Inleiding

Langs de noordelijke en oostelijke zijde van het Mariaplein ligt een tweetal blokken met WOONHUIZEN (vijf aan de noordzijde en twee aan de oostzijde van het plein). Deze woonhuizen werden in 1933-34 gebouwd op het voormalige bedrijfsterrein van de machinefabriek Grasso, in opdracht van de R.K. parochie Maria Middelares aller Genaden. De in een Traditionalistische stijl gebouwde woonhuizen werden ontworpen door de architect A.J. Kropholler, in samenwerking met de Vughtse architecten H. en G. Koesen.

Omschrijving

De woonhuizen hebben een rechthoekige plattegrond en tellen twee bouwlagen onder een zadeldak, gedekt met verbeterde Hollandse pannen. Schoorstenen boven de kopgevels. De gevels zijn opgetrokken in baksteen (kloostermoppen). De kopgevels van de woningblokken hebben een natuurstenen afdeklijst. Op woonhuis no. 7 na hebben alle woonhuizen een ingang aan de linkerzijde, bestaand uit een houten paneeldeur met een klein vierkant venster met glas-in-loodraam, voorzien van een ijzeren traliewerk. Voor de ingang een laag hardstenen stoepje. Hierboven een houten luifel, opgehangen aan twee ijzeren stangen, die ontspringen uit natuurstenen blokken in de gevel.

Rechts van de ingang twee gekoppelde stolpvensters met glas-in-lood bovenlicht. Op de bovenverdieping links vierruits en rechts zesruits stolpvensters met strek en bakstenen afzaat.

De achtergevels van de woonhuizen hebben een links een dubbele tuindeur met drieruits bovenlicht, die directe toegang geeft tot de (voormalige) achterkamer. Rechts hiervan de keukendeur met meerruits venster. Op de bovenverdieping stolpvensters met strek en bakstenen afzaat, identiek aan vensters van bovenverdieping voorgevel. Het woonhuis Mariaplein 7 heeft de ingang, die verder identiek is aan de overige woonhuizen, in de kopgevel. Verder heeft dit hoekhuis aan de westgevel een eenlaags aanbouw onder zadeldak. Stolpvensters in de westelijke en noordelijke gevel van deze aanbouw.

Op de noordoostelijke hoek van het plein zijn de twee woonblokken met elkaar verbonden door een muurtje met een rondboogpoort, die toegang geeft tot de paden die achter de woonhuizen lopen.

Het interieur van de woonhuizen was vrij sober en is bij het merendeel van de woonhuizen in de loop der tijd veranderd. Oorspronkelijk hadden de woonhuizen op de begane grond een voor- en achterkamer, gescheiden door houten schuifdeuren voorzien van ramen met kleine roedenverdeling. In de gangen een Granito-vloer. Op de bovenverdieping een overloop met lancetboogvormige doorgang naar de gang voor de slaapkamers. In de houten schuifdeuren voorzien van ramen met kleine roedenverdeling. In de gangen een Granito-vloer. Op de bovenverdieping een overloop met lancetboogvormige doorgang naar de gang voor de slaapkamers.

In de achtertuin heeft een aantal huizen nog uit de bouwtijd daterende houten schuurtjes onder plat dak.

Waardering

De woonhuizen aan het Mariaplein zijn van algemeen belang en bezitten cultuurhistorische waarde als uitdrukking van sociaal-economische en geestelijke ontwikkelingen. Zij vormen een illustratie van de wijze waarop de R.K. kerk tussen de twee wereldoorlogen in de samenleving integreerde. De woonhuizen zijn van architectuurhistorisch belang als voorbeeld van woningbouw in traditionalistische stijl en vanwege de plaats die zij innemen binnen het oeuvre van de architect A.J. Kropholler. De woonhuizen bezitten ensemblewaarde als essentieel onderdeel van een groter geheel, dat architectuurhistorisch en cultuurhistorisch van nationaal belang is. De woonhuizen zijn van belang vanwege de architectonische gaafheid. Tot slot zijn de woonhuizen van belang vanwege de architectuurhistorische en typologische zeldzaamheid.