Inleiding

Centraal in de kern van Balk, gelegen aan de Luts, bevindt zich de R.K. KERK St. Ludgerus met PASTORIE. De hoofdingang van de kerk is gericht op het noordwesten en ligt iets terug van de Raadhuisstraat. Ten oosten van de kerk staat de pastorie die door middel van een gang met de kerk is verbonden. Aan de oostelijke achterzijde van de kerk ligt de sacristie. Achter de kerk, aan de zuidoostzijde, ligt de begraafplaats. Deze is van lokaal belang.

De KERK is gebouwd in 1882-1883 naar ontwerp van Alfred Tepe (1840-1920). De driebeukige Neo-gotische basiliek is een echte Tepe-kerk: sober, vrijwel geheel uitgevoerd in baksteen en van harmonieuze verhoudingen; decoratieve elementen zoals waterspuwers, pinakels etc. zijn achterwege gelaten. De kerk is mede gezien haar centrale ligging goed ingepast in het dorpsgezicht.

De PASTORIE is een sober, eenvoudig gebouw, opgetrokken in 1903 in een Ambachtelijk-traditionele baksteenbouw met chalet-motieven. Het pand is met uitzondering van een verbinding met de kerk vrijstaand; de hoofdingang grenst aan het pleintje voor de kerk; aan de achterzijde ligt de forse pastorietuin.

Tot 1912 stond hier de oude St. Ludgerus kerk, een in 1845 tot kerk verbouwde voormalige bierbrouwerij en jeneverstokerij.

Het terrein wordt van de openbare weg gescheiden door een gemetseld muurtje met pilasters. Tussen de open ruimte voor de kerk en de voortuin van de pastorie staat een eenvoudig ijzeren HEK.

Waardering

De Rooms Katholieke St. Ludgeruskerk, de erbij horende pastorie en hek te Balk zijn van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang:

- vanwege de bijzondere uitdrukking van het complex voor de geestelijke ontwikkeling in de regio;

- als voorbeeld van een sobere, aan de schaal van de dorpse omgeving aangepaste Neo-gotische kerk;

- vanwege de bijzondere betekenis van het complex voor het aanzien van het dorp;

- vanwege de architectonische kwaliteit van de samenstellende onderdelen van het complex.