Omschrijving onderdeel 4B: OOSTELIJK BOUWHUIS.

Inleiding

Ter weerszijden van het door lage bakstenen balustrades besloten voorplein staan rood bakstenen bouwhuizen bestaande uit één bouwlaag en een zolderverdieping onder een schilddak gedekt met gesmoorde Oud-Hollandse pannen voorzien van symmetrisch aangebrachte dakkapellen en schoorstenen op de hoeken.

Omschrijving

De noordelijke eindgevel staat in het water van de buitengracht, de zuidelijke eindgevel in het water van de kasteelgracht. Aan de noordzijde sluit de eindgevel aan de 'binnenzijde' aan op een lage muur die het voorplein afsluit en aan de 'buitenzijde' op een tuinmuur die de voormalige nutstuinen begrenst. De zuidelijke eindgevel sluit aan de 'binnenzijde' aan op de door een balustrade afgesloten kademuren van de kasteelgracht. Het bouwhuis dateert in oorsprong uit het begin van de 18de eeuw. In het eerste kwart van de 20ste eeuw is het bouwhuis van binnen ingrijpend verbouwd ten behoeve van het onderbrengen van deelnemers aan de zogenaamde 'Sterkampen'. De oorspronkelijk afwerking is daarbij verloren gegaan.

In de symmetrisch ingedeelde voorgevel centraal een van boven licht getoogde dubbele inrijdeur bekroond door een dakkapel met decoratieve gemetselde wangen in de vorm van vleugelstukken. In het zuidelijke deel van de gevel een doorgang naar de achtergelegen voormalige nutstuinen ter breedte van een dubbele inrijdeur met dubbel meerruitsbovenlicht. In het bouwhuis waren van oorsprong meerdere dienstwoningen ondergebracht, die aan de buitenzijde nog herkenbaar zijn: twee eenvoudige toegangsdeuren met meerruits bovenlicht worden geflankeerd door meerdere schuifvensters met kleine roedeverdeling en halve luiken met zandlopermotief. Om ook ter hoogte van de kapverdieping kamers met volop daglicht te kunnen inrichten werd de achtergevel hoger opgetrokken en voorzien van grote glaspartijen door middel van meerstrooks vensters. De kamers op de begane grond zijn daarnaast voorzien van een dubbele openslaande deur naar het terras. In de noordelijke eindgevel vlak naast elkaar twee meerruits vensters als in de voorgevel.

Waardering

Het OOSTELIJKE BOUWHUIS van twee bouwhuizen behorende tot de buitenplaats Eerde is van algemeen belang:

- vanwege de ouderdom;

- vanwege de eenvoudige, harmonieuze en doelmatige vormgeving, die representatief is voor 17de- en 18de-eeuwse bouwhuizen;

- vanwege de kenmerkende ligging in de oorspronkelijke vroeg-18de-eeuwse parkaanleg;

- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.