Cluster 79.

NIEUWE HOLLANDSE WATERLINIE

Inleiding

ARTILLERIELOODS (D) als niet bomvrij onderdeel van het Fort Giessen. Op verschillende plaatsen zijn binnen en buiten fortterreinen in de loop der decennia houten, stenen en metalen ('blikken') loodsen tot stand gekomen om te dienen als (provisorische of permanente) bergruimte, opslag, onderkomen voor mensen of materieel, hospitaal, brandweer, paardenstal, wachthuis, enz. Een groot deel van deze loodsen is inmiddels vergaan, gesloopt of verplaatst, maar andere bestaan nog in situ. Soms gaat het om eenvoudige bouwwerkjes van geringe omvang, maar er zijn ook meer complexe en grotere exemplaren. Een houten artillerieloods die langs de toegangsweg aan de keelzijde van Fort Giessen is gebouwd, is nog ter plaatse aanwezig.

Omschrijving

Donker geschilderde, houten ARTILLERIELOODS (D) ten noordwesten van het fort aan de zuidwestkant van en ongeveer halverwege de toegangsweg van het Fort Giessen. De aan de keelzijde van het fort, parallel aan de weg gelegen loods is vermoedelijk omstreeks 1880 gebouwd. De loods meet ongeveer 35 x 10 meter en is een van de grootste nog bestaande exemplaren. De loods wordt gedekt door een zadeldak met ruim overstek, belegd met gesmoorde, holle pannen. Het gebouw heeft, decoratief gezaagde, wit geschilderde houten windveren. De gevels zijn opgetrokken uit rabatdelen. De beide langsgevels zijn niet symmetrisch voorzien van vensters, waarin (openslaande) ramen met fijne roedeverdeling (4 x 2) en toegangen. Ook de kopse gevels bevatten toegangen, die zijn voorzien van dubbele (opgeklampte) lattendeuren met degelijk ijzeren gehang. Op zolderniveau enkel uitgevoerde, kleinere deuren. Het interieur werd niet bezocht.

Waardering

De ARTILLERIELOODS (D) van Fort Giessen is van algemeen belang vanwege:

* Cultuurhistorische waarden als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie zoals deze is ontworpen door C.R.T. Kraijenhoff en in eerste aanleg vanaf 1815 door hem, Jan Blanken en majoor-ingenieur Willem Offerhaus is gerealiseerd en daarna door anderen gedurende ongeveer 125 jaar is versterkt en verbeterd.

* Architectuurhistorische waarden, in het bijzonder als uiting van een aan de militair-strategische bouwkunde gerelateerde houten bebouwing, die gebaseerd is op: a. het systeem van inundatie en accesverdediging (19de eeuw), b. de wedloop met de zich versterkende offensieve middelen (19de eeuw).

Het betreft hier een onderdeel uit de periode 1871-1886, namelijk een houten loods van omstreeks 1880.

* Ensemblewaarde en situationele waarden als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Tevens vanwege de functionele en fysieke samenhang met de overige onderdelen van het complex.

* Het onderdeel is representatief omdat het een voorbeeld is van een authentieke in de directe nabijheid van een verdedigingswerk ingerichte houten loods en hij vertegenwoordigt zeldzaamheidswaarde door omvang, gaafheid en detaillering.

* Het onderdeel is tamelijk gaaf bewaard omdat hoofdvorm en bouwkundige detaillering alsmede diverse onderdelen intact zijn gebleven.