Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
521078
Complexnummer
521077 - Kapucijnenklooster/kerk/werkhuizen
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82713/85
Kadastrale aanduiding
Tilburg Q 5916
Korvelseweg 165, 5025 JD te Tilburg
Korvelseweg 167, 5025 JD te Tilburg

Omschrijving

Inleiding.

Het capucijnenklooster is in 1880-1882 gebouwd in de sobere stijl, de capucijnen eigen. Hiervoor werd een eigen architect aangetrokken, Broeder Valenus van Deurne. In 1937 werd er een extra etage toegevoegd onder leiding van Broeder Felix van Dennenburg. Dit geschiedde op een bijzondere manier waarbij de oude kap werd opgevijzeld. Het interieur van het klooster werd in 1983 deels gewijzigd. Het doet anno 1999 dienst als bejaardentehuis voor de orde. De bijbehorende ommuurde moestuin is thans omgevormd tot park met hoge coniferen. Een oude beukenlaan uit de tijd van aanleg herinnert deels aan de oorspronkelijke opzet, toen deze nog veel omvangrijker was. Omschrijving.

Het drielaagse gebouw heeft een carrévormige plattegrond, waarvan één der zijden wordt ingenomen door de kloosterkerk. De gevels zijn opgetrokken uit rode Belgische baksteen, waarbij als enige decoratie een muizetandlijstje onder de dakgoot is toegepast. Op de omlopende zadeldaken liggen zowel kunstleien als schubleien. De voorgevel van het klooster springt ten opzichte van de kloosterkerk terug. De voorgevel telt tien traveeën. De getoogde stolpramen met kleppende bovenlichten hebben een kleine roedenverdeling uit 1937. De toegangsdeur is smal en geplaatst onder een rechte houten luifel. De ramen van de etages erboven hebben een kleiner formaat. De stolpramen hebben hier geen dubbele achtruits maar een zesruits indeling en de bovenlichten geen achttienruits maar een twaalruits verdeling. In het dakvlak zijn negenruits dakkapellen onder zadeldak geplaatst. De lange rechterzijgevel van het klooster is voor een klein deel ingenomen door de in 1967 aangebouwde recreatieruimte, die buiten de bescherming valt. De vensters hebben een tamelijk onregelmatige indeling, sommige ramen zoals op de linkerhoek, zijn dichtgemetseld. De vensters op de begane grond komen overeen met die van de voorgevel. Links bevindt zich weer een deur onder houten luifel en vijftienruits getoogd bovenlicht. Het merendeel van de vensters op de etages zijn getoogde zesruits raampjes, waar in 1983 achtruits vensters tussen zijn geplaatst. Enkele ramen zijn uitgevoerd als die op de begane grond. In het dak zijn twee dakkapellen onder zadeldak geplaatst. Links is er een hijsinstallatie met overkapping en deur gebouwd, rechts zijn twee grote dakkapellen onder plat dak met kleine roedenverdeling van de ramen zichtbaar. Hierboven is een klein opengewerkt torenspitsje zichtbaar. Hierin hing een bel die was verbonden met de grote klok die zich onder de grote dakkapel links bevindt. Dit was de moederklok: deze was niet alleen in de tuin zichtbaar maar de machinerie van de klok liep door het gehele gebouw naar alle klokken.

De achtergevel heeft acht traveeën waarvan zeven met getoogde ramen en een uitbouw onder plat dak met deur en kleine hoge raampjes, het toiletgebouw. Op de etage bevinden zich merendeels kleine ramen van de kloostercellen. De tweede etage bezit twaalfruits klepramen. De getoogde bovenlichten zijn dichtgemetseld. De beide bouwfasen van het klooster zijn hier het best zichtbaar, met name door het kleurverschil in de gebruikte baksteen. Via de hoofdingang komt men uit op de kloostergang onder lessenaardak. Hierin zijn grote rondboogramen met ijzeren sierroedenverdeling en marmeren vensterbanken. De deuren zijn voorzien van kraalprofiel. Op de binnenhof staan ranke zwarte gietijzeren kruisjes, die in 1995 zijn gecopieerd naar het oude model. Hier liggen de broeders begraven. De eerste was de bouwer van het klooster, broeder Valenius in 1884. In de gang memoreert een eikenhouten bord met siersnijwerk deze broeders. Een groot kruis met wit gietijzeren Corpus is eveneens opgesteld in de binnenhof. De binnenhof heeft op de etages in voor- en achtergevel brede getoogde stolpvensters. In de zijgevels zijn kleine getoogde zesruits ramen, waar zich de kloostercellen bevonden.

Ruimten die getuigen van de soberheid van de broeders zijn de beide toiletten en de hal, ingenieus door slechts één lampje te verlichten. De refter, een rechthoekige zaal van vijf vensterassen en een balken plafond, ademt dezelfde eenvoud. Een belangrijke ruimte is de sacristie. Deze heeft donker eikenhouten snijwerk en een lambrizering in exact dezelfde rijke Neo-barokke stijl als in de kerk. De tafel is over de gehele lengte van de muur ingelegd met hout in geometrisch patroon, credens, hieronder kastjes en daarboven snijwerk van kelk met hostie in Neo-barokke omlijsting en een klein kruisbeeld daarboven. Bij de grote renovatie uit 1983 werden vooral de kloostercellen aangepast, verder zijn de monumentwaarden gerespecteerd. Inwendig door de middengang te veranderen in een gang aan de zijde van de binnenhof. De eenvoudige deuren en luiken werden hergebruikt in de nu grotere en van sanitair voorziene cellen. Uitwendig veranderde het aanzicht door tussen de zesruits ramen een achtruits venster in dezelfde stijl te maken, waardoor de lichttoetreding sterk verbeterd werd. De zolderetage heeft behalve de opslagfunctie een reeks (logeer)kamers gekregen.

Waardering.

Het klooster is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een geestelijke ontwikkeling, namelijk de bloei van orden en congregaties in de negentiende eeuw en is tevens van belang als voorbeeld van de laat-negentiende-eeuwse herschepping van het aloude capucijner kloostertype. Het is architectuurhistorisch van belang vanwege de stijl, het bijzondere materiaalgebruik en de ornamentiek, toegepast binnen de uitersteenvoudige, traditionale vormencanon van de capucijnerorde. Het heeft ensemblewaarden vanwege de samenhang van klooster en economiegebouwen. Het is tevens van belang in samenhang met de gaafheid van de stedelijke omgeving.

Dit monument maakt onderdeel uit van complexnummer 521077. Hier vindt u meer informatie over het complex en de bijbehorende monumenten.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Religieuze gebouwen Klooster, kloosteronderdl Klooster Kapucijnenklooster

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1880
1882
exact
verbouwing
1937
1937
exact
verbouwing
1983
1983
exact

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
ambachtelijk-traditionele bouwtrant
invloeden

Ambachten

Vakman Beroep Toelichting
Deurne van, V. ; Noord-Brabant
architect / bouwkundige / constructeur