Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
521066
Complexnummer
521065 - Langgevelboerderij/bak-koetshuis
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82717/12
Kadastrale aanduiding
Tilburg B 7460
Sint Josephstraat 51, 5017 GD te Tilburg

Omschrijving

Inleiding

De LANGGEVELBOERDERIJ is gebouwd in 1871 en verving een oudere voorganger van dezelfde familie. In 1912 vond er een verbouwing plaats, waarbij aan de achterzijde een melkkeuken werd aangebouwd en er inwendig enige wijzigingen plaatsvonden. Rond 1985 werden de zesruits schuifvensters vervangen door zesruits ramen met een iets breder profiel.

Omschrijving

De langgevelboerderij heeft een vrijwel rechthoekige plattegrond. De gevels zijn opgetrokken uit handgevormde bakstenen met rechte steekankers en op het zadeldak liggen zwarte Oudhollandse dakpannen. De plint is gepleisterd. Het woongedeelte bevindt zich links en telt vijf traveeën. In het midden bevindt zich de paneeldeur met een bovenlicht waarin een nieuwe gietijzeren levensboom. Aan weerskanten hiervan twee zesruits ramen met luiken onder een strek, met hardstenen dorpels. Rechts van de deur is een hardstenen gevelsteen ingemetseld met de tekst: "H. v. Roessel 1871". Het bedrijfsgedeelte heeft een rondboogvormig stalraam met een roedenverdeling met straalverdeling, daarnaast de staldeuren onder korfboog met hardstenen sluitsteen. De muurankers van het stalgedeelte zijn aanzienlijk langer dan die van het woonhuis.

Onder de geprofileerde houten gootlijst bevindt zich een gepleisterd fries met profielranden, bij het woonhuis bovendien voorzien van een verdeling in velden. De linkerzijgevel bezit op de begane grond een zesruits raam en de sporen van een identiek, sinds 1912 dichtgezet raam. In de topgevel zijn twee vierruits ramen gezet. De rechterzijgevel heeft vier rondboogstalramen met straalvormige roedenverdeling en temidden hiervan een hooideur met bovenlicht. In de topgevel bevindt zich een oculus.

De achtergevel heeft van links naar rechts korfboogvormige staldeuren, de grote uitbouw met melkkeuken en het woongedeelte met kelderlicht, opkamerraam en zesruits schuifvenster. Het interieur van het woonhuis wordt in tweeën gedeeld door een gang die het huis doorsnijdt van voor- tot achterdeur. Deze gang heeft een terrazzovloer. Een deur rechts leidt naar de woonkamer. Achter de betimmering bezit deze deur glaspanelen met gebogen sierroeden. De kamer is voorzien van een met overhoekse schildpaden witte tegels voorziene schouw. Aan weerskanten hiervan en erboven een donkere houten geprofileerde omlijsting en kasten met ruitdecoratie. In de linkerkast bevindt zich de installatie tot het bedienen van de sopketel, die zich daarachter in de stal bevindt. Links van de schouw met kasten nog een deur naar een bedstede. Achter de woonkamer bevindt zich de keuken. Beide ruimten hebben een plafond van gezaagde houten balken. In de keuken staat een deels oorspronkelijk aanrecht met houten keukenkastjes. Achter de woonkeuken bevindt zich de melkkeuken. Deze heeft muren met witte biseautétegels. Aan de andere kant van de gang bevinden zich nu drie kamers. Van oorsprong bevonden zich hier twee kamers, waaronder de opkamer. In 1912 werden de tussengelegen bedsteden weggehaald, in plaats hiervan schuifdeuren gezet en een raam in de zijgevel dichtgemetseld. De schuifdeuren met hoekkasten zijn afgetimmerd; hierachter bevinden zich deuren met geëtst figuratief glas. In de voorkamer staat een sobere zwart marmeren schouw. Onder de opkamer leidt een bakstenen trapje naar de kelder. Deze kelder heeft een tongewelf en een getoogde vakverdeling. Het stalgedeelte heeft een ruw houten zoldering, als vitselstek zonder leem. Er staat een cilindervormige sopketel met ijzeren deksel.

Waardering

De langgevelboerderij is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorisch belang als voorbeeld van de sociaal-economische ontwikkeling van de landbouw in Midden-Brabant en als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van de langgevelboerderij. Architectuurhistorisch is het pand van belang vanwege de bijzondere samenhang tussen exterieur en interieur. De boerderij is belangrijk vanwege de gaafheid van het in- en exterieur en is als zodanig zeldzaam. Het is een der laatste verwijzingen in de stad naar een agrarisch verleden en daarom van belang in relatie tot de visuele en structurele gaafheid van de stedelijke omgeving.

Dit monument maakt onderdeel uit van complexnummer 521065. Hier vindt u meer informatie over het complex en de bijbehorende monumenten.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) Boerderij(M1) Betreft langgevelboerderij

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1871
1871
exact
verbouwing
1912
1912
exact
verbouwing
1985
1985
exact

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
ambachtelijk-traditionele bouwtrant
invloeden