Inleiding

In 1877 werd naar ontwerp van eerst aanwezend ingenieur luitenant Colonel Commandant Klijnsma een `garnizoensinfirmerie' aan de Hogeweg gebouwd. Vanaf 1880 werd de naam van de infirmerie gewijzigd in Militair Hospitaal. Na de sloop van verschillende militaire complexen in Amersfoort is dit voormalig Militair Hospitaal het oudste overblijfsel binnen de belangrijke militaire ontwikkeling van Amersfoort. Het COMPLEX, bestaande uit een INFIRMERIE met BARAKKEN is gesitueerd op een rechthoekig terrein, dat met de smalle zijden grenst aan de Hogeweg en het Zeevaarderspad. rondom het terrein werd een gracht gegraven. De toegang tot het terrein bevond zich aan de Hogeweg. Hier werd een poort opgericht, bestaande uit bakstenen pijlers en een ijzeren hekwerk. Een hierbij behorende portierswoning is in 1986 gesloopt. Bij de herprofilereringswerkzaamheden aan de Hogeweg is de gracht gedeeltelijk gedempt en is de hoofdingang naar de achterzijde verplaatst.

In de eclectische bouwstijl zijn invloeden uit het classicisme, het Romaans en de renaissance aanwijsbaar.

Vanaf 1966 heeft de Landmacht andere activiteiten op het terrein ondergebracht.

Het complex bestaat uit de volgende onderdelen:

1. hoofdgebouw met zes barakken

2. barak voor de behandeling van besmettelijke ziekten

Omschrijving

In 1877 werden een hoofdgebouw en vijf barakken op het terrein neergezet. Vier van deze barakken kunnen vanuit het hoofdgebouw middels gangen worden bereikt. De vijfde barak werd bestemd voor besmettelijk zieken en is vrijstaand op het terrein achter het hoofdgebouw gelegen. Deze onderdelen kennen een symmetrische opzet. Een lijken- en rookhuis werd in de noordoosthoek van het terrein geplaatst.

Reeds in 1894 werden een portiersloge en twee barakken toegevoegd. Deze barakken werden links en rechts aan de voorzijde van het hoofdgebouw gesitueerd en middels gangen hieraan verbonden. Van latere datum, circa 1915, zijn twee grotere barakken, die vrijstaand tussen het hoofdgebouw en de 'vijfde' barak werden geplaatst. Ook werd het hoofdgebouw uitgebreid met enkele kleine toevoegingen aan vleugels en gangen. Het lijken- en rookhuis werd reeds eerder afgebroken. Op deze plaats is een ketelhuis verrezen.

Het interieur van de gebouwen werd door de jaren heen aanzienlijk gewijzigd om als ziekenhuis en later als kantoor te kunnen voldoen aan de eisen van de tijd. De oorspronkelijke indeling van de ruimten is echter nog goed herkenbaar.

Waardering

Het voormalig Militair Hospitaal is van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde als gaaf en zeldzaam voorbeeld van een infirmerie en is van cultuurhistorische waarde als overblijfsel van een belangrijke ontwikkeling in de Nederlandse krijgskunde. Het complex heeft tevens grote ensemblewaarde. Van stedenbouwkundige waarde als voorbeeld van een kenmerkende funktionele inrichting van de besloten ruimte van een kazerneterrein.