Inleiding

RENTENIERSWONING met aangebouwd KOETSHUIS gebouwd in 1904 onder architectuur van G. Kruizinga uit Oostwold in een Eclectische bouwtrant. De opdrachtgever was de heer P.R. Hermans die de ernaast gelegen monumentale boerderij Reinste Abdenaweg 1 (monumentnummers 506446 en 506450) in eigendom had.

Het koetshuis van de woning is in 1977 verbouwd, waarbij er onder andere een aantal dakkapellen in het dakvlak zijn geplaatst. In 1991 is aan de achterzijde een nieuwe aanbouw gebouwd. Het aanzicht van het gebouw is door deze vernieuwingen echter nauwelijks aangetast. Decoraties als crête en gepleisterde bekroningen van de topgevels zijn door de huidige eigenaar bewaard. Bijzonder is het rijk gedecoreerde interieur, dat bijna nog volledig intact is.

Het pand is markant gelegen aan de Hoofdweg door Midwolda, naast de voormalige boerderij Reinste Abdemaweg 1, die reeds rijksmonument is. De diepe zij- en achtertuin sluit aan op de reeds beschermde tuin van de boerderij. In de tuin onder meer drie lindenbomen en een esdoorn.

Omschrijving

RENTENIERSWONING opgetrokken in een doorgebakken bruine baksteen op een trasraam gepleisterd in blokken, afgezet met een zwarte gepleisterde bies. Het samengestelde afgeknotte schilddak, gedekt met namaakleien (oorspronkelijk leien), heeft een geprofileerde gietijzeren goot op decoratieve gepleisterde consoles, boven een gepleisterde fries met bruin gekleurde motieven. De gevelhoeken worden geaccentueerd door gepleisterde diamantknoppen, evenals de vensterdorpels. De gevels worden geleed door H- of driestrooksvensters met gekleurde glas-in-lood bovenlichten, en segmentboog met leeuwenkopje als sluitsteen en gepleisterde aanzetstenen, en een boogtrommel.

In de voorgevel (zuid) de hoofdentree in een doorgetrokken geveldeel met bovenin een rondboogvenster met gepleisterde sluit-en aanzetstenen, onder een steekkapje met gebogen dak, afgezet met een gepleisterde dekrand op aanzetstenen en bekroond met een gepleisterde vaas. De entree bestaat uit een dubbele gelakte paneeldeur met deurlichten met smeedwerk, een bovenlicht van gekleurd glas-in-lood, onder een segmentboog met gepleisterde sluit-en aanzetstenen en boogtrommel met Art-nouveau motieven. De entree bevindt zich in een gemetselde portiek met natuurstenen plint onder een segmentboog met gepleisterde sluit- en aanzetstenen; in de plint aan de voet van de boog het bouwjaar en de initialen van de opdrachtgevers: "19 P.R.H." en "T.D.04"; in de beide zijwanden van de portiek een gepleisterde boognis op decoratieve console. Voor de deur een natuurstenen stoep (vier treden) met bordes, tussen natuurstenen zijwanden. Boven de portiek een gietijzeren luifel met zinken dakje en rand van houten dennenappels, steunend op twee opengewerkte ijzeren consoles.

Rechts van de entree een driestrooksvenster met bovenlichten van gekleurd glas-in-lood onder een segmentboog met gepleisterde sluit-en aanzetstenen en boogtrommel met Art-nouveau motieven. In het dakvlak erboven een zinken dakkapel met gebogen fronton, een oculus en een zinken vaas.

Links van de entree een risalerend deel met uitgezwenkte topgevel met gepleisterde afdekrand en kroonlijst, bekroond door een gemetselde hals met gebogen kroonlijst, gepleisterde klauwstukken en een rond decoratief geschilderd vlak met gepleisterde sluit en aanzetstenen; boven op de topgevel een decoratieve piron (zink?). Aan het risalerende deel een erkerachtige driezijdige uitbouw met drie H-vensters met bovenlicht met gekleurd glas-in-lood onder een segmentboog met gepleisterde sluit-en aanzetstenen en boogtrommel met Art-nouveau motieven. Op de erker een balkon met gepleisterde balustrade; in de topgevel openslaande glasdeuren met zijlichten, onder bovenlichten met gekleurd glas-in-lood, samengevat onder een segmentboog met gepleisterde sluit-en aanzetstenen en boogtrommel met tegelmozaïek. Aan de westgevel een aangebouwde houten serre op een in blokken gepleisterd trasraam; aan beide zijden twee ramen en aan de voorzijde een deur met deurlicht tussen vier ramen, alle met bovenlichten van gekleurd glas-in-lood. Voor de deur een gepleisterde stenen stoep (vier treden). Op het afgeknotte dakje van de serre een gepleisterde balustrade voor openslaande balkondeuren met bovenlicht met gekleurd glas-in-lood, segmentboog en boogtrommel met tegelmozaïek. De balkondeuren bevinden zich in een doorgetrokken geveldeel met uitgezwenkte topgevel met gepleisterde afdekrand en kroonlijst, bekroond door een gemetselde hals met gepleisterd fronton, gepleisterde klauwstukken met vazen en een rond gepleisterde vlak met gepleisterde sluit en aanzetstenen; boven op de topgevel een decoratieve piron (zink).

