Cluster 13. Houten loods.

NIEUWE HOLLANDSE WATERLINIE

Inleiding

HOUTEN LOODS als zuidelijk exemplaar van twee houten loodsen buiten de gracht aan de noordwestzijde of keelzijde van Fort Kijkuit. Op verschillende plaatsen zijn binnen en buiten fortterreinen in de loop der decennia houten, stenen en metalen ('blikken') loodsen tot stand gekomen om te dienen als (provisorische of permanente) bergruimte, opslag, onderkomen voor mensen of materieel, hospitaal, brandweer, paardenstal, wachthuis, enz. Een groot deel van deze loodsen is inmiddels vergaan, gesloopt of verplaatst, maar andere bestaan nog in situ. Soms gaat het om bijzonder eenvoudige bouwwerkjes van geringe omvang, maar er zijn ook meer complexe en grotere exemplaren. De loods bij Fort Kijkuit is relatief gaaf.

HOUTEN LOODS

Groen geschilderde HOUTEN LOODS, die omstreeks 1880 is gebouwd. De loods ligt buiten de fortgracht, iets ten noorden van de toegangsweg tot het fort nabij en met de grootste lengte haaks op de toegangsbrug. De loods meet ongeveer 10 x 8 meter en wordt gedekt door een met gesmoorde pannen gedekt zadeldak, met de nok van zuidwest naar noordoost. Aan de zuidwestzijde bevindt zich een kleine, eveneens onder zadeldak gebrachte uitbouw. De gevels zijn uitgevoerd in rabatdelen en voorzien van rechthoekige gevelopeningen, waarin witte, meestal niet originele ramen en deuren.

De HOUTEN LOODS bij Fort Kijkuit is van algemeen belang vanwege:

* Cultuurhistorische waarden als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie zoals deze is ontworpen door C.R.T. Kraijenhoff en in eerste aanleg vanaf 1815 door hem, Jan Blanken en majoor-ingenieur Willem Offerhaus is gerealiseerd en daarna door anderen gedurende ongeveer 125 jaar is versterkt en verbeterd.

* Architectuurhistorische waarden, in het bijzonder als uiting van een aan de militair-strategische bouwkunde gerelateerde houten bebouwing, die verband houdt met:

a. het systeem van inundatie en accesverdediging (19de eeuw),

b. de wedloop met de zich versterkende offensieve middelen (19de eeuw).

Het betreft hier een onderdeel uit de periode 1871-1886, namelijk een houten berging van omstreeks 1880.

* Ensemblewaarde en situationele waarden als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Tevens vanwege de functionele en fysieke samenhang met de overige onderdelen van het complex.

* Het onderdeel is representatief omdat het een goed voorbeeld is van een bij een verdedigingswerk ingerichte loods.

* Het onderdeel is redelijk gaaf bewaard omdat hoofdvorm en bouwkundige detaillering vrij goed intact zijn gebleven.