Inleiding

PATRONAATSGEBOUW (zusterhuis), gebouwd in opdracht van het Genootschap tot opvoeding te Roosendaal in 1929 in de stijl van het Traditionalisme (Bossche School) van architect B. Hurm. Het gebouw is gebouwd midden in de rooms-katholieke enclave en behoorde in eerste instantie tot de hulpkerk aan de Simonsstraat. Deze voormalige hulpkerk die nu in gebruik is als school werd in 1938/39 vervangen door de nieuwe kerk aan het Poortlandplein. In eerste instantie verzorgden de Zusters uit Roosendaal hier het meisjes- en bewaar/kleuteronderwijs.

Omschrijving

Links van het patronaatsgebouw bevindt zich een muur met een poortje, dat toegang geeft tot het erf en de linkerzijingang van het zusterhuis. Het poortje met getoogde deur rechts geeft eveneens toegang tot het erf van het zusterhuis en de rechterzijingang.

Het hoofdvolume bestaat uit twee bouwlagen, een soutterain en een kaplaag. Het heeft een samengestelde plattegrond en een met Hollandse pannen gedekt samengesteld dak met overstek en houten goot. Het gebouw bestaat grofweg uit een T-vormig volume, dat in de oksels uitgebreid is met één - en tweelaagse nevenvolumes met plat dak (met gresranden). Rondom het souterrain bevinden zich koekoeken. Ten oosten (links) van het vier traveeën brede hoofdvolume bevindt zich een iets lagere travee. Het geheel is overkapt met een tweedelig schildkap, die aan de oostzijde doorsneden wordt door een zadeldak. In het voorste dakschild zijn drie kleine, segmentboogvormige dakkapellen geplaatst. Op de nok bevindt zich een open, houten klokkenstoel, die opgetrokken is vanuit een vierkante plattegrond en voorzien is van een met leien gedekte spits. De wangen van de overige dakkappellen zijn bekleed met leipannen. De bakstenen gevels (in kruisverband met knipvoeg) hebben een van decoratieve, bakstenen sierlijsten voorziene plint en decoratief metselwerk langs de rondboogvensters. De rechtgesloten vensters onder rollaag hebben houten kruisramen met vaste of draairamen onder en meerruits bovenramen. De rondboogvensters bevatten meerruits ramen met rondboogmotieven, die aan de Renaissance zijn ontleend. De lekdorpels zijn vervaardigd van natuursteen. De rollagen bestaan uit staande klezoren of strekken.

De asymmetrische voorgevel bevat links het inpandige portiek met een entree, die bestaat uit een stoep met hardstenen treden en bordes en een dubbele houten deur met segmentboogvormig, meerdelig gebrandschilderd glas-in-lood bovenlicht. Het portiek is omlijst met een dubbele strekkenlaag en een schuine dagkant. Rechts daarvan bevinden zich drie rechtgesloten vensters. Op de tweede bouwlaag bevinden zich vier rondboogvensters met gebrandschilderd glas-in-lood. In de meest linkse travee bevindt zich op iedere bouwlaag een venster.

Het voorhuis van de asymmetrische rechterzijgevel (west) bevat links op de eerste bouwlaag drie vensters met kruisramen en ter hoogte van het altaar in de kapel een in decoratief verband gemetseld latijns kruis. Rechts bevindt zich een deur met zijlichten en op de verdieping twee boven elkaar geplaatste reeksen van drie smalle, langgerekte vensters. De gevel van de 'poot' bevat op de eerste bouwlaag kruisvensters. Op de tweede bouwlaag en in de kap bevinden zich kleinere vensters met dubbele draairamen. De asymmetrische linkerzijgevel (oost) heeft eenzelfde indeling ter hoogte van de 'poot' als de rechterzijgevel. De kopgevel heeft een afwijkende, asymmetrische indeling met onder meer in de top een groot, meerdelig rondboogvenster met gemetselde penanten, in de eerste laag een deur en daarboven langgerekte, staande vensters.

De asymmetrische achtergevel bevat diverse typen vensters en in de twee nevenvolumes bevinden zich deuren met zij- en bovenlichten.

Het interieur heeft de historische indeling grotendeels behouden. De kelder bevat ruimte voor provisie, brandstoffen en verwarmingsinstallaties. Op de begane grond bevonden zich algemene functies als een spreekkamer, refter en recreatiezaal. Op de verdiepingen wordt het voorhuis volledig in beslag genomen door de kapel met de koorgalerij en de voormalige sacristie. In de 'poot' van de T bevinden zich aan weerszijden van een centrale gang de slaapkamers van de zusters. In één van de aanbouwen was de ziekenkamer gesitueerd. Vloeren in het voorhuis zijn betegeld, in het achterhuis granito. In gang begane grond links/rechts houten deuren met zijlichten. Trappenhuis links in voorhuis met glas-in-lood traplichten, granieten trap, smeedijzeren balustrade, betegelde lambrizering en hal. Trappenhuis rechts in voorhuis met smeedijzeren balustrade en granitotrap.

De kapel bestaat uit een koorgalerij in het oosten met houten balustrade en een vier traveeën lange kapelruimte met kruisribgewelven en pilasters. In wand aan galerijzijde drie identieke getoogde deuren. In het westen bevond zich een verhoogd altaar.

Waardering

Het voormalige patronaatsgebouw uit 1929 van architect Hurm, onderdeel van het complex r.k. kerk Allerheiligst Sacrament, is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde

- als uitdrukking van een religieuze functie en vanwege de historisch-functionele samenhang met de overige gebouwen van het complex;

- als voorbeeld van de bouwstijl, namelijk het Traditionalisme en vanwege de hoge mate van gaafheid van de hoofdvorm, detaillering en materiaalgebruik.

Het patronaatsgebouw heeft als onderdeel van het complex stedenbouwkundige waarde vanwege de beeldbepalende ligging aan de Simonsstraat en vanwege de ruimtelijk-functionele en visuele relatie met het kerkgebouw.