Inleiding

TUIN, van het type nutstuin, met onder meer broeikassen, als onderdeel van de buitenplaats Nijenrode.

De buitenplaats heeft zijn oorsprong in een 13de eeuws kasteel. Belangrijke uitbreidingen en restauraties hebben zich onder meer in de 17de eeuw voorgedaan Ortt, die ook de opdracht gaf voor de aanleg van een formele tuin. Vanaf 1907 was de buitenplaats in het bezit van de Amsterdamse koffiehandelaar Michiel Onnes. Hij liet het kasteel onder leiding van architect E.G. Wentinck herstellen naar een 17de eeuwse situatie en voegde enkele bijgebouwen toe. De tuinarchitecten L.A. Springer en H. Copijn waren verantwoordelijk voor de tussen 1912-1915 tot Landschappelijke tuin omgevormde aanleg met een gemengd karakter. Thans zetelt Nijenrode Universiteit voor Bedrijfskunde in het kasteel en is met de aankoop van grond in de richting van het Amsterdam-Rijnkanaal het grondgebied van de buitenplaats opnieuw vergroot.

Omschrijving

De nutstuin bevindt zich in het noorden van het park, ten westen van het rosarium. De tuin wordt gedeeltelijk begrensd door een gemetselde tuinmuur. Deze is in verband met de technische staat recent van steunberen voorzien. De entree van de tuin bevindt zich aan de oostzijde. De tuinmuur is aldaar uitgevoerd met piramidaal eindigende hoekkolommen. In het noordoosten staat de orangerie. Tegen de noordelijke muur, die de keldertoegang (waarin de verwarmingsinstallatie) en de daarmee verbonden schoorsteen van elkaar scheidt, bevindt zich een perzikkas. Evenwijdig aan de muur, in het midden van de tuin geplaatst, staat een vrijstaande kas op rechthoekig grondplan. De westelijke eindgevel is gericht naar vier in drieën verdeelde broeikassen waarvan de gemetselde plint voor de eenruiters even boven het maaiveld uit reikt. In het zuidwesten bevindt zich een gemetselde waterput.

Waardering

De nutstuin met broeikassen in het park van de historische buitenplaats Nijenrode is van algemeen belang vanwege de tuinarchitectonische waarde als goed bewaard voorbeeld van een nutstuin met bijbehorende gebouwde onderdelen; alsmede vanwege de cultuurhistorische waarde als herinnering aan de functionele inrichting van de historische buitenplaats; alsmede vanwege de historisch-functionele relatie met in het park gelegen andere deeltuinen als de landschappelijke tuin, de hertenkamp en de rozentuin. De tuin heeft ensemblewaarde vanwege de ruimtelijk-functionele relatie met de in de tuin behorende gebouwde objecten.