Rechts van de serre een H-venster en links van de serre een driestrooksvenster, beide met gekleurde glas-in-lood bovenlichten onder een segmentboog met gepleisterde sluit- en aanzetstenen, en een boogtrommel met Art-nouveau motieven. Boven beide vensters een smal verdiept vlak met een reeks gepleisterde diamantknoppen.

In de verspringende oostgevel vier H-vensters met gekleurde glas-in-lood bovenlichten onder een segmentboog met gepleisterde sluit- en aanzetstenen, en een boogtrommel met Art-nouveau motieven; vier getoogde keldervensters met diefijzer; in het dakvlak twee zinken dakkapellen met gebogen fronton en oculus.

In de achtergevel (noord) een H-venster met gekleurd glas-in-lood bovenlicht onder een segmentboog met gepleisterde sluit- en aanzetstenen, en een boogtrommel met Art-nouveau motieven; erboven een smal verdiept vlak met een reeks gepleisterde diamantknoppen. Aan de achtergevel een aankapping met kroonlijst, met aan de westzijde een paneeldeur met deurlicht, bovenlicht, segementboog met gepleisterde sluit- en aanzetstenen en boogtrommel met tegelmozaïek; een gepleisterde stoep met treden ingelegd met tegelmozaïek. In de noordzijde van de aankapping een klein H-venster met diefijzers en strek; twee opgeklampte deuren onder een strek. In de oostzijde een klein H-venster met diefijzers en strek.

Op de hoek van de oost- en achtergevel een aangebouwd KOETSHUIS, opgetrokken in een doorgebakken bruine baksteen onder een zadeldak met kroonlijst, gedekt met een (vernieuwde) dakpan. In de voorgevel (zuid) een paneeldeur met deurlichten met smeedwerk, bovenlicht en natuurstenen stoep; dubbele schuurdeuren met tweeruits bovenlicht; een H-venster; alle onder een segmentboog met gepleisterde sluit- en aanzetstenen, en boogtrommel met tegelmozaïek. In de topgevel met decoratieve windveren twee halfronde zaadvensters en een T-venster met halfrond bovenlicht; alle met rondboog met gepleisterde sluit- en aanzetstenen. In de oostgevel muurankers een deur (niet origineel), drie tweeruits schuurvensters met strek en twee (later) dichtgemetselde schuurvensters met strek. In de westgevel een deur (was oorspronkelijk een venster) met bovenlicht; een tweeruits schuurvenster; een (vernieuwd) venster; een (vernieuwde) deur met bovenlicht en gemetselde stoep; een H-venster; alle onder een strek. In het dakvlak een brede dakkapel (niet origineel). Aan de achtergevel nieuwbouw uit 1991, die buiten de bescherming valt.

In het INTERIEUR zijn onder meer van belang: in het voorportaal het plafond in geometrisch patroon van 'melkglas', gescheiden door met bladgoud belegde houten strips, en het fries waarop onder meer engeltjes staan afgebeeld; de dubbele tochtdeuren met deur- en bovenlichten van geslepen glas-in-koper, binnen een decoratieve houten architraaf. In voorportaal en gang de houten vloer; de gepleisterde lambrizering afgezet met een decoratieve houten lijst. In de gang het plafond met fries van decoratief lijstwerk en pleisterwerk met Art-nouveau sjabloonschilderingen; de paneeldeuren binnen decoratieve houten architraven. In de eetkamer het plafond met fruit- en bladmotieven, rozet met eekhoorntje en eikels, en fries met sjabloonschilderingen; de houten vaste hoekkast met in de bovendeurtjes geslepen glas; de houten vensterbanken en het jeneverkastje. In de voorkamer de zwart marmeren schouw; de houten vensterbanken met panelen; het plafond van hout, gips en linnen met Art-nouveau motieven; de schuifdeuren naar de serre. In de serre de met Art-nouveau sjablonen beschilderde wanden. In de woonkamer de grijze marmeren schouw met marmeren decoraties (tulpmotief); de Amerikaans grenen vloer; het Art-nouveau plafond met fries met geometrische motieven. In het tussenkamertje het Art-nouveau plafond; de deur met deurlicht met geschilderd 'glas-in-lood'; de bedsteden-kastenwand. In de slaapkamer het Art-nouveau plafond met rozet met margrieten. In de kelder de decoratieve tegelvloer; de bakstenen trap; de rondbogen; de houten kasten. In de achtergang en bijkeuken de decoratieve tegelvloer. In het toilet de tegellambrizering; het wasbakje; het urinoir. Op de verdieping de houten wenteltrap; de drie deuren met deurlichten met geverfd glas (zonnebloemen); het kamertje met Frans bed; de gang met plafond met fries met sjabloonschilderingen.

Waardering

Rentenierswoning met aangebouwd koetshuis van algemeen belang vanwege cultuur- en architectuurhistorische waarde

- als voorbeeld van een rentenierswoning uit 1904

- vanwege de opvallende detaillering en ornamentiek

- als typerend voorbeeld van het oeuvre van de lokale architect G. Kruizinga uit Oostwold

- vanwege de bijzondere interieuronderdelen

- vanwege de gaafheid van het interieur en de redelijke mate van gaafheid van het exterieur

- vanwege de ruimtelijk-visuele en voormalige functionele relatie met de ernaast gelegen boerderij aan de Reinste Abdemaweg 1

- vanwege de markante ligging aan de Hoofdweg door Midwolda