Omschrijving onderdeel 13 (Darthuizerweg 3): VOORMALIG RECHTHUIS of De Kapel, behorend bij de buitenplaats Broekhuizen.

Gebouw op rechthoekige plattegrond van twee bouwlagen onder een zadeldak. Achteraanbouw onder lessenaarsdak.

Het voorste gedeelte is het oudste en dateert uit het begin van de 16de eeuw. De achteraanbouw kwam in 1835 tot stand. Bij de verbouwing in 1835 werd het voorste deel met een verdieping verhoogd en de gevel symmetrisch ingedeeld. In het inwendige is een aantal schouwen van deze fase bewaard gebleven. De gevels zijn met grof pleisterwerk bepleisterd.

In de voorgevel bevindt zich de toegangsdeur met bovenlicht in het midden, geflankeerd door twee vierruits schuiframen. Op de verdieping vijf kleinere vierruits vensters. Het voorste deel wordt door een met riet gedekt zadeldak afgesloten.

INTERIEUR: Rechts bevindt zich de onderkelderde opkamer, de voormalige rechtkamer, waar het tongewelf in de kelder en de samengestelde balklaag met sleutelstukken van de opkamer getuigen van de vroeg 16de-eeuwse oorsprong. Het vertrek bezit een schouw tegen de zijgevel die bij de ingrijpende verbouwing van 1835 op die plaats is gehandhaafd. Het middenvertrek, direct via een deur in de voorgevel toegankelijk, was eveneens van een schouw voorzien. In dit vertrek bevonden zich rechts de toegangen tot de kelder en de opkamer, die hoogstwaarschijnlijk gecombineerd waren. Bij de verbouwing van 1835 is alleen de keldertoegang naar de achterzijde verplaatst. Het linkergedeelte waar zich ooit de gelagkamer (met samengestelde balklaag met 16de-eeuwse sleutelstukken) en een stal (met eenvoudige, ongedecoreerde balklaag) bevonden, zijn bij de restauratie van 1972-1973 tot één vertrek samengevoegd.

Waardering

Het VOORMALIG RECHTHUIS of De Kapel is van belang:

- vanwege de ouderdom;

- vanwege de architectonische vormgeving;

- vanwege de bewaard gebleven interieuronderdelen;

- vanwege de ruimtelijke, historische en functionele samenhang met de buitenplaats Broekhuizen.