Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
514561
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82945/22
Kadastrale aanduiding
Apeldoorn H 6855
Frisolaan 22, 7316 DC te Apeldoorn

Omschrijving

Inleiding

Grote vrijstaande VILLA, gelegen aan de noordzijde van de Frisolaan, tegenover het Prinsenpark. De villa staat niet direct aan de Frisolaan, maar ligt ver teruggeplaatst in een parkje dat is gesitueerd tussen de kavel waarop Frisolaan 24 staat en een korte verbindingsweg tussen de Frisolaan en de parallel aan deze laan lopende Laan van Kerschoten. Voor het huis loopt door dit park een paadje dat aansluit op de Frisolaan en op de verbindingsweg rechts van het park. De villa is in 1922 gebouwd op grond die in oorsprong deel uitmaakte van het landgoed 'De Vlijt' (later Marialust). In oorsprong liep de weg direct voor het huis langs en bevond zich aan de overzijde van de weg een drinkplaats, waarin het water bleef staan dankzij een leemlaag in de grond. Deze 'leemkuil' is in 1909 gedempt, waarna op initiatief van mevr. douairière van Haersma de With, destijds bewoonster van het landhuis Marialust, het Prinsenpark is aangelegd. Aan de achterzijde wordt het terrein begrensd door de voormalige markegrens van koning Willem III, de huidige Laan van Kerschoten, nog herkenbaar aan de daar aanwezige rij bomen.

De villa is gebouwd in opdracht van mevr. M.J. Broekhuis-Visser, echtgenote van W.H. Broekhuis, een planter afkomstig uit Sumatra, die op dat moment in Rotterdam verbleef. De ontwerper was architect J.A. Heuvelink sr. (1879-1949) en de aannemer was de uit Rotterdam afkomstige aannemer H.R. Jonker van de firma Jonker-Broekhuyzen. De villa vertoont invloeden van de Engelse Landhuisstijl en de Cottage architectuur.

In 1958 is de garage bij het huis vergroot naar ontwerp van ir H. Berkhoff b.i. uit Apeldoorn.

Omschrijving

Het in kruisverband gemetselde bakstenen pand is opgetrokken op rechthoekige grondslag en telt anderhalve bouwlaag onder een met riet gedekt wolfdak. De gevels zijn gepleisterd op de in schoon metselwerk uitgevoerde plint en de rollagen boven de vensters na. Ter hoogte van de verdiepingsvloer hebben de gevels een cordonlijst.

De symmetrisch ingedeelde VOORGEVEL heeft twee hoogopgaande driezijdige erkers van twee bouwlagen met vijfzijdige rieten steekkap. Op de begane grond bevat het voorvlak een 12-ruits stolpvenster met gedeeld bovenlicht met 2-ruits ramen. De schuine zijvlakken hebben 6-ruits draairamen met 2-ruits bovenlichten. Op de verdieping heeft het voorvlak een 12-ruits stolpvenster, de schuine zijvlakken een 6-ruits draairaam. Tussen de erkers heeft het dakvlak een flauw getoogde dakkapel.

De LINKER ZIJGEVEL bevat een vijfzijdige uitbouw met rieten schilddak. Deze heeft grote ramen en openslaande tuindeuren, waarboven zich in het pleisterwerk uitgespaarde bakstenen rollagen bevinden. Links van deze 'erker' twee 4-ruits ramen met daarboven, op een vlak gedeelte, een dakterras.

De ACHTERGEVEL heeft een hoog opgaande middenrisaliet van twee bouwlagen met een driezijdige rieten steekkap, waarboven zich een dakkapel als in de voorgevel bevindt. In het risaliet bevinden zich op de verdieping twee smalle 6-ruits ramen, op de begane grond toiletramen. Rechts een 8-ruits stolpvenster met 4-ruits bovenlicht, links een 6-ruits venster met 2-ruits bovenlicht. Uiterst rechts bevat de gevel een achteringang met links daarvan een kelderlicht. De deur van de ingang heeft een zorgvuldig gesneden middenstijl en een afsluitende rollaag boven de deuropening. Boven deze deur bevindt zich het dakterras.

De RECHTER ZIJGEVEL bevat een aan twee zijden open ingangsportiek met een getrapte stenen afsluiting aan de bovenzijde. De portiek bevat een toegangsdeur met een trapeziumvormig 6-ruits raam en 3-ruits bovenlicht en twee 6-ruits zijlichten met twee 2-ruits bovenlicht. In de portiek bevindt zich een eenvoudige oorspronkelijke brievenbus en oorspronkelijk tegelwerk op de vloer. Links van de portiek bevindt zich een 6-ruits stolpvenster met elk een gedeeld bovenlicht met 2-ruits ramen. Het kalf van dit raam is geprofileerd. De verdieping bevat twee 12-ruits stolpvensters.

Het INTERIEUR bevat onder meer schuifdeuren bezet met glas-in-lood en stucplafonds met ornamenten in de Art Nouveaustijl. De villa is gelegen in een ruime tuin met oorspronkelijke aanleg. Links bevindt zich een ronde vijver met fontein Rechts staat in de tuin en in stijl gebouwde garage met jaartalsteen met opschrift 'Jim / Veldhuizen / 20-12-1958'.

Waardering

VILLA uit 1922 met invloeden van de Engelse Landhuisstijl.

- Van architectuurhistorische waarde als goed en vrij gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een villa met invloeden van de Engelse Landhuisstijl. Karakteristiek zijn onder meer de erkers, het rieten dak en de witgepleisterde gevels. Er is sprake van een ensemblewaarde als onderdeel van het de villawijk de Parken en met de naastgelegen villa Frisolaan 24.

- Van stedebouwkundige waarde door de situering aan de Frisolaan. De laan bezit nog een in vrij gave staat bewaard bestand aan historische huizen, die tezamen met de vele particuliere en openbare groenelementen een aantrekkelijk, waardevol straatbeeld vormen.

- Van cultuurhistorische waarde als herkenbaar element uit een maatschappelijke ontwikkeling. Het pand is gebouwd als huisvesting van de nieuwe en kapitaalkrachtige stedelijke elite, die zich bij voorkeur vestigde in grote villa's in ruim opgezette, romantisch aangelegde, villawijken. De Parken behoort tot de grootste en oudste villawijken van dit type in ons land en de aanleg droeg er toe bij dat het aanzien van het dorp en de sociale gelaagdheid van haar bevolking sterk veranderde.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Woonhuis

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1922
1922
exact
verbouwing
1958
1958
exact
Uitbreiding garage

Bouwtypen

Hoofdcategorie Subcategorie Bouwtypen Toelichting
Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Villa

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
Heroriëntatie op tradit. bouwwijzen
invloeden
Heroriëntatie op tradit. bouwwijzen
invloeden

Ambachten

Vakman Beroep Toelichting
Berkhoff, H. ; Gelderland
architect / bouwkundige / constructeur
uitbreiding garage
Heuvelink sr, J.A. (Albert) ; Gelderland
architect / bouwkundige / constructeur
Jonker, H.R. ; Gelderland
aannemer / uitvoerder