Lange Nieuwstraat 109, 3111 AE te Schiedam | Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

1. Wat staat er in het rijksmonumentenregister?

In het rijksmonumentenregister staat welke onroerende zaken beschermd zijn als rijksmonument. Dat kunnen gebouwen zijn, maar ook tuinen of parken of archeologische vindplaatsen. Het register bevat de gegevens die nodig zijn om een rijksmonument te herkennen (identificeren). Dit gebeurt aan de hand van onder andere adresgegevens en kadastrale gegevens. Hier hoort ook een omschrijving van het rijksmonument bij. Deze kan kort zijn of wat langer. Beschermd is de onroerende zaak (of zaken) die expliciet in de omschrijving genoemd staat. De registeromschrijving helpt in principe alleen bij de identificatie van het rijksmonument en geeft geen uitsluitsel over de monumentale waarden of de verandermogelijkheden.

Registergegevens staan in het bovenste deel van de pagina.
Overige gegevens staan in het onderste deel van de pagina.

2. Wat is precies beschermd?

Bij gebouwde monumenten is altijd de hele onroerende zaak beschermd, dus van buiten (exterieur) én van binnen (interieur). Álle onderdelen (bestanddelen) van de onroerende zaak maken deel uit van het rijksmonument. Dit is automatisch het geval, dus het is niet nodig dat ze allemaal zijn opgesomd in de registeromschrijving.

Onder de bescherming als rijksmonument vallen de onroerende zaken die expliciet in de omschrijving zijn genoemd. Is sprake van een inleiding, een omschrijving en een waardering, dan moet de onroerende zaak in elk geval in de omschrijving zijn genoemd om beschermd te zijn. Hierop bestaat één uitzondering: als een onroerende zaak in KAPITALEN in de inleiding vermeld is maar niet in het omschrijvende gedeelte, dan is de zaak toch beschermd. Onroerende zaken die alleen in een complexomschrijving zijn genoemd, maar niet in de omschrijving van één van de rijksmonumenten waaruit het complex bestaat, zijn niet beschermd.

Wat zijn bestanddelen van een onroerende zaak?

Een bestanddeel van een onroerende zaak is ieder onderdeel dat duurzaam met de onroerende zaak is verbonden. Het bestanddeel kan niet zomaar uit de onroerende zaak worden gehaald omdat schade ontstaat of omdat de onroerende zaak dan minder goed bruikbaar is. Dit laatste is bijvoorbeeld het geval bij een deurklink. Deze kan zonder schade worden verwijderd, maar de deur kan niet meer open. Andere voorbeelden van bestanddelen zijn:

fundering en kelders;

gevels en gevelonderdelen, bijv. stoep, trap, bordes, ramen, glas en glas-in-lood;

draagconstructies zoals balklagen en de kapconstructie;

dakbedekking;

binnenmuren, bijv. van hout, steen of een ander materiaal;

interieur, bijv. plafond, wandafwerking, vloeren, trap, deur, schouw, vast meubilair, (kerk)orgel;

uitbouw, ook als deze is gemaakt na de aanwijzing als rijksmonument.

Een rijksmonument kan ook bestaan uit meerdere onroerende zaken. Denk aan een boerderij met bakhuis of aan een villa met theekoepel. Als de bescherming zich bij gebouwde monumenten uitstrekt over meerdere onroerende zaken, zijn deze allemaal genoemd in de registeromschrijving.

Bij archeologische rijksmonumenten bepaalt een kaart de omvang van de bescherming.

Dat geldt ook voor veel aangelegde rijksmonumenten, zoals een tuin of een park. Bij aangelegde monumenten worden niet alle onroerende zaken (bijv. beplanting) genoemd in de registeromschrijving, want dan wordt die veel te lang. De registeromschrijving beperkt zich dan tot de hoofdstructuur of het belangrijkste kenmerk van de aanleg.

3. Wat zijn monumentale waarden?

Bij het rijksmonument kan een lange omschrijving staan die een samenvatting geeft van de monumentale waarden van het rijksmonument. Die waarden zijn de reden waarom een onroerende zaak is beschermd als rijksmonument. In lang niet alle gevallen zijn die waarden vermeld en waar ze wel zijn vermeld is het dus geen volledige opsomming. De aanwezige monumentale waarden vormen wel de basis waarop een verbouwings- of restauratieplan van een rijksmonument wordt getoetst. Het is daarom aanbevolen om hier dan verder onderzoek naar te laten doen. Hoe dat in zijn werk gaat kunt u vinden op de Monumenten.nl.

4. Wat mag ik veranderen?

In het rijksmonumentenregister staat dus niet welke en hoe veranderingen aan het rijksmonument kunnen worden aangebracht. Voor werkzaamheden aan een rijksmonument heeft u vaak een vergunning nodig. Dit is een omgevingsvergunning en deze wordt afgegeven door de gemeente.

