Inleiding

Complex van Joodse BEGRAAFPLAATS van de Nieuwe Hoogduitse gemeente met bijbehorende BEGRAAFPLAATSAANLEG en METAARHUIS, bevindt zich in het buurtschap Kerkehout ten zuidoosten van de Rijksstraatweg. In verband met het volraken van de Haagse begraafplaats aan de Scheveningseweg in Scheveningen is het terrein in 1899 aangekocht, waarna het in 1906 in gebruik is genomen. De entree bevindt zich aan Het Kerkehout. Het uit 1907 stammende, voormalige metaarhuis is door L. Simons, een lid van de Joodse gemeente ontworpen in een historiserende op de Oudheid geïnspireerde bouwstijl. Het metaarhuis was ondermeer bestemd voor de rituele wassingen. Tegenwoordig is het in gebruik als aula voor de gemeentelijke begraafplaats. Vanaf begin jaren '80 bevindt zich namelijk ten noordoosten en ten zuidwesten van het metaarhuis een gemeentelijke begraafplaats met een algemeen en een katholiek deel. Aan de zuidwestzijde van de Joodse begraafplaats staat een klein rechthoekige gebouwtje dat nu wordt gebruikt als metaarhuisje maar evenals de gemeentelijke begraafplaats buiten de bescherming vallen.

Omschrijving

De Joodse begraafplaats is aangelegd op een groot rechthoekig terrein ten zuidoosten van de Rijksstraatweg. Aan het noordoosten vormt het Kerkehout de begrenzing, aan het zuidoosten de erven van de bebouwing langs de Louisestraat en aan het zuidwesten de erven van de bebouwing langs de Wittelaan. Het terrein wordt vrijwel geheel omgeven door een aanleg van de begraafplaats stammende betonnen muur. Aan de zijde van de Kerkehout ligt een lange door bomen geflankeerde oprijlaan die uitkomt uit bij een klein rond plein met aan de westzijde daarvan het metaarhuis. Centraal op het plein bevindt zich een cirkelvormige plantsoen met rozenperk, omgeven door een haag. Omgeven door enkele cypressen staat in het middelpunt van het plantsoen een gedenkzuil ter herinnering aan de gevallenen uit de Tweede Wereldoorlog. Ten zuidoosten van het plein ligt de entree naar de joodse begraafplaats, bestaande uit een enkel en een dubbele toegangshek met gemetselde hekpijlers met een ijzeren spijlen hekwerk ertussen. De begraafplaats heeft een eenvoudige lineaire aanleg met grindpaden en gevarieerde laanbeplanting rondom een centraal onbestraat grafveld waarin de rechthoekige graven in evenwijdige regels zijn aangelegd. De grafzerken zijn op het oosten georiënteerd.

Waardering

Het complex van de Wassenaarse Joodse begraafplaats met bijbehorende onderdelen, is van algemeen belang vanwege cultuur- en architectuurhistorische waarde als

- bijzondere uitdrukking van een culturele en geestelijke ontwikkeling, die een tijdsbeeld geeft van de omvangrijke Joodse gemeenschap in de Haagse regio in de eerste helft van de 20ste eeuw was;

- als karaktistiek voorbeeld van een vrij omvangrijke Joodse begraafplaats met metaarhuis van de Nieuwe Hoogduitse gemeente uit het begin van de 20ste eeuw;

- karakteristiek en zeldzaam voorbeeld van een bij de Joodse begraafplaats behorend metaarhuis uit het begin van de 20ste eeuw in een Historiserende op de Oudheid geïnspireerde bouwstijl.

Het complex heeft ensemble- en situationele waarden door de bijzondere inrichting van de begraafplaats in samenhang met de kwantiteit van de graven. Er is tevens sprake van ensemblewaarde door ruimtelijke en functionele samenhang tussen de verschillende complexonderdelen.

Het complex is van belang vanwege zijn gaafheid en herkenbaarheid.