Omschrijving onderdeel 1

Het huis Diepenheim is half tegen de oude kasteelbelt aangebouwd. Het HOOFDGEBOUW, opgetrokken op rechthoekige grondslag, dateert in hoofdzaak uit 1648. Het gebouw is opgetrokken uit rode baksteen, heeft met zandsteen beklede onderdelen en wordt afgesloten door een met leien gedekt, omlopend schilddak. Schoorstenen op de hoeken. Een architect is niet bekend. Het middenstuk van de achtergevel werd in 1925 verhoogd naar ontwerp van de architecten M. en H. Meyerink uit Zwolle. In 1707 werden twee lage, verdiepingsloze zijvleugels toegevoegd. Alleen het rechtergedeelte is nog in situ. Het gedeelte met de traptoren onder tentdak tussen de rechterzijgevel en het hoofdgebouw werd in 1904 opgetrokken. De zeven traveeën brede bakstenen voorgevel met souterrain of benedenverdieping, bel-etage en kapverdieping is versierd met hoekblokken, plint, cordonlijst, architraaf, kroonlijst en lateien van zandsteen, naast een geheel in zandsteen uitgevoerde, drie traveeën brede, middenpartij. Deze middenpartij vertoont op een souterrain van bossagewerk ter hoogte van de bel-etage een stelling van vier Toscaanse pilasters die een driehoekig fronton met een rond licht dragen. Boven het venster op de bel-etage in de middentravee (oorspronkelijk de ingang) een gebroken segmentboogvormig fronton, waarin wapens Bentinck en Van Bloemendaal. Hieronder in Romeinse cijfers het MDCXLVIII (1648) en daaronder de tekst: 'Int jaer 1707 verandert'. Smeedijzeren balkon uit 1707. De vensters worden afgesloten met zandstenen lateien. Bij het souterrain zijn die grotendeels verdwenen (in 1707?) bij het vergroten van de openingen. In het dakvlak twee dakkapellen. Tegen de voorgevel hangt aan de rechterzijde onder een metalen klokkenstoel een klok uit 1790 met opschrift 'D. Bentinck tot Diepenheim landdrost tot Twenthe 1790 Me Fudit J.B. Voigt'. Het (De in 1925 hoger opgetrokken) achtergedeelte achtergevel heeft geen souterrain wegens de ligging van het huis in en tegen de kasteelbelt. Deuren en vensters met een kleine roedeverdeling (1925). Over drie traveeën van het middengedeelte bevindt zich op de verdieping een fors balkon op consoles, gekoppelde hoekpilasters van zandsteen en een driehoekig fronton met rond licht en een aansluitende balustrade ter afsluiting. Rechterzijvleugel van een bouwlaag onder schilddak.

