4. HET SCHELPENHUIS

Inleiding

Het SCHELPENHUIS bestaat uit twee tegen elkaar gebouwde onderdelen: rechts een kapel met neogotische stijlinvloeden (spitsboogvensters in de noord- en westgevel), vermoedelijk ca. 1865 gebouwd in opdracht van J.R.P. Tulleken, die ook de villa Brakkesteyn liet bouwen en links een koetshuis, dat vermoedelijk eveneens in de tweede helft van de 19de eeuw is gebouwd. Hoewel Victor Jurgens in 1916 een nieuw stalgebouw had laten bouwen, werd de oude stal met koetshuis pas in 1928 door het ingenieurs- en architectenbureau Schaap uit Arnhem verbouwd tot kinderspeelhuis. Hierbij werden de twee onderdelen inwendig met elkaar verbonden door een gang, die dwars door de voormalige kapel heen loopt. De gang heeft een lambrizering van vermoedelijk eigentijdse tegels met o.a. voorstellingen van kinderspelen en gekleurde vogels. De buitenmuren van het linker gedeelte, het voormalige koetshuis, werden bezet met schelpen. Na de oorlog maakte het schelpenhuis evenals de villa deel uit van de polikliniek voor neurologie. Vanaf 1967 is het schelpenhuis als woonhuis in gebruik.

Omschrijving

Het SCHELPENHUIS bestaat uit twee bouwvolumes met een rechthoekig grondplan, die met hun lange zijden tegen elkaar zijn geplaatst, waarbij de voorgevels verspringen, maar de achtergevels in één lijn liggen. Beide bouwvolumes hebben één bouwlaag en een zolderverdieping. Het zuidelijke met schelpen bezette gedeelte heeft een rietgedekt wolfdak met rietvorsten en een opgelichte dakkapel met 8-ruits stolpraam in het linker dakschild. Het noordelijke gedeelte, dat is opgetrokken uit in kruisverband gemetselde baksteen op een gecementeerde plint, heeft een zadeldak met rode Hollandse pannen, windveren en mastgoten. In de oostzijde van dit gedeelte bevindt zich een trafo. In de nok van beide bouwvolumes bevindt zich een schoorsteen.

De symmetrisch ingedeelde VOORGEVEL van het zuidelijke deel bevindt zich aan de oostzijde en heeft in het midden een gedeelde rondboogdeur met zijlichten. Onder de zijlichten bevinden zich velden met verticaal gemetselde bakstenen. De deurpartij wordt afgesloten met een geprofileerde lijst. Aan weerszijden van de der bevindt zich een venster met raam, 4-ruits bovenlicht en luiken. In de zolderverdieping, boven de deur is later een venster aangebracht.

De symmetrisch ingedeelde LINKER ZIJGEVEL heeft drie vensters met houten kruiskozijnen, draairamen, veelruits bovenlichten en luiken.

De symmetrisch ingedeelde ACHTERGEVEL heeft in de eerste bouwlaag vier getoogde 4-ruits stalraampjes met luiken en in de zolderverdieping twee vensters van dit type. Boven deze twee bevond zich nog een dergelijk venster, dat later is vergroot.

De asymmetrisch ingedeelde VOORGEVEL van het noordelijke bouwvolume bevindt zich aan de noordzijde en is zes vensterassen breed. De paneeldeur met spitsboogvormig 6-ruits bovenlicht is in de derde as van rechts geplaatst. Links en rechts van de deur bevinden zich resp. drie en twee spitsboogvensters met 15-ruits ramen en hardstenen lekdorpels.

De oostelijke LINKER ZIJGEVEL heeft een ijzeren trafohuisdeur en in de topgevel een dubbel hooiluik.

De RECHTER ZIJGEVEL vormt één geheel met de achtergevel van het zuidelijke bouwvolume, omdat hij op dezelfde lijn ligt en ook met schelpen is bezet. Hierin bevindt zich nog een spitsboogvenster van hetzelfde type als in de voorgevel. Dit venster heeft echter spitsboogvormige luiken. In de geveltop bevindt zich een hooiluikje.

De ACHTERGEVEL steekt enkele meters buiten het aangrenzende zuidelijke bouwvolume uit. De achtergevel is met schelpen bezet en blind uitgevoerd. Het INTERIEUR bevat enkel waardevolle onderdelen zoals de gang en de voormalige keuken rechts van de gang. De gang heeft een vloer van witte en zwarte tegels en lambrizeringen van vermoedelijk eigentijdse tegels met voorstellingen van kinderspelen, gekleurde vogels en landschappen. De voormalige keuken heeft een schouw, waarvan de achterwand is bezet met tegels van gekleurde vogels en scheepvaarttaferelen. De schouw met bewerkte houten schoorsteenmantel is opgenomen in een kastenwand uit dezelfde periode (ca. 1916).

Waardering

SCHELPENHUIS/ KOETSHUIS/ KAPEL uit de tweede helft van de 19de eeuw en ingrijpend verbouwd in 1928 door ingenieurs- en architectenbureau Schaap uit Arnhem.

-\tVan architectuurhistorische waarde als goed voorbeeld van twee tot één kinderspeelhuis verbouwd oudere gebouwtjes met bijzonder materiaalgebruik in het exterieur en bijzondere ornamentatie (tegels) in het interieur.

-\tVan ensemblewaarde als functioneel onderdeel van het landgoed Brakkenstein.