Omschrijving onderdeel 9: TUINMANSWONING.

Inleiding

De in 1912 door de architect H.T. Mojet ontworpen TUINMANSWONING (9) is uitgevoerd door de plaatselijke architect G.T. Verboog in de traditie van de Overgangsarchitectuur met Oudhollandse elementen. De woning ligt direct ten zuidwesten van de entree (zie 8) langs de Rijksstraatweg. In 1962 is tegen de achtergevel een aanbouw geplaatst welke voor de bescherming van ondergeschikt belang is.

Omschrijving

Het vrijstaande, deels onderkelderde, éénlaagse pand met in oorsprong een L-vormige plattegrond, is opgetrokken uit grauwe baksteen (kruisverband) met rollagen boven het trasraam en onder en boven de vensters, waarbij deze sierband tevens fungeert als afdekking van de gevelopeningen. Het pand is gedekt met een zadeldak met gesmoorde Hollandse pannen, welke ter plaatse van de uitbouw aan de achterzijde overgaat in een lessenaaarsdak. De naar de oprijlaan gerichte voorgevel (noordoost) is een symmetrisch ingedeelde langsgevel met in het midden voor een stoep de entree, bestaande uit een tweedelige opgeklampte deur met vier ruiten en vierruits bovenlicht. Aan weerszijden ervan bevinden zich kruiskozijnen met beneden groen/wit geschilderde luiken en roedenverdeelde bovenlichten. In de middenas is een driedelige vierruits dakkapel geplaatst (oorspronkelijk tweedelig zesruits). Beide kopgevels hebben een vergelijkbare indeling met in het puntgevelgedeelte op de begane grond een zelfde type kruiskozijn als in de voorgevel en op de verdieping een vereenvoudigd raam. De rechter zijgevel heeft in het afloevende geveldeel een vereenvoudigd raam met luik. De linker kopgevel van de uitbouw heeft een tweede entree vergelijkbaar met die in de voorgevel. Deze wordt aan het zicht onttrokken door een houten aanbouw uit 1962. De achtergevel van de uitbouw (keuken) heeft een dubbel, roedenverdeeld raam met luiken met rechts daarvan een toiletraampje.

Inwendig is de oorspronkelijke indeling grotendeels gehandhaafd met in het midden een portaal met daarachter een trap naar de zolder en één naar de kelder. Links daarvan bevindt zich de zitkamer met een eenvoudige schouw en rechts de woonkammer met een eenvoudige schouw.

Waardering

De TUINMANSWONING is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde als kenmerkend voorbeeld van een tuinmanswoning uit het begin van de 20ste eeuw, gebouwd in de traditie van de Overgangsarchitectuur met Oudhollandse elementen.

Het pand is vrij gaaf wat betreft hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering.

De tuinmanswoning heeft ensemblewaarde vanwege de ruimtelijke en functionele relatie met de overige complexonderdelen van de historische buitenplaats Zuydwijk en is beeldbepalend gelegen, direct ten zuidwesten van de entree van de buitenplaats.