Omschrijving

HOOFDGEBOUW (Schoonenberg). Het hoofdgebouw is gelegen aan de westzijde van de buitenplaats nabij de Driehuizerkerkweg, aan welke zijde zich ook één van de huidige ingangen bevindt; het woonhuis is in 1860 vermoedelijk gebouwd door J.D. Zocher op de plaats van reeds in 1826 bestaande opstallen, die mogelijk de bestemming hadden van dienstwoning en oranjerie; het oude woonhuis bevond zich in de buurt van de huidige vijver en is in 1827 afgebroken. Het langgerekte woonhuis is gesitueerd met de lange tuingevel op het zuiden; aan de noordzijde is een koetshuis aangebouwd onder aparte overkapping; de plattegrond heeft, mede door aanbouwen aan de noordzijde, een onregelmatige L-vorm; het geheel kent twee bouwlagen en is gedekt door twee zadeldaken met flauwe dakhelling, waarop gesmoorde pannen; zowel het woonhuis als het koetshuis is voorzien van een witte pleisterlaag en grijze plint; de voorgevel van het woonhuis, die op het oosten is gesitueerd, kent op de begane grond links een getoogd stolpraam met luiken en bovenlicht, waarin spaken, en is voorzien van dwarsroeden; de ingangspartij bestaat uit een glasdeur (later aangebracht) en aan beide zijden een smal lang venster met aan de binnenzijde ingenieuze vouwluiken; op de verdieping is boven de deur een Empire venster met persiennes aanwezig; het bovenste deel van de gevel is voorzien van een beschot met gepotdekselde schuin geplaatste planken; langs de dakrand in voluut en kraal uitgesneden windveren; de naastgelegen gevel van het koetshuis heeft hetzelfde planken beschot en gelijke windveren; in de oostgevel van het koetshuis op de begane grond. links een venster met kleine roedenverdeling (3x3) met luiken, daarnaast hoge dubbele opgeklampte staldeuren, verdeeld in drie velden met in het bovenste veld een ruitvormige opening waarin ijzergaas en rechts daarvan drie recent toegevoegde vensters; op de verdieping links twee schuifvensters met kleine roedenverdeling (3x3) en luiken, en rechts een jonger schuifvenster; de op het zuiden gelegen tuingevel van het woonhuis heeft in het rechter gedeelte rechts bijeen geplaatst twee Empire tuindeuren met persiennes en links daarvan een toegevoegde identieke tuindeur; op de verdieping boven deze drie lichtopeningen drie stolpvensters met gedeeld bovenlicht en persiennes, alsmede valhekjes; dit rechter gedeelte van de tuingevel is waarschijnlijk ouder dan het linker gedeelte; in het linker deel rechts twee Empire deuren met roedenverdeling en gedeeld bovenlicht, links eenzelfde deur; op de verdieping vier even grote vensters met persiennes, die twee aan twee, telkens één schuifraam en één stolpraam met valhekje, zijn gegroepeerd; de westgevel van het woonhuis heeft op de begane grond. één Empire tuindeur, en links daarnaast een recent toegevoegde ingangspartij bestaande uit een deur in rondboog, onder een luifel die aan de rechter zijde rust op een houten kolom op vierkante bakstenen sokkel; op de verdieping een gewijzigd venster; langs het dak uitgesneden windveren. Aan de linkerzijde van deze gevel bevindt zich een uit 1926 daterende lage aanbouw gedekt door een plat dak en beëindigd door rechte lijsten; in de noordgevel van de aanbouw op de begane grond. rechts twee Empire tuindeuren en links twee vensters met roedenverdeling (3x3); op de verdieping boven de aanbouw in de noordgevel van het uitspringende deel zijn twee vensters toegevoegd, in de westgevel een toegevoegd venster en in het oorspronkelijke deel een venster met kleine roedenverdeling; naast deze aanbouw een eveneens uit 1926 daterende trapgevel van twee bouwlagen, iets terugliggend ten aanzien van de eerder genoemde aanbouw; op de begane grond. een deur, en op de verdieping een toegevoegd venster; in de top van de trapgevel een rond venstertje; de trapgevel kent vier treden die met natuursteen zijn gedekt; achter de trapgevel een kleine dwarskap; tussen de trapgevel en de achtergevel van het koetshuis een eveneens in 1926 gebouwd gedeelte dat aan de bovenzijde recht is beëindigd, op de begane grond twee Empire tuindeuren en op de verdieping twee stolpvensters; voor deze gevel is op enige afstand een schermgevel geplaatst met lichtopeningen in dezelfde vorm en maat als de achterliggende deuren en vensters. De westgevel van het koetshuis heeft rechts getoogde hoge dubbele opgeklampte koetsdeuren met bovenin ruitvormige lichtopeningen; links een eenvoudige toegangsdeur (boven- en onderdeur) met bovenlicht; op de verdieping links een venster met duimen voor luiken, en een hijshaak erboven, en rechts twee kleine recent toegevoegde vensters; onder de nok een rond licht met kruisspaken; aan het dak gesneden windveren; de noordgevel van het koetshuis heeft een gesneden daklijst boven een rechthoekig venster aan de linkerzijde, en twee toegevoegde vensters aan de rechterzijde. Het interieur van het woonhuis bevat achter de oorspronkelijke ingang een met marmeren platen belegde gang, een eikenhouten trap, en diverse originele elementen zoals paneeldeuren, een geprofileerde lambrisering en een penantspiegel; in de tuinkamer zijn van panelen voorziene schuifluiken voor de tuindeuren aanwezig en vouwluiken voor de vensters naast de voordeur; in het koetshuis onder de kap een houten schenkelspant.

Waardering

HOOFDGEBOUW van de historische buitenplaats Schoonenberg, van algemeen belang:

- vanwege de ouderdom;

- als voorbeeld van een in een neoclassicistische stijl opgetrokken bescheiden hoofdgebouw met aangebouwd koetshuis, waarin nog diverse interieurelementen uit de bouwtijd aanwezig zijn;

- vanwege de ontwikkelingsgeschiedenis;

- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats;