NIEUWE HOLLANDSE WATERLINIE

Inleiding

BRUG EN INUNDATIE- EN KEERSLUIS MET INUNDATIEKANAAL bij de Loenderveense Molen als functionele onderdelen van het inundatiesysteem van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het verdedigingssysteem van de Nieuwe Hollandse Waterlinie was in de eerste plaats gebaseerd op het gecontroleerd onder water zetten van (grote) terreinoppervlakken. Gecontroleerde inundatie vergde een ingenieus systeem van waterwerken, zoals sluizen, stuwen en kanalen, waarmee het noodzakelijke peil snel en binnen nauwe grenzen gesteld en gehandhaafd kon worden. Er werden vele verschillende typen sluizen toegepast, afhankelijk van de plaats waar ze in het systeem functioneerden. Soms werden reeds bestaande scheepvaart-, uitwaterings- of keersluizen gebruikt, maar ook zijn er vele nieuwe gebouwd of bestaande (sterk) aangepast. De brug in de oostelijk Vechtdijk (hier Oud Over genoemd) met sluis bij de Loenderveense Molen, en de vaart, die oorspronkelijk als boezemkanaal van de polder diende, zijn in de 19e eeuw mede bestemd en ingericht voor functies binnen de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Brug en sluis zijn gerestaureerd en versterkt met beton en staal; blijkens inscriptie dateren de puntdeuren uit 1963.

Omschrijving

De BRUG EN INUNDATIE- EN KEERSLUIS aan de oostoever van de Vecht ter hoogte van de Loenderveense Molen bestaat uit een rechte overspanning van de uitwatering aan de mond van het boezemkanaal / het inundatiekanaal van de gelijknamige polder. Ter weerszijden van de weg lage bakstenen rollagen met natuurstenen blokken, waarop houten leuningen. De overspanning bedraagt ongeveer 2,50 m; de verkeersbrug ongeveer 5 m breed, waarvan 2 x 50 cm voor de rollagen. Hierop aan de polderzijde ijzeren pennen voor plaatsing van davits om schotbalken in de kolkwanden te kunnen plaatsen; aan de Vechtzijde bevinden zich houten, naar de rivierzijde openende puntdeuren. Het INUNDATIEKANAAL loopt oostwaarts van de brug met sluis tot aan de Loenderveense Molen. Het kanaal is ruim 300 m lang en ca. 8 m breed.

Waardering

BRUG EN INUNDATIE- EN KEERSLUIS MET INUNDATIEKANAAL langs de Vecht ter hoogte van de Loenderveense Molen zijn van algemeen belang vanwege:

* Cultuurhistorische waarden als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie zoals deze is ontworpen door C.R.T. Kraijenhoff en in eerste aanleg vanaf 1815 door hem, Jan Blanken en majoor-ingenieur Willem Offerhaus is gerealiseerd en daarna door anderen gedurende ongeveer 125 jaar is versterkt en verbeterd.

* Architectuurhistorische waarden, in het bijzonder als uiting van een aan de militair-strategische bouwkunde gerelateerde bebouwing en waterwerken, die gebaseerd zijn op het systeem van inundatie en accesverdediging (19de en 20ste eeuw),

Het betreft hier aan de militair-strategische bouwkunde gerelateerde uiting van historische waterbouwkunde, namelijk een brug met sluis en inundatiekanaal.

* Ensemblewaarden als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Tevens vanwege de functionele en fysieke samenhang met de overige onderdelen van het complex.

* De onderdelen zijn representatief (karakteristiek) omdat ze toepassing van het principe van de werking van het inundatiesysteem kunnen laten zien.

* De onderdelen zijn tamelijk gaaf bewaard omdat hoofdvorm, bouwkundige detaillering en verschillende onderdelen, ook dankzij restauratie, herkenbaar en functioneel aanwezig zijn.