De indeling van het inwendige is grotendeels (weer) die uit 1648 en 1707. De indeling van het souterrain is als volgt: aan de voorzijde bevindt zich aan de linkerkant een woonkamer met een in 1925 geplaatste schouw uit het begin van de 18de eeuw met een geprofileerde zandstenen schoorsteenmantel, waarboven een (fraaie, maar niet bijpassende) boezembetimmering met spiegel. Samengestelde balklaag evenwijdig aan de voorgevel. Op de plaats waar de kamer is verlengd is een scheiding die gemarkeerd wordt door Dorische kolommen. Openslaande deuren naar de formele tuin en twee deuren naar de vestibule. De vestibule met zandstenen trap en dito balusters (17de eeuw) ligt in het midden van het huis. De rechtervoorkamer of eetkamer heeft een in de hoek schuin in de hoek kwam geplaatste vroeg 18de-eeuwse een schoorsteen (1904 geplaatst) met een gesneden boezem van eikenhout. Opzetstuk met festoenen aan een ring, versierd met kwasten, eikels, vogels en korenaren. De boezem rust op zandstenen consoles. Papier maché behang van imitatiegoudleder uit 1904. Achter de eetkamer loopt een gang met een kastenwand en met marmeren platen belegd, die de verbinding vormt met de rechterzijvleugel. Hierin zijn de dienkamer, de keuken en de voormalige zitkamer voor het personeel ondergebracht. Keuken en dienkamer hebben een (doorlopend) tongewelf. De keuken heeft een grote schouw tegen de rechterzijmuur. Daarnaast een doorgang naar de, eveneens overwelfde, voormalige zitkamer van het personeel. De dienkamer is via een doorgeefluik verbonden met de eetkamer. Het achterste gedeelte van het souterrain ligt in de kasteelbelt en wordt door kelders ingenomen. Zij zijn overwelfd met ribloze kruisgewelven op bakstenen pijlers met geprofileerde zandstenen imposten. In de hoek tussen de keuken en de achterzijde van het souterrain bevindt zich de aanbouw van 1904 waarin een bijkeuken en een kamer met wenteltrap voor het personeel naar boven. Via de zandstenen trap van één vlucht die zich na een bordes halverwege splitst in twee vluchten in neo 18de-eeuwse trant bereikt men de bel-etage of hoofdverdieping. Daar bevinden zich aan de linkervoorzijde de Zaal, in het midden de traphal en logeerkamer met badkamer (voorheen Zitsen kamer of Boudoir) en rechts een zit-slaapkamer (voorheen Tapijtkamer). Het achterste gedeelte wordt ingenomen door een kleine bibliotheek, de grote bibliotheek (voorheen Tuinkamer of Groene kamer), een slaapkamer (voorheen Rode kamer) en een badkamer (voorheen met de Rode kamer één zaal). De Zaal werd in 1925 gedecoreerd in vroeg 18de-eeuwse stijl met een stucplafond met een ruitmotief en laurierbladlijsten, lambriseringen en deuren met versierde panelen, alles in de trant van Daniël Marot. Tegen de achterwand een vroeg 18de-eeuwse marmeren schouw, voorzien van een gesneden boezembetimmering met porseleinconsoles tegen de hoekpilasters. In de salon aan de rechtervoorkant een schoorsteen met witmarmeren Empire mantel. Boezem met gesneden vaas en keizerkoppen in tondi, versierd met putti en festoenen aan een strik. De bibliotheek is van een houten betimmering voorzien. Boekenkasten met hoekpilasters voorzien van composietkapitelen. De Tuinkamer heeft een schouw met rijk geornamenteerde rococoboezem met grijs marmeren schoorsteenmantel.stoel. In de boezem een spiegel met daarboven een schilderij met een Vanitasmythologische voorstelling van een schedel en een gedoofde kaars. Stucplafond met rocailles met bloemvazen in de hoeken In de salon een schouw met witmarmeren mantel met een geschilderde boezembetimmering. Tegen de hoekpilasters porseleinen consoles. Zaal, 1925: Hier werd een laat-18de-eeuwse schouw geplaatst met marmeren mantel en een houten boezembetimmering., onderling verbonden door rozenguirlandes. De aanbouw van 1904 bevat twee traptorens met ijzeren wenteltrappen. Op de verdieping aan de achterzijde ligt het in 1925 tot stand gekomen appartement. Daarvoor langs loopt een gang die met bogen opent op de vestibule met het trappenhuis. Aan de voorzijde bevinden zich de zolders waar kamertjes zijn afgetimmerd voor het personeel.

Waardering

Het HOOFDGEBOUW (huis Diepenheim), behorend tot de historische buitenplaats Diepenheim is van bijzonder cultuurhistorisch en architectonisch belang

- wegens de ouderdom

- wegens de 17de-eeuwse architectuur

- wegens de gaafheid

- wegens de plaats die het inneemt binnen het 17de-eeuwse Hollands classicisme

- wegens de aan- en verbouwingen van 1904 en 1925 in de stijl van het huis

- wegens de vrijwel gaaf bewaarde indeling van het interieur

- wegens een aantal met name genoemde interieuronderdelen

- wegens de ensemblewaarde als onderdeel van de buitenplaats.