Omschrijving onderdeel 3: KOETSHUIS.

Inleiding

Aan de noordwestzijde van het voorplein gesitueerd 18de-eeuws KOETSHUIS (3) bevat tevens een stalling voor paarden en een tuigkamer. Stilistisch vertoont het koetshuis qua hoofdvorm en detaillering overeenkomst met de tegenover gelegen rentmeesterswoning (1).

N.B.: De tegen de achtergevel geplaatste berging onder lessenaarsdak is voor de bescherming van ondergeschikt belang.

Omschrijving

Vrijstaand éénlaags bouwvolume op langgerekte plattegrond is gedekt door een schilddak met gesmoorde Hollandse pannen, voorzien van loden nok- en hoekkepers. De uit rode baksteen (kruisverband) opgetrokken gevels vertonen aan de noordwestzijde bouwsporen van een verdwenen aanbouw, waarvan de plattegrond deels nog herkenbaar is. De meeste gevelopeningen worden gedekt door een strek met getoogde onderkant, de stal- en koetsdeuren door een rollaag. De gevels worden afgesloten door een geprofileerde houten gootlijst. De naar de oprijlaan gesitueerde voorgevel (zuidwest) is in de 19de eeuw gepleisterd met schijnvoegen ter imitatie blokpatroon. De plint is zwart geschilderd. Symmetrisch zijn twee zesruits schuiframen in de gevel geplaatst. De rechter, aan de pleinzijde gesitueerde, langsgevel heeft in het midden een entree naar het stalgedeelte met enkele hardstenen blokjes voor gehengen en sloten en is voorzien van een opgeklampte deur. Het midden van de gevel wordt geaccentueerd door een door de gootlijst stekend luik, bekroond door een spiegelboogvormig fronton en voorzien van een hijsluik. De paneeldeur is voorzien van glasruitjjes. Links van de deur bevinden zich vier en rechts één venster met diepe neggen en roedenverdeelde ramen met tussenkalf. Links wordt de gevel afgesloten door een dichtgezette deur. Aan het rechtereind bevindt zich een samengestelde deurpartij met drie opgeklampte, dubbele deuren, ieder onder een tweeruits bovenlicht. De lichtopeningen zijn afgedekt met ijzeren roosterwerk in ruitpatroon. Tussen het eerste en het tweede venster links van de staldeur bevindt zich een ijzeren kraan en zwengel, die verbonden zijn met een pomp aan de binnenzijde. Aan weerszijden van het hijsluik is symmetrisch in het dakschild een dakkapel geplaatst met dubbele zesruits ramen. Bij de linker langsgevel is vrijwel in het midden een opgeklampte dubbele staldeur geplaatst. Uiterst rechts bevindt zich een opgeklampte, tweedelige deur, voorzien van glasruitjes. Rechts zitten enkele ijzeren haken met ringen voor de paarden. De achtergevel is blind.

Interieur. Het interieur bevindt zich grotendeels in oorspronkelijke staat met klinkerbestrating op de vloer en een balkenzoldering. Aan de zuidwestzijde bevindt zich een tuigkamer met tuigkast en voor de vensters binnenluiken. Deze ruimte is vanuit de stal toegankelijk via de oorspronkelijke opgeklampte deur. Bij het stalgedeelte bevindt zich aan de noordoostmuur een open houten trap naar de zolder.

Waardering

Het KOETSHUIS is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde als karakteristiek voorbeeld van een compleet ingericht 18de-eeuws koetshuis dat deel uitmaakt van de historische buitenplaats Zuydwijk.

Het koetshuis is vrijwel gaaf wat betreft hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering, zowel wat betreft het ex- als interieur.

Het koetshuis heeft ensemblewaarde door de ruimtelijke en functionele relatie met de overige complexonderdelen van de buitenplaats. Tevens is er een stilistische samenhang met de tegenover gelegen rentmeesterswoning.