Registergegevens
Monumentgegevens
- Monumentnummer
- 530717
- Inschrijving register
- Kadaster deel/nr
- 82735/62
- Internationaal kenteken
- Nee
- Kadastrale aanduiding
-
Maastricht G 6909 A1Maastricht G 6909 A2Maastricht G 6909 A3Maastricht G 6909 A4Maastricht G 6909 A5Maastricht G 6909 A6Maastricht G 6909 A7Maastricht G 6909 A8Maastricht G 6909 A9Maastricht G 6909 A10Maastricht G 6909 A11Maastricht G 6909 A12Maastricht G 6909 A13Maastricht G 6909 A14Maastricht G 6909 A15Maastricht G 6909 A16Maastricht G 6909 A17Maastricht G 6909 A18Maastricht G 6909 A19Maastricht G 6909 A20Maastricht G 6909 A21Maastricht G 6909 A22Maastricht G 6909 A23Maastricht G 6909 A24Maastricht G 6909 A25Maastricht G 6909 A26Maastricht G 6909 A27Maastricht G 6909 A28Maastricht G 6909 A29Maastricht G 6909 A30Maastricht G 6909 A31Maastricht G 6909 A32Maastricht G 6909 A33Maastricht G 6909 A34Maastricht G 6909 A35Maastricht G 6909 A36Maastricht G 6909 A37Maastricht G 6909 A38Maastricht G 6909 A39Maastricht G 6909 A40Maastricht G 6909 A41Maastricht G 6909 A42Maastricht G 6909 A43Maastricht G 6909 A44Maastricht G 6909 A45Maastricht G 6909 A46Maastricht G 6909 A47Maastricht G 6909 A48Maastricht G 6909 A49Maastricht G 6909 A50Maastricht G 6909 A51Maastricht G 6909 A52Maastricht G 6909 A53Maastricht G 6909 A54Maastricht G 6909 A55Maastricht G 6909 A56Maastricht G 6909 A57Maastricht G 6909 A58Maastricht G 6909 A59Maastricht G 6909 A60Maastricht G 6909 A61Maastricht G 6909 A62Maastricht G 6909 A63Maastricht G 6909 A64Maastricht G 6909 A65Maastricht G 6909 A66Maastricht G 6909 A67Maastricht G 6909 A68Maastricht G 6909 A69Maastricht G 6909 A70Maastricht G 6909 A71Maastricht G 6909 A72Maastricht G 6909 A73Maastricht G 6909 A74Maastricht G 6909 A75Maastricht G 6909 A76Maastricht G 6909 A77Maastricht G 6909 A78Maastricht G 6909 A79Maastricht G 6909 A80Maastricht G 6909 A81Maastricht G 6909 A82Maastricht G 6909 A83Maastricht G 6909 A84Maastricht G 6909 A85Maastricht G 6909 A86Maastricht G 6909 A87Maastricht G 6909 A88Maastricht G 6909 A89Maastricht G 6909 A90Maastricht G 6909 A91Maastricht G 6909 A92Maastricht G 6909 A93Maastricht G 6909 A94Maastricht G 6909 A95Maastricht G 6909 A96Maastricht G 6909 A97Maastricht G 6909 A98Maastricht G 6909 A99Maastricht G 6909 A100Maastricht G 6909 A101Maastricht G 6909 A102Maastricht G 6909 A103Maastricht G 6909 A104Maastricht G 6909 A105Maastricht G 6909 A106Maastricht G 6909 A107Maastricht G 6909 A108Maastricht G 6909 A109Maastricht G 6909 A110Maastricht G 6909 A111Maastricht G 6909 A112Maastricht G 6909 A113Maastricht G 6909 A114Maastricht G 6909 A115Maastricht G 6909 A116Maastricht G 6909 A117Maastricht G 6909 A118Maastricht G 6909 A119Maastricht G 6909 A120Maastricht G 6909 A121Maastricht G 6909 A122Maastricht G 6909 A123Maastricht G 6909 A124Maastricht G 6909 A125Maastricht G 6909 A126Maastricht G 6909 A127Maastricht G 6909 A128Maastricht G 6909 A129Maastricht G 6909 A130Maastricht G 6909 A131Maastricht G 6909 A132Maastricht G 6909 A133Maastricht G 6909 A134Maastricht G 6909 A135Maastricht G 6909 A136Maastricht G 6909 A137Maastricht G 6909 A138Maastricht G 6909 A139Maastricht G 6909 A140Maastricht G 6909 A141Maastricht G 6909 A142Maastricht G 6909 A143Maastricht G 6909 A144Maastricht G 6909 A145Maastricht G 6909 A146Maastricht G 6909 A147Maastricht G 6909 A148Maastricht G 6909 A149Maastricht G 6909 A150Maastricht G 6909 A151Maastricht G 6909 A152Maastricht G 6909 A153Maastricht G 6909 A154Maastricht G 6909 A155Maastricht