Cluster 2. Tankversperring.

NIEUWE HOLLANDSE WATERLINIE

Inleiding

TANKVERSPERRING MET TETRAËDERS als onderdeel van een hindernis in een acces. Tankversperringen waren bedoeld om pantser- of andere voertuigen de doorgang te beletten. Ze werden aangelegd in de mobilisatieperiode 1939-1940. Ze bestaan uit een aantal schuin naar voren, in de grond of beton gestoken, stalen palen (spoorrails of profielstalen balken), veelal puntig. Vanwege deze vorm worden ze ook wel 'aspergeversperringen' genoemd. Deze snel aan te brengen versperringen zijn na aanleg moeilijk weer te verwijderen. Tetraëders zijn puntvormige betonblokken met vier gelijke vlakken. Ze zijn eveneens bedoeld als een tankversperring - en meer in het algemeen - als snel te plaatsen en wegneembare wegversperring. In sommige gevallen werden ze ook van staal gemaakt en bestonden dan uit diagonaal met elkaar verbonden (profiel)staven of treinrails. Tetraëders worden doorgaans groepsgewijs geplaatst. Bij Muiden ligt een zeer gave tankversperring op de IJsselmeerdijk bij dijkvakpaal 254. De dijk vormde een belangrijk acces tot de vesting Muiden. Bij de tankversperring resteert een aantal tetraëders.

Omschrijving

TANKVERSPERRING op de IJsselmeerdijk ten noorden van Muiden. De versperring bestaat uit een circa 2.40 meter brede gewapend betonconstructie waarnaast een aantal tot op maaiveld afgezaagde zware stalen balken met H-profiel zichtbaar is. Verder zijn er in het beton twee rijen met rechthoekige gaten, die nog grotendeels voorzien zijn van de oorspronkelijke naar de oostzijde (frontzijde) gekeerde spoorstaven, maar deels zijn de spoorstaven tot op maaiveldhoogte afgezaagd. De versperring is over de lengte van de dijk met beide taluds circa 42.00 meter breed. Aan de voet van de versperring resteert een aantal TETRAËDËERS, uitgevoerd als puntvormige, gewapend betonnen blokken met vier gelijke, driehoekige vlakken en al dan niet voorzien van een oog om ze te kunnen ophijsen.

Waardering

De TANKVERSPERRING MET TETRAËDERS is van algemeen belang vanwege:

* Cultuurhistorische waarden als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie zoals deze is ontworpen door C.R.T. Kraijenhoff en in eerste aanleg vanaf 1815 door hem, Jan Blanken en majoor-ingenieur Willem Offerhaus is gerealiseerd en daarna door anderen gedurende circa 125 jaar is versterkt en verbeterd.

* Architectuurhistorische waarden in het bijzonder als uiting van de militair-strategische bouwkunde, die gebaseerd is op: a. het systeem van inundatie en accesverdediging (19de en 20ste eeuw), b. de wedloop met de zich versterkende offensieve middelen (20ste eeuw) c. het systeem van 'levende' veldversterking in de diepte (20ste eeuw)

Het onderdeel is een voorbeeld van een tankversperring uit 1939-1940, gecombineerd met gewapend betonnen tetraëders.

* Ensemblewaarde en situationele waarden als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en vanwege de functionele en fysieke samenhang met de overige onderdelen van het complex.

* Het onderdeel is zeer zeldzaam omdat er relatief weinig herkenbare tankhindernissen resteren, zeker in deze gave staat met resterende spoorstaven en in combinatie met tetraëders.

* Het onderdeel is grotendeels gaaf bewaard en laat zich in het veld nog zeer goed in zijn oorspronkelijke functie herkennen.