Inleiding

Het COMPLEX van het LANDGOED Schothorst, bestaande uit een PARKAANLEG, een VILLA, een KOETSHUIS en een ORANJERIE, is tussen Hoogland en Amersfoort gelegen.

Op deze plaats heeft zeker vanaf 1600 een boerderij gestaan, vanaf het begin van de negentiende eeuw een 'Heerenhuizinge. Omstreeks 1850 kwam het LANDGOED in het bezit van mr. Pieter Verloren van Themaat. Het landhuis werd vervolgens ingrijpend verbouwd. In opdracht van de eigenaar werd naar ontwerp van S.A. van Lunteren in 1871 een koetshuis gebouwd. Tevens werd een oranjerie aan het complex toegevoegd. In 1876 werden de tuinen naar ontwerp van S.A. van Lunteren getransformeerd in de Engelse Landschapsstijl. Waarschijnlijk is Van Lunteren ook betrokken geweest bij de verbouwing van het landhuis.

In de decennia na de tweede wereldoorlog is het landgoed in gebruik geweest als laboratorium voor onderzoek naar intensieve veehouderij. Het terrein werd in deze jaren van meerdere schuren en bouwsels voorzien. Begin jaren tachtig besloot de gemeente Amersfoort tot het herstructureren van het landgoed Schothorst, het parkbos en de omliggende gronden tot stadspark met een groot aantal recreatieve en informatieve voorzieningen. Bij het ontwerp van dit stadspark door de gemeente Amersfoort werden zoveel mogelijk kenmerkende landschappelijke elementen uit het ontwerp van S.A. van Lunteren in stand gehouden. Later toegevoegde gebouwen werden gesloopt, landhuis en oranjerie werden gerestaureerd. Een grote boerderij ten oosten van het landhuis werd verbouwd tot Milieu-Educatief Centrum. Deze boerderij staat op de gemeentelijke monumentenlijst.

Omschrijving

Op het landgoed Schothorst vormt het landhuis het middelpunt van een terrein met landschappelijke tuinaanleg met daarbij een koetshuis en oranjerie. Belangrijk stedenbouwkundig element vormt de Schothorsterlaan vanaf de Hamseweg, vanwege de sterke zichtas op het gepleisterde landhuis.

Ten noordoosten van het landhuis is het koetshuis gelegen. Iets ten noordwesten van het koetshuis is tenslotte de oranjerie gesitueerd.

Het landgoed bestaat uit de volgende onderdelen:

1. parkaanleg

2. landhuis

3. koetshuis

4. oranjerie

Waardering

Het landgoed Schothorst is van algemeen belang vanwege de architectuur- en cultuurhistorisch waarde als relatief gaaf voorbeeld van een negentiende-eeuws landgoed, waarin landhuis, koetshuis, oranjerie en parkaanleg een grote samenhang kennen.