklisenen en rechtgesloten vensters met persiennes. De gootlijst is geprofileerd.

De indeling van het interieur is voor een deel oorspronkelijk. Het meest markante onderdeel is de achtzijdige tuinzaal. In de trap die in 1934 op deze plaats werd opgebouwd zijn 18de-en 19de-eeuwse onderdelen verwerkt. In de jaren vijftig en zeventig van de 20ste eeuw hebben weer diverse verbouwingen plaats gehad, waarbij een deel van de structuur is veranderd.

Waardering

Het huis Groeneveld, behorend tot de buitenplaats Groeneveld is van algemeen belang:

- wegens de ouderdom;

- wegens de voor de tijd van ontstaan karakteristieke eclectische bouwstijl; - wegens de voor een deel bewaard gebleven oorspronkelijke indeling;

- als middelpunt van de parkaanleg.