Er bestaan geen ‘lijstjes’ van wat wel en niet mag worden gewijzigd. Daarvoor verschillen de monumenten te veel van elkaar. Ook de plannen van eigenaren zijn zó verschillend, dat dit niet met een lijstje is op te lossen. Veranderingen zijn maatwerk en komen vaak in een dialoog tot stand. Informeer daarom bij uw gemeente. Op de website van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed kunt u lezen hoe dit proces verloopt, bijvoorbeeld in de Wegwijzer advies omgevingsvergunning.

Bekijk ook andere informatie op deze website over boerderijen, kerken, begraafplaatsen, molens, verduurzamen, zonnepanelen, interieur, bouwhistorie, natuursteen of beton enz.

Een goed hulpmiddel bij het maken van een plan en de keuzes die daarbij moeten worden gemaakt, is de restauratieladder van Stichting ERM.

Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer: 525392
Complexnummer: 525390 - De Nederlanden
Inschrijving register: 10 juni 2002
Kadaster deel/nr: 82918/196
Kadastrale aanduiding: Schiedam L 3898 A28

Schiedam L 3898 A47

Schiedam L 3898 A7

Schiedam L 3898 A19

Schiedam L 3898 A26

Schiedam L 3898 A27

Schiedam L 3898 A29

Schiedam L 3898 A53

Schiedam L 3898 A31

Schiedam L 3898 A13

Schiedam L 3898 A49

Schiedam L 3898 A39

Schiedam L 3898 A46

Schiedam L 3898 A22

Schiedam L 3898 A33

Schiedam L 3898 A18

Schiedam L 3898 A42

Schiedam L 3898 A20

Schiedam L 3898 A23

Schiedam L 3898 A21

Schiedam L 3898 A32

Schiedam L 3898 A8

Schiedam L 3898 A38

Schiedam L 3898 A34

Schiedam L 3898 A25

Schiedam L 3898 A3

Schiedam L 3898 A56

Schiedam L 3898 A17

Schiedam L 3898 A45

Schiedam L 3898 A11

Schiedam L 3898 A16

Schiedam L 3898 A55

Schiedam L 3898 A54

Schiedam L 3898 A36

Schiedam L 3898 A40

Schiedam L 3898 A52

Schiedam L 3898 A10

Schiedam L 3898 A12

Schiedam L 3898 A15

Schiedam L 3898 A44

Schiedam L 3898 A50

Schiedam L 3898 A51

Schiedam L 3898 A9

Schiedam L 3898 A24

Schiedam L 3898 A30

Schiedam L 3898 A48

Schiedam L 3898 A6

Schiedam L 3898 A4

Schiedam L 3898 A43

Schiedam L 3898 A5

Schiedam L 3898 A2

Schiedam L 3898 A14

Schiedam L 3898 A41

Lange Nieuwstraat 109, 3111 AE te Schiedam

Omschrijving

Inleiding

POORTGEBOUW, deel uitmakend van het complex distilleerderij-handelsentrepot "De Nederlanden", gebouwd in 1851 in Eclectische trant.

Omschrijving

Het poortgebouw is centraal gesitueerd in de gevelwand met woningen Lange Nieuwstraat 103 en 115. Het risaliserende poortgebouw heeft een rechthoekige plattegrond, twee bouwlagen en een kapverdieping onder een met pannen gedekt zadeldak met nok evenwijdig aan de straat.

Op de begane grond is in een houten lijst met hoofdgestel de houten toegangspoort met paneeldeuren geplaatst. Eenvoudige pilasters dragen een Dorische lijst waarvan het fries is ingedeeld met metopen.

De verdiepingsgevel bevat centraal een groot rechthoekig venster omlijst met blokwerkvormig siermetselwerk.

Waardering

Poortgebouw, als historisch-functioneel onderdeel van het complex distilleerderij-handelsentrepot "De Nederlanden", gebouwd in 1851 in Eclectische trant, van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische, beeldbepalende en ensemblewaarde.

Dit monument maakt onderdeel uit van complexnummer 525390. Hier vindt u meer informatie over het complex en de bijbehorende monumenten.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie	Hoofdcategorie	Subcategorie	Functie	Verbijzondering	Toelichting
Ja	Verdedigingswerken en militaire gebouwen	Fort, vesting en -onderdelen	Poort		Poortgebouw

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid	Van	Tot	Nauwkeurigheid	Toelichting
vervaardiging	1851	1851	exact

Bouwstijlen

Bouwstijl	Zuiverheid	Toelichting	Rijksmonumentnummer
Eclecticisme	stijlzuiver