Inleiding

De in de as van een lange oprijlaan vanaf de Stoutenburgerlaan gelegen LANGHUISBOERDERIJ is in 1870 gebouwd in opdracht van Johannes Luden als pachtboerderij bij het nabij gelegen kasteel Stoutenburg. De eerste steen met de tekst 'De eerste steen gelegd door Johannes Luden oud 10 jaar den 6 julij 1870' bevindt zich in de voorgevel. In de mooie kamer van de boerderij bevinden zich tegen de schouw twee koperen rekjes met de initialen ALD en JLD en het jaartal 1871. Zij zijn een geschenk van de landheer aan de pachtboer ter gelegenheid van het in gebruiknemen van de boerderij. In 1948 is de boerderij eigendom geworden van de pachtboer. De voormalige karnruimte,linksvoor in de boerderij, is in 1964 verbouwd tot keuken. De gietijzeren stalramen zijn vervangen door betonnen exemplaren.

Omschrijving

De haaks op de weg gesitueerde langhuisboerderij heeft een rechthoekig grondplan met rechts en links een teruggerooide voorgevel. Het afgewolfde zadeldak is gedekt met rode verbeterde Hollandse pannen. Het dakoverstek aan de voorzijde, gedragen door houten schoren is voorzien van windveren met een gesneden druppellijst.

De gevels zijn opgetrokken in grauwe baksteen in staand verband, waarbij de voorgevel geaccentueerd wordt door rozetankers, siermetselwerk en rijke baksteenornamentiek, in de vorm van hoekpilasters, plint, horizontale banden en strekken.

De symmetrisch ingedeelde voorgevel (westzijde) is vier traveeën breed. Het middendeel heeft twee T-vensters op de begane grond en twee smalle draaivensters waartussen een smalle muurdam op de verdieping. De zijgevels van het middendeel bevatten ieder een paneeldeur. In de terugliggende gevelvlakken is een T-venster geplaatst. De T-vensters met een tweeruits bovenlicht zijn voorzien van een ruitvormige roedenverdeling en luiken (rode zandloper op wit veld met groene band). De zoldervensters hebben eveneens een ruitvormige roedenverdeling. De paneeldeuren zijn voorzien van een geometrische roedenverdeeld raam met ruitjes van gekleurd glas.

Het afgewolfde zadeldak is doorgetrokken als luifel bij de terugliggende gevelpartijen (hoekveranda). Het dak wordt ondersteund door een houten staander op een natuurstenen voet. De vloer van de beide hoekveranda's en een smalle strook voor het middendeel is voorzien van een meerkleurig en in patroon gelegde kiezelvloer. Op de geveltop zijn twee hertenkoppen aangebracht.

De rechter zijgevel bevat links in het woonhuisgedeelte een klein venster met luik en rechts in het achterhuis driemaal een stalvenster met daarnaast een getoogde opgeklampte mestdeur.

De linker zijgevel heeft rechts een moderne vensterpartij (keukenraam) en een deur. Links hiervan is een kelderlicht met luik geplaatst waarboven twee kleine rechthoekige vensters met luik van de opkamer. Het geveldeel van het achterhuis bevat twee mestdeuren als in de rechter zijgevel en drie stalvensters.

De symmetrisch ingedeelde achtergevel heeft in het midden een dubbele, vierdelige getoogde deeldeur, waarboven een sluitsteen met het jaartal 1870. Aan weerszijden hiervan is een rondboog gietijzeren stalvenster en een opgeklampte staldeur geplaatst. Op de zolderverdieping bevindt zich een rondboogvormig luik geflankeerd door een halfrond gietijzeren zolderlicht.

De boerderij heeft de oorspronkelijke indeling behouden met aan de voorzijde in de voorsprong de mooie kamer voorzien van een balkenplafond en een grote schouw. De schouw is betegeld met witte tegels en voorstellingen in mangaankleurige tegels. Afgebeeld zijn onder andere jachttaferelen, landschappen, vogels en geometrische patronen.

Waardering

De boerderij is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde als gaaf voorbeeld van zowel exterieur als interieur van een langhuisboerderij uit de tweede helft van 19de eeuw. Opmerkelijk zijn de teruggerooide geveldelen aan de voorzijde, zorgvuldige detailleringen, decoratief metselwerk in gele baksteen, alsmede waardevolle interieurelementen en kiezelstoep. Voorts is de boerderij van situationele waarde vanwege de markante ligging in de as van een lange oprijlaan.