G 6909 A156Maastricht G 6909 A157Maastricht G 6909 A158Maastricht G 6909 A159Maastricht G 6909 A160Maastricht G 6909 A161Maastricht G 6909 A162Maastricht G 6909 A163Maastricht G 6909 A164Maastricht G 6909 A165Maastricht G 6909 A166Maastricht G 6909 A167Maastricht G 6909 A168Maastricht G 6909 A169Maastricht G 6909 A170Maastricht G 6909 A171Maastricht G 6909 A172Maastricht G 6909 A173Maastricht G 6909 A174Maastricht G 6909 A175Maastricht G 6909 A176Maastricht G 6909 A177Maastricht G 6909 A178Maastricht G 6909 A179Maastricht G 6909 A180Maastricht G 6909 A181Maastricht G 6909 A182Maastricht G 6909 A183Maastricht G 6909 A184Maastricht G 6909 A185Maastricht G 6909 A186Maastricht G 6909 A187Maastricht G 6935
Omschrijving
Inleiding
FLATGEBOUW, genaamd Gemeenteflat, in de jaren 1948 -1950 in twee fasen tot stand gekomen. De architect was F.C.J. (Frans) Dingemans (1905-1961), destijds directeur stadsontwikkeling en later stadsarchitect van Maastricht. De flat is in opdracht van de gemeente gebouwd. In de verpauperde industriestad heerste grote woningnood. Het is daarom opmerkelijk te noemen dat de gemeente in dit geval toch subsidie heeft gegeven voor de bouw van deze flat, die niet bedoeld was voor de huisvesting van kinderrijke gezinnen, maar voor 'onvolledige gezinnen' dat wil zeggen alleenstaanden en oudere echtparen. Ook het feit dat nadrukkelijk voor hoogbouw is gekozen is opmerkelijk. De flat is daarmee de eerste hoogbouw in de stad Maastricht en heette sindsdien de Gemeenteflat.
Voor de bouw is gebruikgemaakt van het zogeheten Bouwsysteem Bartels, een techniek met pre-fab bekisting. Hierdoor kon het beton glad en slank worden geprofileerd. Daarnaast werden voor die tijd moderne voorzieningen in het gebouw aangebracht zoals een centrale verwarming, twee liften en vuilstortkokers.
De Gemeenteflat is in architectuur en als stedenbouwkundig accent duidelijk geënt op het Koningsplein en omgeving. In de uitbreidingsplannen (1947) voor Maastricht-Oost was het Koningsplein als verblijfsplein gedacht. (Samen met de President Rooseveltlaan en het Oranjeplein (verkeersplein) bepalend door de stedenbouwkundige opzet van Maastricht-Oost.) Door de aanleg van de A2 is deze situatie echter ingrijpend veranderd.
Het gebouw heeft dankzij de verschillende woningtypen die erin zijn ondergebracht redelijk tot goed kunnen blijven functioneren. Er zijn in de loop van de tijd verschillende wijzigingen opgetreden. Zo zijn aan de westzijde de meeste vensterpartijen in kunststof vernieuwd. In de woningen zijn badkamers en keukens vernieuwd. In veel gevallen is een slaapkamer opgeofferd ter vergroting van de woonkamer.
In de eerste jaren van de 21ste eeuw werd het voortbestaan van de flat bedreigd. Voor de naastgelegen drukke verkeersroute A2 werden plannen voor ondertunneling gemaakt, waarbij de flat mogelijkerwijs zou moeten worden gesloopt. Uiteindelijk bleek ondertunneling ook zonder sloop mogelijk. Op 22 maart 2007 is in Maastricht het gebied Noordoost (Wyckerpoort, Wittevrouwenveld, Limmel en Nazareth) door de toenmalige minister van Wonen, Werken en Integratie, E. (Ella) Vogelaar aangewezen als zogeheten prachtwijk of krachtwijk. De flat is gelegen in dit gebied (Wittevrouwenveld).
Omschrijving
In 1948 respectievelijk 1950 in twee fasen tot stand gekomen FLATGEBOUW van de hand van architect F.C.J. Dingemans, genaamd Gemeenteflat. De flat is gelegen aan het Koningsplein (oostzijde) op de hoek van de A2 (westzijde) en de Scharnerweg.
