Inleiding

De BEGRAAFPLAATS ligt buiten de bebouwde kom van Surhuisterveen. Het terrein is rechthoekig, verdeeld in vier perken en vrijwel geheel omgracht met een singelbeplanting bestaande uit beuken. Op het terrein staan enkele solitaire beuken. Tot het complex behoren de onderdelen: een vm. LIJKENHUISJE en een TOEGANGSHEK. De begraafplaats is naar ontwerp van het architectenkantoor A. Velding gerealiseerd in 1908 in opdracht van de Kerkvoogden van de Hervormde Kerk, op een terrein dat voordien de Diaconie toebehoorde. Het lijkenhuisje met Art Nouveau-elementen is gebouwd naar ontwerp van architect A. Velding uit Buitenpost. De stilistische eenheid tussen lijkenhuisje en hekwerk doet vermoeden dat het laatste uit de koker van dezelfde architect komt.

Het GEDENKTEKEN, in de vorm van een granieten obelisk nabij de ingang van het kerkhof, vervangt een oorspronkelijke gedenkteken op de kruising der perken dat in de zestiger jaren werd verwijderd. Het huidige gedenkteken valt wegens te geringe ouderdom buiten de bescherming van Rijkswege. De recentelijk gerealiseerde uitbreiding van de begraafplaats achter het lijkenhuisje, waardoor dit laatste in het midden komt te staan, valt eveneens buiten de bescherming.

Waardering

De aanleg van de begraafplaats met singelbeplanting en de samenstellende onderdelen, nl. toegangshek en lijkenhuisje naar ontwerp van A. Velding, zijn van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang vanwege:

- de toegepaste bouwstijl, waarin Jugendstil-elementen zijn verwerkt,

- de hoge mate van belang voor het oeuvre van de architect,

- de zeer hoge mate van esthetische kwaliteit van het ontwerp,

- de hoge mate van architectonische gaafheid van de complexonderdelen,

- de hoge mate van gaafheid van materiaalgebruik, detaillering en ornamentiek,

- de hoge mate van visuele gaafheid en de landschappelijke waarde van de eenvoudige aanleg van de begraafplaats met singelbeplanting,

- de hoge mate van typologische uitzonderlijkheid.