Inleiding

Voormalig PAKHUIS, in 1895 gebouwd in opdracht van de Hollandse IJzeren Spoorweg Maatschappij (HIJSM), naar ontwerp van R. van Hasfelt in een eclectische bouwtrant met Romaans beïnvloede details. Het gebouw staat aan de spoordijk ten westen van het spoorwegstation Haarlem, in de directe nabijheid van het ijzeren spoorwegviaduct (1906) over de Kinderhuissingel. Het pakhuis was bereikbaar met een deels nog aanwezig rangeerspoor dat aansloot op een verdwenen draaischijf waarover de goederenwagons naar binnen werden gereden.

Omschrijving

Op grondplan van onregelmatige vierhoek (min of meer V-vormig) gebouwd pakhuis bestaande uit vier bouwlagen: souterrain, eerste, tweede en derde verdieping onder flauw hellende kap met mastiek. Het pakhuis is opgebouwd aan drie zijden van een binnenplaats die aan de westzijde wordt begrensd door een blinde muur. Elke bouwlaag heeft aan de zijde van de binnenplaats een gaanderij. De oostgevel heeft een breedte van vijf traveeën, de zuidgevel een breedte van acht traveeën en de noorgevel (spoorzijde) een breedte van zeven traveeën. In de noordgevel zijn de vensters ook per drie gekoppeld, in de overige gevels bevat elke travee telkens twee gekoppelde vensters.

Het muurwerk van noord-, oost-, en zuidgevel is opgetrokken in rode baksteen, die tussen de hardstenen lekdorpels is gedecoreerd met gemetselde banden in gele baksteen. Decoratief metselwerk in gele baksteen bevindt zich ook ter afsluiting van het muurwerk aan de bovenzijde. De overwegend blinde westgevel is met cement afgestreken. Het muurwerk aan de zijde van de binnenplaats is opgetrokken in ten dele gewitte baksteen.

Behalve de halfrond beëindigde vensters op de derde verdieping zijn de vensters alle licht getoogd. De meeste vensters hebben alle ten dele beweegbare ramen in gietijzer. De oorspronkelijke zes- en achtruits roedenverdeling is nog merendeels aanwezig. Aan de spoorzijde bevinden zich ook houten schuifvensters met tweedelige bovenlichten.

Het souterrain heeft aan oost- en zuidzijde enkele en dubbele toegangsdeuren voor personen. In de noordgevel bevindt zich de grote bedrijfsdeur waar de goederenwagons doorheen reden.

De houten vloeren van de tweede en derde bouwlaag worden gedragen door kolommen in bewerkt gietijzer. De houten vloer van de vierde bouwlaag rust op houten jukken.

Waardering

Het gaaf bewaarde voormalige pakhuis van de HIJSM uit 1895 is van algemeen belang uit architectuurhistorisch en cultuurhistorisch en industrieel-archeologisch oogpunt, vanwege de architectonische vormgeving, de constructie en de oorspronkelijke functie als kenmerkend voorbeeld van een laat-negentiende-eeuws opslaggebouw ten dienste van het spoorwegtransport..

Het gebouw is voorts van stedebouwkundig betekenis vanwege de situering in het stadsbeeld en de ensemblewaarde met de spoordijk en het spoorwegviaduct over de Kinderhuissingel.