Inleiding

Kerkcomplex 'St. Vitus' uit 1891-1892, bestaande uit een rooms-katholieke KRUISBASILIEK 'St. Vitus', gebouwd in Neo-Gotische bouwtrant, een PASTORIE en een PAROCHIEHUIS 'De Schaapskooi' in eclectische bouwtrant. Het complex werd gebouwd onder leiding van K.P.C. de Bazel naar een ontwerp van P.J.H. Cuypers dat werd uitgewerkt door J.Th.J. Cuypers. Het complex is op enige afstand van de weg gesitueerd aan de oostzijde van de Emmastraat op een terrein op de hoek van de Emmastraat en de Schapenkamp. De pastorie staat, terugliggend en omgeven door een tuin, ten zuiden van de kerk en wordt daarmee verbonden via een gang. Het parochiehuis staat ten noordwesten van de kerk, los en iets schuin daarvan gesitueerd.

Omschrijving

Het complex bestaat uit een rooms-katholieke grotendeels vijfbeukige kruisbasiliek met ver uitspringend transept en hoge westtoren, een pastorie en een parochiehuis. Het bakstenen exterieur van de kerk wordt verlevendigd door banden van gekleurde steen. Toren van drie vierkante geledingen met diepe spitsboognissen, bekroond door een op een achtkantige houten onderbouw rustende spits, die geflankeerd wordt door houten hoektorens met spitsen. De kerk heeft natuurstenen pijlers met kolonetten, houten netgewelven over de hoofdbeuken en over de kruising een stergewelf.

De pastorie, opgetrokken op rechthoekige plattegrond met serre aan de oost- en zuidzijde telt twee bouwlagen en een kapverdieping onder afgeknot schilddak aan de noordzijde aankappend aan een zadeldak over de topgevels aan oost- en westzijde met de noklijn haaks op de weg, bedekt met zwarte leipannen. De overstekende daklijst rust op gesneden consoles op oranjerode bakstenen steunen. Dakkapellen onder puntdak met zinken piron. De gevels zijn opgetrokken in rode baksteen op een plint die twee maal verspringt en waarvan de bovenste afzaat van rode tegels onder de onderdorpels loopt, met banden ter hoogte van twee lagen in gele baksteen, siermetselwerk en vakwerk. Aan de westzijde op de verdiepingscheiding een decoratieve band, opgebouwd uit uitstekende randen bakstenen en siermetselwerk. Aan de noordzijde is de verbinding met de kerk gesitueerd, ter hoogte van een bouwlaag. Het merendeel van de recht afgesloten vensters onder ontlastingsbogen met siermetselwerk in de boogtrommels, hebben dubbele bovenlichten met gekleurde ruiten in glas-in-loodramen.

Het parochiehuis is opgetrokken op een rechthoekige plattegrond ter hoogte van een bouwlaag onder zadeldak met de noklijn haaks op de weg, bedekt met zwarte leipannen. De gevels zijn opgetrokken uit rode baksteen, terwijl de geleding is uitgevoerd in siermetselwerk en bakstenen pilasters.

Waardering

Het kerkcomplex 'St. Vitus' is van algemeen belang wegens architectuur- en cultuurhistorische waarde als gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een rooms-katholiek kerkcomplex bestaande uit een kruisbasiliek in Neo-Gotische bouwtrant en een pastorie en parochiehuis in eclectische bouwtrant, gebouwd in 1891-1892 onder leiding van K.P.C. de Bazel naar een door J.Th.J. Cuypers uitgewerkt ontwerp van P.J.H. Cuypers, beeldbepalend gesitueerd in het centrum van Hilversum.