Inleiding

BOERDERIJCOMPLEX gesitueerd in het buurtschap Ratum in het oosten van de gemeente Winterswijk. De omgeving ter plaatse kenmerkt zich als het typische Achterhoekse `coulisenlandschap' en bezit lange met loofbomen beplante lanen en weilanden afgewisseld met bospercelen. De boerenplaats draagt de naam `Hesselink' en is sinds de 17e eeuw in bezit van scholteboeren geweest. De scholteboerencultuur is bepalend geweest voor het aanzien van het landschap in het Winterswijkse buitengebied vanaf de middeleeuwen tot aan het begin van de twintigste eeuw. De scholten bezaten grote hallehuisboerderijen die na 1850 veelal een imposant, blokvormig voorhuis kregen met een voorname uitstraling. De detaillering werd ontleend aan stedelijke woonhuizen en adellijke landhuizen. Ook de boerderij aan de Hesselinkweg was oorspronkelijk van het type hallehuis, met een houten topgevel en een nevenhuis. Het hallehuis werd waarschijnlijk gebouwd omstreeks 1852. In 1887 werd een nevenschuur aangebouwd. Volgens een vergunningsaanvraag in het bouwarchief van de gemeente Winterswijk, werd in 1909 het hoofdhuis vanaf de tweede bouwlaag opgetrokken tot blokvormig voorhuis, waardoor een T-boerderij ontstond. De nevenschuur behield het oorspronkelijke uiterlijk. De verbouwing werd uitgevoerd door de aannemer B.W. Knuivers te Ratum. De boerderij bevindt zich nog grotendeels in oorspronkelijke staat.

Complexomschrijving

Het volledig vrij in het landshap gelegen BOERDERIJCOMPLEX wordt ontsloten vanaf de Ratumseweg door een lange laan, de huidige Hesselinkweg. Het erf bestaat thans uit een T-BOERDERIJ (complexonderdeel A) met aan de rechter zijgevel een iets terugliggende nevenschuur van het hallehuistype. Op het erf bevinden zich voorts twee oudere SCHUREN (complexonderdeel B en C) en een drietal meer recente schuren, die buiten de bescherming vallen. Van de oorspronkelijke erfaanleg resteren nog fragmenten van het smeedijzeren hekwerk dat de tuin om de boerderij oorspronkelijk omgaf en een waterput links van het voorhuis. Deze waterput heeft een met Bentheimer zandsteen beklede schacht, maar de bovenbouw is niet meer oorspronkelijk. De tuin om het voorhuis bezit deels oude beplanting met hagen en bomen. De bestrating van het erf achter de boerderij is niet oorspronkelijk.

Waardering

SCHOLTEBOERDERIJCOMPLEX `Hesselink' in het buurtschap Ratum.

-Van architectuurhistorische waarde als goed en gaaf voorbeeld van een historisch gegroeide scholteboerderij met een rond 1900 vergroot voorhuis, enkele oudere schoppen en enkele overblijfselen van het oorspronkelijke erf zoals een waterput en een hekwerk. Het complex valt op door de bijzondere vormgeving van het hoofdgebouw en de voor de streek typische bijgebouwen die samen een fraai boerenerf vormen.

-Van stedenbouwkundige waarde vanwege de markante ligging in het landschap van Ratum. Het complex speelt vanwege de samenhang tussen de complexonderdelen, de imposante grootte, de bijzondere gevel van het voorhuis en het ontbreken van andere bebouwing een beeldbepalende rol in verscheidene zichtassen vanaf onder andere de Hesselinkweg en de Ratumseweg.

-Van cultuurhistorische waarde vanwege de bestemming van het complex in de agrarische en sociaal-economische geschiedenis van Nederland. Het complex geeft een goed beeld van de behuizing van een belangrijke boerenfamilie rond de eeuwwisseling.