Inleiding

Voormalige ISRAELITISCHE BEGRAAFPLAATS, gelegen in de tuin - binnen de omheining - van het pand Silvoldseweg 17 te Terborg.

Hoewel niet met zekerheid vast te stellen, gaat de geschiedenis van deze begraafplaats mogelijk terug tot tenminste 1723. Wanneer de landmeter Johann Ludwig Eck in 1723 een opmeting maakt van de Wischse bezittingen en de percelen van een naam voorziet, wordt het perceel waarop zich nu de begraafplaats bevindt, `Judenberg' genoemd. De benaming `berg' duidt op de ligging van de begraafplaats op een stuifduin. Opmerkelijk is dat de begraafplaats ligt op grondgebied dat nooit in eigendom is geweest bij de Joodse gemeenschap. Over de relatie tussen de begraafplaats en de bouw van de villa in de directe nabijheid van de begraafplaats is helaas niets bekend.

De grafstenen dateren merendeels uit de negentiende eeuw.

Omschrijving

De begraafplaats is gelegen op een hoger gelegen plateau ten noordwesten van de villa. Het plateau wordt van de tuin afgescheiden door een wal. De exacte begrenzing van de begraafplaats is niet aan te geven door het ontbreken van een oorspronkelijke omheining.

De grafstenen zijn gericht naar het zuiden op een viertal na, die gericht zijn naar het oosten. De stenen zijn deels vervaardigd in hardsteen, deels in gecementeerde baksteen (16, 19 en 28), één in zandsteen (15) en er is één grafgedenkteken vervaardigd van gietijzer (11). De hardstenen grafstenen verkeren in een redelijk tot goede staat, de bakstenen grafstenen zijn afgebroken en het afgebroken gedeelte ontbreekt. Het gietijzeren grafgedenkteken verkeert in matige conditie. Van de zandstenen grafsteen is de `huid' grotendeels afgeschilferd, waardoor tevens de inscriptie vrijwel is verdwenen. Het graf nr. 6 is voorzien geweest van een omheining door middel van twee kleine paaltjes recht tegenover de steen en kettingen tussen de paaltjes onderling en tussen de steen en de paaltjes. Hetzelfde geldt voor de vijf graven van de familie Straus (21 t/m 25) die gezamenlijk waren voorzien van één omheining met tegenover de stenen vijf paaltjes. Op grond van de leesbare Nederlandse opschriften dateert op dit moment het oudste graf uit 1864 (14), het jongste uit 1932 (21).

Waardering

Voormalige Israëlitische begraafplaats uit tenminste de eerste kwart van de 18de eeuw met thans hoofdzakelijk 19de eeuwse graven. Een begrenzing is door het ontbreken van een omheining niet aan te geven.

- De voormalige Israëlitische begraafplaats heeft cultuurhistorische waarde vanwege het plaatselijk, regionaal en landelijk historisch gegeven dat zij de herinnering aan de, grotendeels in de Tweede Wereldoorlog weggevaagde, Joodse gemeenschap in Nederland en in Terborg in het bijzonder in ere houdt. Zij heeft tevens waarde vanwege haar voormalige bestemming, welke verbonden is met een religieuze ontwikkeling in Terborg.

- De begraafplaats heeft cultuurhistorische - en ensemblewaarde vanwege haar - unieke - ligging in een privétuin bij een villa, een gegeven dat in de tuinaanleg is terug te vinden.