Inleiding

Voormalige SPEKSLAGERIJ annex WORSTMAKERIJCOMPLEX gebouwd in de jaren 1890-1896 onder invloed van de Neo-Renaissancestijl in opdracht van P.L.M. OORSPRONG uit ZWOLLE. Het complex bestaat uit de volgende onderdelen: 1. SPEKSLAGERIJ annex WORSTMAKERIJ met aangebouwd WOONHUIS 2. KOETSHUIS De bouw in 1890-1891 van deze, op korte afstand van het station gelegen, exportslagerij die een van de weinige bewaard gebleven voorbeelden van dit type in ons land vormt, hangt nauw samen met de grote rol die de varkensmesterij in de late negentiende eeuw in de gemeente speelde. In deze periode was de varkensmesterij in Nederland vooral geconcentreerd in de Achterhoek en Twente. De voorspoedige gang van zaken leidde in 1896 tot het aanbouwen van een worstmakerij. In de twintiger jaren werd het bedrijf gesloten. De familie verhuurde vanaf 1927 het bedrijfsgedeelte aan de inktmakerij N.V. Klutman en bleef zelf in het woonhuis wonen. In de jaren zestig van de twintigste eeuw werd het complex verkocht aan de heer S. Kaak die vervolgens een deel van het bedrijfsgedeelte verbouwde tot een tweede woning. Beide woningen werden vervolgens verhuurd. Het interieur van het resterende deel van de spekslagerij is nog grotendeels intact met inbegrip van een rookkast. Ook het woonhuis bezit nog diverse oorspronkelijk onderdelen. Het koetshuis kreeg aan de achterzijde een lage als woning bedoelde aanbouw doch bleef voor wat betreft het interieur ongewijzigd. Het aan de zuidzijde van de Stationsweg, op korte afstand van het station gelegen, complex wordt aan drie zijden omgeven door een tuin. Aan de linkerzijde bevindt zich een moderne klinkerbestrating die zich tussen het bedrijfsgedeelte en het koetshuis voortzet in oudere mogelijk nog oorspronkelijke klinkerbestrating. Door de ligging op een licht hellend terrein ligt het souterrain van de woning op gelijke hoogte met de begane grond van het achterliggende bedrijfsgedeelte. Hierdoor bezit het ook het koetshuis een kelder.

Waardering

Voormalig SPEKSLAGERIJ annex WORSTMAKERIJCOMPLEX gebouwd in de jaren 1890-1896 onder invloed van de Neo-Renaissancestijl in opdracht van P.L.M. OORSPRONG uit ZWOLLE.

- Van architectuurhistorische waarde als goed en redelijk gaaf bewaard voorbeeld van een laat-negentiende-eeuws bedrijfsgebouw met aangebouwde woning waarvan vooral de rijke detaillering van het woonhuis invloeden van de Neo-Renaissancestijl vertoont. De gebouwen bezitten een rijke detaillering en zijn deels in bijzondere materialen opgetrokken. Het bedrijfgedeelte bezit diverse gietijzeren ramen en een luiwerk. Het woonhuis is voorzien van gepleisterde decoraties, siermetselwerk en fraaie gietijzeren balustrades. Opvallend is het materiaalgebruik van het koetshuis waarvan de gevels zijn opgetrokken in crèmekleurige en rode kalkzandsteen. Diverse onderdelen van het complex bezitten volgens de eigenaar nog oorspronkelijke interieuronderdelen zoals een over drie bouwlagen opgetrokken rookkast in de voormalige spekslagerij.

- Van stedenbouwkundige waarde vanwege de situering aan de Stationsweg. De uit villa's en bedrijfsgebouwen bestaande bebouwing aan deze weg is kenmerkend voor de in een hoog tempo toenemende industrialisatie in het laatste kwart van de negentiende eeuw in Nederland.

- Van cultuurhistorische waarde als een zeldzaam en representatief voorbeeld van een laat-negentiende-eeuws bedrijfsgebouw van het type (export)spekslagerij- annex worstmakerij met aangebouwd woonhuis en een naastgelegen koetshuis.