Inleiding

SCHOOL-GEBOUWENCOMPLEX van de voormalige Rijks H.B.S., bestaande uit :

- A. HOOFDGEBOUW ('Hoogere Burgerschool')

- B. CONCIËRGEWONING

- C. SCHOOLGEBOUW ('Gymnastiek- en Teekenlokaal')

De drie afzonderlijke gebouwen zijn in neo-renaissancestijl gebouwd. Het hoofdgebouw en dienstwoning zijn gebouwd door rijksbouwkundige voor de 'Gebouwen van Onderwijs enz', Jacobus van Lokhorst (1844-1906) in 1897. In 1909 werd het in dezelfde stijl aansluitende schoolgebouw toegevoegd en het hoofdgebouw werd aan de achterkant met twee lokalen uitgebreid. In 1918 werd een oostelijke vleugel gerealiseerd met een ingang, die gekeerd ligt naar de Gen. Foulkesweg. Tegenwoordig is het complex gedeeltelijk in gebruik door een Centrum voor Kunstzinnige Vorming en een Taleninstituut.

Het ontstaan van het aldus historisch gegroeide schoolgebouwen-complex is in meer of mindere mate te koppelen aan de initiatieven van het Rijk eind negentiende eeuw, om de kwaliteit van het onderwijs aan de Landbouwhogeschool te verbeteren. Het gemeentebestuur kwam aan deze vraag tegemoet door voor eigen rekening een schoolgebouw neer te zetten. Goed onderwijs zorgde er inderdaad voor dat een stroom goed opgeleide studenten de weg vond naar het hoger onderwijs.

Kenmerkend voor de neo-renaissancestijl, waarin elk complex-onderdeel is uitgevoerd, zijn onder andere de trapgevels, de loggia, een arkel, de stenen kruiskozijnen alsook het gebruik van baksteen, architectonisch geleed door als spekbanden uitgevoerde gele verblendstenen sierlijsten.

Tuinaanleg en hekwerkjes, al dan niet aanwezig op elk perceel, vallen niet onder de bescherming.

De drie vrijstaande gebouwen zijn alle aan de oostzijde van de Wilhelminaweg gelegen die de verbinding vormt tussen de, parallel aan de Nederrijn gelegen, Veerweg en de Gen. Foulkesweg (de naam is pas later ontstaan). Het hoofdgebouw (Wilhelminaweg 1 / Gen. Foulkesweg 42a) onderscheidt zich ondanks de uniformiteit van de bijgebouwen,zowel als hoekpand als in bouwvolume, door de grillige plattegrond en de uitvoering in een rijkere vormentaal. Met de situering van een dienstwoning (nr. 3) en een later toegevoegd schoolgebouw (Wilhelminaweg 5) levert het complex een goed beeld van een "onderwijs-eiland". Tesamen met de voormalige marechausseekazerne en paardestal vormen zij een fraai 19de eeuws architectonisch geheel. Alle in baksteen opgetrokken (kruisverband) gevels van de drie gebouwen zijn voorzien van een trasraam dat door een zandstenen waterlijsten wordt afgesloten. De vensters, veelal stenen kruiskozijnen of een enkelvoudig raam met bovenlicht, zijn opgebouwd uit gemetselde (rode verblendstenen) geprofileerde stijlen en door drie geprononceerde zandstenen dorpels ingedeeld. De ramen zijn dikwijls als draairamen uitgevoerd; de bovenlichten als steekramen. De vensters zijn steeds geplaatst onder een segmentboogje van gele verblendsteen tenzij ander vermeld. Drie van de vijf gele verblendstenen sierbanden per bouwlaag sluiten op de dorpels van de ramen aan en twee worden halverwege het raam en bovenlicht hierdoor onderbroken. In de geveltop verbinden ze de dekplaten aan weerszijden van de trapgevel met elkaar en benadrukken daarmee de horizontaliteit. De schouders van de trapgevels zijn eveneens in zandsteen uitgevoerd. De in maasdekking gelegde leiendaken zijn van door gesneden klossen ondersteunde bakgoten voorzien. In de diverse dakvlakken komen houten dakkapellen voor die dikwijls zijn voorzien van een steekraampje onder een eveneens met leien gedekt aangekapt zadeldakje. De topgevel is met verticale plankendelen beschoten achter een vooruitspringend driepasboogje, dat meestal door een zinken piron wordt bekroond. De deurkozijnen van de drie gebouwen rusten alle op hardstenen neuten en dito dorpel.

Waardering

Schoolgebouwencomplex van de voormalige Rijks H.B.S., bestaande uit HOOFDGEBOUW, SCHOOLGEBOUW (Gymnastiek- en Tekenlokaal) en CONCIëRGEWONING gebouwd vanaf 1897 met verschillende bouwcampagnes tot 1918.

- Van architectuurhistorisch belang als goed en gaaf bewaard voorbeeld van een schoolgebouwen-complex in neo-renaissancestijl. De gevels zijn alle van verblendstenen sierbanden voorzien, bevatten trapgevels en bezitten met zorg uitgevoerde ingangspartijen. In de interieurs zijn veelal de oorspronkelijke onderdelen als tegelvloeren, korbelen, balkenplafonds en paneeldeuren bewaard gebleven.

- Van stedenbouwkundig belang als voorbeeld van een historisch gegroeide cluster schoolgebouwen waarvan het hoofdgebouw markant is gelegen op een hoek met de Gen. Foulkesweg, één van de voor Wageningen belangrijkste straten. Het complex vormt een goed voorbeeld van een school met bijgebouwen omstreeks 1900.

- Van cultuurhistorisch belang als voorbeeld van een schoolgebouw dat is gebouwd naar de in die tijd vernieuwende, door de overheid opgestelde, opvattingen waarin bij de bouw en inrichting van lokalen rekening werd gehouden met de hygiëne, de lichamelijke ontwikkeling en de gezondheid van leerlingen. Daartoe werden de klaslokalen ruim opgezet waarbij de toetreding van licht en lucht het adagium vormde waarmee de kansen op 'tering', pokken en overige kinderziekten teruggedrongen konden worden.