DUBBELE VILLA, Pelikaanstraat 17 en 23 (aaneensluitend; de nrs. 19 en 21 bestaan niet), met de nummers 25 en 27 en 29 en 31 deel uitmakend van het complex van drie dubbele villa's. In 1930 in Interbellum Architectuur ontworpen door D. Kalma en G. Witteveen in de Pelikaanstraat die in die periode volgebouwd is met vooral herenhuizen in rijen en koppels en enkele losstaande villa's. Van het drietal dubbele vila's is dit het koppel in de meest oorspronkelijke staat; nummer 17 is nagenoeg oorspronkelijk; nummer 23 heeft een aantal oorspronkelijk aspecten. In de deftige straat vormen deze rijzige en van hoge rieten kappen voorziene dubbele villa's het hoogtepunt.

Omschrijving

EXTERIEUR: De dubbele villa is op nagenoeg rechthoekige plattegronden gebouwd met inspringingen op de hoeken en erkeruitbouwen in het midden van de voorzijde; uitbouwen van één laag voor bijkeukens en kolenhokken aan de achterzijde. Twee bouwlagen hoog met hoge rietgedekte kap. Het woningpaar heeft geen uitgebouwde geveltop. Alle gevels gemetseld van gemêleerd oranjerode baksteen in drielingformaat, verwerkt in een klezoor-achtig verband met verdiepte lintvoegen. De woningen nrs. 17 en 23 hebben in het midden een met de naastligger gekoppelde erker met aan de voorzijde een groot venster met smalle zijlichten. Elke woning heeft op de hoek een stevig, gemetseld penant met om de vier lagen een uitgemetselde laag en aan de zijkant een staand venster met bovenlicht. Op de verdieping een balkon met gesloten, gemetselde borstwering voor openslaande deuren met zijlichten. Op de hoek van de terugspringende partij zowel op begane grond als op verdieping hoekkozijnen met aan voor- en zijkant staande vensters. Achter de sprong de in de voor- of zijgevel geplaatste ingangspartij onder een betonnen luifel. De originele deuren zijn voorzien van lijstwerk en deurlichten in geometrische vormen. Bij voorgeveldeuren is de vrije zijde bij de ingangspartij afgegrensd door een met de zijmuur uitgelijnd borstweringmuurtje. Vanaf de ingangspartij schiet het rieten zijschild naar beneden door, waarbij dat schild nog wordt onderbroken door drieledig venster ter verlichting van het trappenhuis. Verder op de begane grond in de zijgevel drieledig keukenvenster. De achtergevel is op de begane grond in het midden iets uitgebouwd tot een met de naastligger gekoppelde erkerpartij met openslaande deuren en zijlichten en op de hoek met een uitgebouwde bijkeuken met kolenhok. Daarboven een doorlopend plat dak met houten hek; boven de erker openslaande deuren met zijlichten, boven de bijkeuken een glaspaneeldeur met zijlicht. Zowel uit het voor- als het achterschild van de rietkap is een in het midden gekoppelde dakkapel met twee tweelichtsvensters uitgebouwd. Naast de dakkapel is op het achterschild een hoge schoorsteen uitgemetseld.

De voortuin is van de openbare weg afgegrensd door gemetselde muurtjes met penanten, waartussen niet alle zwaaihekken meer aanwezig zijn.

INTERIEUR: De oorspronkelijke indeling van de meeste woningen is gemoderniseerd. Nummer 17 is qua indeling het oorspronkelijkst. De vestibule heeft een granito vloer, wit met zwarte rand, beige tegellambrizering met zwarte biezen en een dubbele glaspaneeldeur voorzien van verticale strips van kleurig glas-in-lood. Over de vestibule loopt de trap in kwarten met voor de architecten kenmerkende leuning en borstweringpanelen met uitgespaard golfmotiefje. In de hal bestaat de eenvoudige lambrizering uit vlakke panelen die aan de zijkanten afgezet zijn door fijne golflijstjes. Overigens eenvoudige paneeldeuren zijn alle nog met de kozijnen met een bol profiel aanwezig, op de verdieping enkele nog met originele krukken. De kamers en suite bezitten de pui met schuifdeuren met roeden en kasten; aan beide een open kast en een met een behangdeur. In de voorsalon een vernieuwde schouw; uit de hoekvensters is het eenvoudige glas-in-lood weggenomen. Plafonds in hal en salons betimmerd met boardplaten die een kaderpatroon vormen. Onder de zijvensters van de achterpui met openslaande deuren dwarsstaande getimmerde kinderbankjes met speelgoedberging onder de zittingen. De vierledige lichtschepping van de trappenhal boven is voorzien van decoratief glas-in-lood in blank, rood, lila en paars. Het plafond van het overloop betimmerd; de kamers bezitten de originele balken plafonds. De slaapkamers bezitten wandkasten die deels zorgvuldig zijn omgedraaid. Op de tweede verdieping zijn kamers afgetimmerd die deels zijn vernieuwd.

In nummer 23 is de suitepui met kasten tussen de woonvertrekken nog aanwezig. Net als de oorspronkelijke schouw is deze pui licht veranderd. De keuken is met een doorbraak aan het achtervertrek verbonden. De vertrekken worden nog grotendeels met de oorsronkelijk radiatoren verwarmd; in de keuken met een bordenverwarmingskastje van metaal. De in afgeronde omlijsting geplaatste paneeldeuren zijn oorspronkelijk. De vestibule met glasdeur met roeden, betegelde lambisering en hal met trappenhuis met de voor Kalma en Witteveen kenmerkende houten balustraden met uitgespaard golfmotief zijn oorspronkelijk. De indeling van de verdiepingen is oorspronkelijk met balkenplafonds, paneeldeuren, kastenwanden. Het vertrek aan de zuidwestkant oorspronkelijk als kantoortje ingericht met een brede bureaunis inbouwkast en boekennis aan de kapzijde. Onder de kap kamers op de tweede verdieping, afgetimmerd met wanden van houten schroten. De meidenkamer met een in een uitklapbaar kastje opgenomen wasbak.

WAARDERING

De dubbele villa is van algemeen architectuurhistorisch, architectonisch en stedenbouwkundig belang

- als kenmerkende voorbeelden van villa's van het architectenkoppel Kalma en Witteveen;

- vanwege de uitwendig nagenoeg gave, representatieve en volumineuze levendigheid en de inwendige, bij nummer 23 enigszins gemoderniseerde heldere geleding en eenvoudige inrichting in Interbellum Architectuur;

- vanwege de volumewerking van de drie rijzige, van hoge rieten kappen voorziene en symmetrisch geordende dubbele villa's die vooral door hun levendige ruimtelijke geleding in de deftige straat het hoogtepunt vormen.