Omschrijving

Het huis Rhijnauwen kwam in zijn huidige gedaante tot stand in de eerste helft van de 18de eeuw in opdracht van de toenmalige eigenaar Melchior ten Hove. De zuidoostelijke vleugel van de oude burcht werd in het nieuwe blokvormige gebouw opgenomen. Dit deel is thans nog herkenbaar aan het afwijkende muurwerk. Het onderkelderde huis van rode baksteen op rechthoekige grondslag bestaat uit twee bouwlagen en een kapverdieping onder een afgeplat omlopend schilddak gedekt met gesmoorde Hollandse pannen en voorzien van schoorstenen op de nokeinden. De symmetrische voorgevel telt vijf vensterassen voorzien van schuifvensters in empirestijl en persiennes. Ter hoogte van het souterrain meerruits keldervensters. Op het dak een dubbele kapel met meerruits vensters en ornamentele wangen. De voordeur bevindt zich in de middenas en is met een ornamenteel bovenlicht gevat in een pilasterstelling. Het venster erboven is eveneens eenvoudig omlijst. Voorafgaand aan de entree een hardstenen bordestrap met ijzeren balustrade aan weerszijden.

Aan de achterzijde springt de gevel ter hoogte van de twee meest zuidoostelijke vensterassen iets uit. Deze zuidoostelijke hoek is een restant van het laat-middeleeuwse huis Rhijnauwen. Dit deel werd bij de herbouw in de eerste helft van de 18de eeuw gespaard en opgenomen in het nieuwe huis. Het oudere muurwerk is herkenbaar aan het afwijkende metselwerk. Achter- en zijgevels zijn voorzien van vensters als aan de voorzijde, maar zonder persiennes. Op het dak eenvoudige kapellen met meerruits vensters.

De oorspronkelijke plattegrond en indeling zijn ten dele bewaard gebleven. Om het gebouw geschikt te maken als jeugdherberg hebben er na 1950 in verschillende fasen verbouwingen plaatsgevonden van het interieur. Daarbij zijn de oorspronkelijke plattegrond en indeling gewijzigd ten behoeve van de aanleg van onder meer keukens, sanitair en slaapvertrekken. Enkele vertrekken waren nog tot na de Tweede Wereldoorlog voorzien van hun 18de- eeuwse betimmeringen. In één van de vertrekken was in de betimmering een geschilderd behangsel met landschappelijke voorstellingen opgenomen. Deze oorspronkelijke interieurafwerkingen zijn in de loop der tijd (XXcd) grotendeels verdwenen. De representatieve trap in Lodewijk XV-stijl is bewaard gebleven, evenals de 18de-eeuwse deuren en 19de-eeuwse ramen. In het oudere, zuidoostelijke deel van het huis resteert nog een plafond met rankenschildering uit circa 1600, dat recent weer in het zicht is gebracht.

Waardering

Het HOOFDGEBOUW (Rhijnauwen) is van algemeen belang:

- vanwege de ouderdom;

- vanwege de architectonische vormgeving;

- vanwege de bouw- en ontwikkelingsgeschiedenis;

- vanwege het behoud van een deel van de oorspronkelijke plattegrond en indeling en vanwege de bewaard gebleven oorspronkelijke interieurafwerkingen;

- vanwege de kenmerkende ligging binnen de parkaanleg;

- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.