Inleiding

De voormalige boerderij annex horecagelegenheid 'De Grote Bloemheuvel' geheten, maakt in oorsprong onderdeel uit van de aanleg rondom kasteel Maarsbergen. De boerderij dateert in zijn huidige vorm uit de 18de eeuw. In 1889 is de boerderij verbouwd in opdracht van jhr. Mr. K.A.G. de Beaufort. Daarbij is de linker zijbeuk van het voorhuis uitgebouwd tot een fors bouwdeel van twee bouwlagen met kap. Hierdoor is de L-vormige plattegrond en de asymmetrische voorgevel ontstaan. Het is mogelijk dat er eerder reeds een uitgebouwde kelder met opkamer bestond ("krukhuis') en dat deze tot de huidige opzet is vergroot. Een kelder wordt thans niet aangetroffen.

Omschrijving

Boerderij annex horecagelegenheid uit het begin van de 18de eeuw, gelegen op de hoek van de Woudenbergseweg en de kruising met de Tuindorpweg/Haarweg. Rondom de boerderij is een ruim erf aanwezig. Dit wordt omzoomd met hoogopgaand geboomte. Links achter de boerderij staat een varkensstal van betrekkelijk recente datum (XX a/b) De boerderij is gebouwd als driebeukig hallenhuis en is als zodanig nog goed herkenbaar in hoofdopzet zowel in het woonhuis gedeelte als in de stal. In het voorhuis is de brandmuur nog van een grote stookplaats voorzien. Aan de rechterzijde bevinden zich twee kleine, lage vertrekjes. Achter de brandmuur ligt een dwarsgang en daar achter bevindt zich het stalgedeelte. Het dak is met pannen gedekt, maar bevindt zich thans m.n. ter hoogte van het stalgedeelte in zeer slechte staat. De linker zijbeuk van het voorhuis is uitgebouwd tot een fors bouwlichaam van twee bouwlagen met een met pannen gedekt dak, zodat een L-vormige plattegrond is ontstaan. De grijs gecementeerde voorgevel is ten gevolge van de uitbouw asymmetrisch van opzet met een lage, schuine zijde ter rechterzijde en een tweelaags deel met rechte gootlijst ter linkerzijde. De voordeur bevindt zich in het oude gedeelte van de boerderij. Links hiervan twee grote vensters op de begane grond voorzien van schuiframen en luiken. Rechts een groot en een kleiner venster. Op de verdieping een klein venster in het oude gedeelte en grotere in de uitbouw. De rechterzijgevel en de achtergevel zijn ongepleisterd en tonen het oorspronkelijke metselwerk, zij het dat de zijgevel thans in zeer slechte staat is m.n. ter hoogte van het stalgedeelte. Ter hoogte van het voorhuis bevindt zich een uitgebouwde buitenplee. De opzet van de achtergevel is symmetrisch met zuiver gemetselde rondbogen voor de drie deuren en het hooiluik. Ter weerszijden van de grote middendeur bevinden zich ronde vensters. Gezien de afgeknotte top zal het dak hier in een wolfseind beëindigd zijn geweest. De uitbouw is rondom gecementeerd. Het architectonisch accent ligt op de zijtopgevel met elementen als geblokte hoeklisenen, decoratie boven de vensters en deuren en een ruitmotief in de top. Bovendien is tussen de twee vensters van de verdieping een grote natuurstenen plaat aangebracht met daarop het wapen van Maarsbergen. De dakrand is van eenvoudig snijwerk voorzien. Op de begane grond bevinden zich twee hoge openslaande deuren voorzien van luiken. Ook de achtergevel van de uitbouw, het kleine toegangsportaal dat zich hier in de hoek bevindt en de rechterzijgevel zijn gecementeerd. Er bevinden zich hier diverse deuren en vensters. In het inwendige van het gebouw zijn behalve de hoofdstructuur, voor zover zichtbaar ook enkele eenvoudige interieurdetails bewaard, zoals een oud deurtje naar het voorkamertje in de rechte zijbeuk, de stookplaats met schouwbalk en een eenvoudig stucplafond boven de voormalige gelagkamer. Het inwendige van het stalgedeelte bevindt zich thans in zeer slechte staat, het merendeel van de gebinten is in verval.

Waardering

Boerderij annex horecagelegenheid ("stationskoffiehuis") 'De Grote Bloemheuvel' is van algemeen belang vanwege:

- architectuurhistorische waarden als voorbeeld van een ter plaatse zeldzaam voorbeeld van een 18de eeuwse driebeukige hallehuis boerderij in hoofdstructuur behouden;

- cultuurhistorische waarden vanwege de aan het gebouw afleesbare ontwikkeling van het ontstaan van een nevenfunctie (horecagelegenheid) direct voortkomend uit de ligging ten opzichte van landwegen en het nabij gelegen station;

- een belangrijke geschiedkundige én visuele ensemble waarde zowel in relatie tot het kasteel Maarsbergen en de ligging aan de hoofdas van dit complex als tot de direct omliggende bebouwing zoals de hofstede Klein Bloemheuwel, de NH-kerk en de voormalige Merseberch-school. In dit verband is tevens het opgaand geboomte langs de randen van het erf van belang.