Inleiding

Uit 1924-1925 daterende PASTORIE, behorende tot de rooms-katholiek Onze Lieve Vrouw Hemelvaart- en Sint Josephkerk, gebouwd in opdracht van het bisdom Haarlem en de Onze Lieve Vrouwe Hemelvaart-parochie (bouwpastoor A. Leusen). Bouwmeesters van zowel de St. Jopsephkerk als de bijbehorende pastorie waren de architecten Leo van der Laan en diens zoon Jan. Het uit 1922 daterende ontwerp werd uitgevoerd door het Leidse aannemersbedrijf Bik en Breedeveld. Kerk en pastorie, die een functionele en visuele eenheid vormen, zijn gebouwd in een typische, aan de Nieuwe Haagse School verwante, expressionistische bouwstijl. Het voor een belangrijk deel niet meer in oorspronkelijke staat verkerende interieur van de pastorie valt niet onder de bescherming van rijkswege.

Omschrijving

De met de klokktoren verbonden, vanuit een vrijwel rechthoekige plattegrond opgetrokken pastorie heeft twee bouwlagen onder een met leien gedekte (maasdekking), afgeknotte schilddaken met dakkapellen en uitkragende daklijsten. Gevels met rechtgesloten gevelopeningen, meestal bakstenen onderdorpels, betonnen gevelbeëindigingen en verlevendigd door uitmetselingen, decoratieve steensverbanden en banden van beton. De gevels zijn op de begane grond horizontaal geleed door de toepassig van teruggemetselde banden.

Asymmetrische voorgevel met rechts een breed ingangsrisaliet, waarin een hoekportiek met gemetselde hoekkolom. De originele voordeur staat onder een drie-ruits bovenlicht. Rechts van het portiek een venster met roedenverdeling. Op de verdieping een loggia tussen over de andere gevels doorgetrokken betonnen latei, dito onderdorpel en blokvormige metselwerk. De loggia is voorzien van openslaande deuren tussen boven- en zijlichten. De loggiaopening is dichtgezet door middel van een venster met stalen ramen. Uit het dakschild hierboven steekt een opgemetselde dakkapel met brede vensterpartij en plat dak.

In het terugliggende geveldeel links van de risaliet een groot, samengesteld venster per bouwlaag. Voornoemde gevelopeningen staan onder een over alle gevels doorgetrokken betonnen cordonlijst. In de linker zijgevel per bouwlaag drie zesruits-vensters, waarvan de linker op de begane grond is dichtgezet. Achterzijde met bouwdeel dat minder hoog opgaat en op de verdieping minder breed is. De gevelopeningen op de begane grond staat uit het zicht achter een muur. Kruisvensters met roedenverdeling op de verdieping. Rechter zijgevel (Alexanderstraat) met in hoogte variërende geveldelen. Geheel rechts, boven de cordonlijst een gemetselde bortswering met betonnen dekplaat van een inpandig balkon.

Links daarvan een symmetrische gevelpartij met smalle zijtraveeën met één venster per bouwlaag. De brede middenpartij is hoger opgaand met een in de kap stekende derde bouwlaag. De vensters op de begane grond en de eerste verdieping zijn voorzien van kruisramen met roedenverdeling.

De kleinere vensters op de tweede verdieping staan tussen geblokt metselwerk en een betonnen deklijst. Het lagere linker geveldeel heeft een venster op de begane grond en is blind op de verdieping.

De pastorie heeft aan de voorzijde een erfscheiding in de vorm van een laag bakstenen muurtje met hoger opgaande balusters, waaraan ijzeren hekken zijn bevestigd.

Waardering

De pastorie is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van de aan de geestelijke ontwikkeling in Nederland gerelateerde kerkebouw en wegens de kwaliteiten van het ontwerp, van zowel de hoofdvorm als de details.

Het heeft tevens ensemblewaarde vanwege de sterke visuele en functionele relatie met het kerkgebouw, waarmee het is verbonden.

Het is bovendien van belang vanwege de gaafheid en herkenbaarheid.