De bouwmassa van de Gemeenteflat bestaat uit drie aan elkaar geschakelde volumes. Deze zijn verschillend in hoogte, respectievelijk zeven bouwlagen op de hoek met de Scharnerweg en twee maal vijf bouwlagen. Daaronder een souterrain waarin de bergingen zijn ondergebracht. De flat wordt gedekt met een platdak. Langs de zijde van het Koningsplein wordt de daklijst geritmeerd onderbroken door schoorstenen.
Deze geleding wordt in verticale zin versterkt door verhoogde eindpartijen en trappenhuizen en in horizontale zin door de verbijzondering van de plint en een terugliggende hoogste bouwlaag. In zijn geheel is hierdoor een alzijdige architectuur ontstaan met een gevarieerde ritmiek en plasticiteit.
De flat is een galerijflat met de galerijen aan de oostzijde (horizontale geleding). De gevel aan de westzijde wordt gekarakteriseerd door uitspringende balkons (verticale geleding). Deze beide gevels vertonen een sterk van elkaar verschillend beeld.
De beide kopgevels en de gevels van de trappenhuizen hebben ieder een eigen indeling met vensterreeksen, toegangspartijen in de trappenhuizen en balkons aan de kopgevels.
Het gebouw is opgetrokken in gewapend beton. De gevelvlakken zijn gemetseld van een geelgrijze metselklinker. Dit komt sterk naar voren in de koppen en de geaccentueerde trappenhuizen. In de delen daartussen zijn de pre-fab betonelementen zichtbaar. Ook in de details, balkons en vensteromlijstingen keert het beton terug. De galerijen zijn afgewerkt met stucwerk. De vensters zijn oorspronkelijk alle van hout.
De ontsluiting van de flat geschiedt via de drie trappenhuizen die als 'scharnierpunten' dienen, met geaccentueerde toegangspartijen aan de westzijde. De trappenhuizen zijn uitgevoerd in schoon metselwerk. De individuele woningen worden via de galerijen ontsloten. Het gebouw bevat 90 woningen in acht verschillende typen, variërend met een, twee of drie slaapkamers, een woonkamer, keuken en sanitaire voorzieningen. De woonkamers liggen aan de zijde van het Koningsplein. Iedere woning heeft tenminste één balkon.
Waardering
FLATGEBOUW, genaamd, Gemeenteflat, van algemeen belang vanwege
- Cultuurhistorische waarden als typerend voorbeeld van een bouwwerk tot stand gekomen ten gevolge van de heersende na-oorlogse woningnood, in het bijzonder voor 'onvolledige gezinnen' (sociale huurwoningen in diverse typen). Opmerkelijke voorzieningen als cv, lift en vuilstortkokers. Eerste hoogbouwflat in Maastricht;
- Architectuurhistorische waarden als voorbeeld van een essentieel toonbeeld van wederopbouwarchitectuur in de traditie van het Nieuwe Bouwen in alzijdige architectuur in een hoogwaardige compositie door onder andere de afwisseling in kleur- en materiaalgebruik, ritmiek en plasticiteit. Daarbij gebruikmakend van de bouwhistorisch van belangzijnde techniek van het systeem Bartels. Tevens van belang in het oeuvre van architect F.C.J. Dingemans. Typologisch van belang als een mijlpaal in de ontwikkeling van de volkshuisvesting;
- De redelijke gaafheid en goede herkenbaarheid van de architectuur;
- Stedenbouwkundige waarde vanwege de markante ligging aan het Koningsplein en op de hoek A2 en Scharnerweg. Van deze ligging wordt gebruik gemaakt in de architectonische opzet.
Overige gegevens
Oorspronkelijke functies
| Hoofdfunctie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functie | Verbijzondering | Toelichting |
|---|---|---|---|---|---|
| Ja | Woningen en woningbouwcomplexen | Appartementengebouw | Flatgebouw |
Bouwactiviteiten
| Werkzaamheid | Van | Tot | Nauwkeurigheid | Toelichting |
|---|---|---|---|---|
|
vervaardiging
|
1948
|
1950
|
exact
|
Bouwtypen
| Hoofdcategorie | Subcategorie | Bouwtypen | Toelichting |
|---|---|---|---|
| Woningen en woningbouwcomplexen | Appartementengebouw | Woonflat | Hoogbouwflat |
Bouwstijlen
| Bouwstijl | Zuiverheid | Toelichting | Rijksmonumentnummer |
|---|---|---|---|
|
n.v.t.
|
niet van toepassing
|