OMSCHRIJVING COMPLEX

Omschrijving

Voorgangers van het huidige huis Weilust worden reeds in de vijftiende eeuw vermeld. In de zeventiende eeuw is er sprake van een boerderij, waarschijnlijk voorzien van een herenkamer. Tot in de achttiende eeuw droegen de plaats, en in bijzonder het huis, in hoofdzaak een agrarisch karakter. Tussen 1720 en 1733 werd in opdracht van de heer P. Guenellon uit Breda een herenhuis gebouwd aan de boerderij. In 1787 werd de eerste steen gelegd voor de bouw van het huidige huis. Het werd tegen de (sinds 1968 niet meer bestaande) boerderij aangebouwd. Daarbij werden wellicht onderdelen van het oude huis geïncorporeerd. Opdrachtgever voor deze grote verbouwing was de toenmalige eigenaar, de heer J.J. Havermans uit Breda.

De buitenplaats als geheel droeg tot de aanleg van de nieuwbouwwijk Heusdenhout een agrarisch karakter. Van der Aa noemde het een 'hofstede in de bar. van Breda (...) in het geh. Heusdenhout. (Van der Aa 1849, blz. 240.) Craandijk deed de buitenplaats aan op één van zijn wandelingen. Hij volgde de 'grintweg van Ginneken op Teteringen (...) 't Is een open weg, met jonge, schrale eikjes en berkjes bepoot, grootendeels langs den zoom van het landgoed Weilust, met zijn roggevelden en zijn boschjes, het uitzigt vrijlatend op den grijzen Bredaschen Lieve Vrouwe toren. Het huis Weilust heeft niet veel aanzien, al is het terrein waarop het staat, van een gracht omringd en al rijst er een klokketorentje uit het dak. En al heeft het met zijn kleine ruiten en zijn' met klimop begroeiden gevel een tamelijk ouderwetsch voorkomen, van eerbiedwaardigen ouderdom is het niet en tot de historische huizingen der baronie schijnt het niet te behooren.' (Craandijk 1888, blz. 268-269.) Alhoewel Craandijk niet bijzonder onder de indruk was, gaf hij onbedoeld wel aan waarom de buitenplaats van belang is, namelijk onder meer als eenvoudige maar kenmerkende en gave buitenplaats. Loosjes liet zich ook in die richting uit: 'hier is ook het eenvoudige 18de eeuwsche landhuis Weilust, een voor deze streek zeldzame verschijning.' (Loosjes 1931, blz. XIX.) Opvallend is de door Craandijk genoemde zichtlijn op de Bredase toren die er vanwege de nieuwbouw in de omgeving niet meer is.

De schuur en de Vlaamse schuur stammen respectievelijk uit de achttiende eeuw en eind achttiende, begin negentiende eeuw. Het erf is omgeven door een gracht die gezien kaartmateriaal tenminste uit het begin van de negentiende eeuw stamt. De tuin kent een tweedeling. Voor het huis bevindt zich een bescheiden wandelgebied met bosschages en slingerpaden, gezien de kleinschaligheid waarschijnlijk uit het tweede kwart van de negentiende eeuw. Naast het huis staan allerlei fruitbomen. De achtertuin droeg altijd een meer utilitair karakter.

Waardering

De historische buitenplaats Weilust is van algemeen belang vanwege:

- de historische ontwikkeling van de buitenplaats Weilust, ontstaan vanuit een agrarisch bedrijf met herenkamer dat evolueerde tot een bescheiden, maar daardoor typerende en zeldzame buitenplaats;

- de waardevolle en samenhangende onderdelen (huis, Vlaamse schuur, schuur, parkaanleg in kleinschalige landschappelijke trant, omgeven door een gracht en voorzien van oprijlaan en hek);

- de schoonheid van het geheel.