Inleiding

Vrijstaand HERENHUIS op het hoekperceel tussen Raadhuisstraat en Dr. Poelsstraat in het centrum van Venray, ten oosten van de Petrus Bandenkerk. Het pand, dat in kern stamt uit omstreeks 1850 is in 1903-1905 met een verdieping verhoogd en voorzien van een voorgevel met pleisterwerk in eclectische stijl. Voor de voordeur bevinden zich twee STOEPPALEN. Het woonhuis is jarenlang bewoond geweest door de familie Poels, een geslacht van veehandelaren die zich verenigden in de voor de geschiedenis van de streek belangwekkende Schaapscompagnieën. De aanbouwen uit de jaren '50 van de twintigste eeuw tegen de achtergevel zijn de bescherming van ondergeschikt belang.

Omschrijving

Vrijstaand HERENHUIS van twee bouwlagen en een kapverdieping, opgetrokken in baksteen op een rechthoekig grondplan onder een schilddak met de nokrichting evenwijdig aan de Raadhuisstraat. De dakschilden zijn belegd met gesmoorde muldenpannen. De afwatering vindt plaats via een bakgoot op klossen, die zich boven de voorgevel achter een rijk uitgevoerde kroonlijst bevindt en langs zij- en achtergevel achter een eenvoudige kroonlijst. Aan de achtergevel van het pand bevindt zich een platgedekte, rechthoekige uitbouw met aan de noordzijde een meerzijdige erker. De gevels zijn opgetrokken in baksteen in kruisverband. In de gevels bevinden zich voornamelijk rechtafgesloten vensteropeningen met houten T-vensters, aan de onderzijde voorzien van hardstenen lekdorpels. De symmetrisch ingedeelde VOORGEVEL telt zeven vensterassen waarbij de middenas wordt bekroond door een topgevel. De voorgevel heeft een plint en is volledig in blokverband gepleisterd en voorzien van schijnvoegen. De blokken langs de gevelhoeken zijn evenals de velden onder de vensters geaccentueerd door een regelmatig patroon van diepe gaatjes, vermoedelijk aangebracht met een puntijzer. De verdiepingscheiding heeft een serie smalle diamantkoppen, waarachter vermoedelijk gevelankers schuilgaan. De vensteropeningen zijn voorzien van een geprofileerde omlijsting bekroond met decoratief stucwerk in de vorm van een schelpmotief geflankeerd door krulwerk. Op de verdieping worden de lekdorpels van de vensters door consoles ondersteund, die zijn samengesteld uit een diamantkop en een trigliefmotief. Tussen de consoles bevinden zich hier gepleisterde velden.

In de eerste bouwlaag bevindt zich in de middenas de voordeur omlijst door een hoofdgestel gedragen door zich verjongende zuilen met bladkapitelen op hoge houten postamenten. De deur heeft een bovenlicht. De enkele, eikenhouten draaideur bestaat uit twee deurhelften gescheiden door een middenstijl in de vorm van een gecanneleerd halfzuiltje met basement en kapiteel. Elke deurhelft is rijk bewerkt en onder meer voorzien leeuwenkoppen met ringen. Voor de deur een hardstenen stoep met twee eenvoudige stoeppalen als overblijfsel van de hier vroeger aanwezige particuliere stoep.

De gevel wordt beëindigd door een kroonlijst die in het midden wordt doorsneden door een topgevel, waarvan het bovenste deel als trapgevel is uitgevoerd. In de topgevel een klein T-raam met omlijsting zoals voornoemd. Langs de rechte zijden van de topgevel zijn klauwstukken aangebracht. De trappen zijn voorzien van overstekende dekplaten, en de topgevel wordt bekroond door een smeedijzeren sierbekroning met windvaan in vorm van een schaap.

In de RECHTER ZIJGEVEL is evenals in de achtergevel en linker zijgevel een duidelijke afwijking in het metselwerk van de eerste en de tweede bouwlaag te zien. De rechthoekige vensters in deze gevels zijn met licht getoogde strekken afgesloten. In het midden van de zijgevel een bescheiden kelderraam. Rechts oorspronkelijke vensters in de eerste en de tweede bouwlaag. De gootlijst wordt doorsneden door een topgevel met laadluik en hijsbalk. In het rechter gedeelte van de ACHTERGEVEL bevinden zich kelderlichten en een opkamerraam. In de eerste en tweede bouwlaag vensters als voornoemd. De linker gevelhelft wordt bedekt door de tweelaags aanbouw waartegen aan de noordzijde een vierzijdige erker die op de hoeken is afgezet met rode verblendsteen. In de ruimte tussen achtergevel en erker is een in de late twintigste eeuw een portaal gebouwd. De achtergevel van de uitbouw bezit in twee bouwlagen oorspronkelijke vensters. Op de erker bevindt zich een hardstenen balustrade met toepassing van rode verblendsteen in de hoeken. In de achtergevel van de erker een oorspronkelijk venster. De LINKER ZIJGEVEL van het hoofdvolume is blind.

Het INTERIEUR heeft een van oorsprong driebeukige indeling die in hoofdlijnen in tact is. De middengang loopt uit in een trappartij, waarachter de toegang tot de erker. Aan weerszijden van de gang woonvertrekken die uitlopen in smalle annexen.

De oorspronkelijke woning van omstreeks 1850 is onder meer nog herkenbaar in een restant van de oude woonkeuken en een kelder met tongewelf. In het interieur is voorts onder meer van belang de marmeren vloer van de middengang waarin verwerkt een windroos, de houten trappartij, binnendeuren met bijbehorende kozijnen, vloer van de middengang waarin een windroosmotief is verwerkt, en de vloer met patroontegels in de erker. In de onbeschoten zolder een kapspantenconstructie van omstreeks 1903-05 en een klein hijsrad.

Waardering

Het HERENHUIS aan de Raadhuisstraat in Venray heeft cultuur-historische waarde vanwege de bewoningsgeschiedenis en de daarmee samenhangende verbondenheid met de regionale economische structuur in de tweede helft van de negentiende eeuw.

De architectuur-historische waarde van het pand wordt bepaald door de eclectische pleisterwerkarchitectuur, de rijke ornamentiek en de esthetiek. Ensemblewaarden ontleent het pand aan de situering aan de rand van het Venrayse centrum en is daarmee van belang voor het aanzien van de bebouwde omgeving.

Het herenhuis aan de Raadhuisstraat is in redelijke mate gaaf bewaard gebleven en is tevens van belang voor de visuele gaafheid van de bebouwde omgeving. Tenslotte beschikt het pand over een redelijke architectuur-historische en typologische zeldzaamheid.

Het herenhuis is van algemeen belang vanwege het geheel van voornoemde waarden.