Inleiding

PAKHUIS MET KANTOOR, omstreeks 1910 gebouwd in Overgangsstijl als groothandel, mogelijk gesticht in 1910 door de familie Reijnders en spoedig overgenomen door Bernard Hartelust, een familienaam die naamgever is geworden van het gebouw. Hartelust maakte als afdeling deel uit van de NV Nederlandsche IJzerhandel.

Omschrijving

EXTERIEUR: Het omvangrijke pakhuis op een nagenoeg vierkante grondslag heeft een ingebouwde vleugel achter het pand Romkeslaan 1/1a. Het zes traveeën brede, vier en vijf lagen hoge gebouw heeft behoudens de torenelementen een plat dak. Het op het eerste gezicht regelmatig gelede front is op allerlei onderdelen asymmetrisch, zelfs in het materiaalgebruik. Het noordelijke torenelement is geheel gemetseld van grauwbruine baksteen en tot de onderdorpels van de eerste verdieping is het metselwerk over de volle breedte eveneens van dit materiaal; daarboven muurwerk van gele steen, waar de functionele verrijkingen van onder meer grauwbruine ontlastingbogen mee contrasteren. Twee torenachtige traveeën vormen de hoeken, die beide boven het hoofdvolume met een plat dak uitrijzen en waarvan de noordelijke vijf en de zuidelijke vier bouwlagen hoog is. Tussen de torens vier, door regenwaterafvoeren voor brede muurdammen gelede traveeën van verschillende breedte van vier bouwlagen hoog. Het vierde travee van het noorden af gerekend is vier smalle raamvakken breed; de overige traveeën drie raamvakken. De gevels worden afgesloten door gootlijsten met een royaal overstek, gesteund door een reeks opengewerkte en decoratief bewerkte houten consoles; bij de boven het platte dak uitrijzende torenelementen rondgaand. De noordelijke toren bezit een vierzijdig convexe bekroning, gedekt met overhoeks geplaatste zinkplaten met aan elke zijde een driehoekige kapel; de zuidelijke met tentdak, gedekt met met geschubde oranjerood geglazuurde leipannen met toppinakel. Op begane grond en eerste verdieping zijn de tweede en derde travee met puien uitgebroken; overigens gaaf. In de eerste bouwlaag, voor zover niet verstoord, bedrijfsdeuren van verschillende maat en vorm; in de brede travee met rondboogvensters te weerszijden. De eerste verdieping wordt verlicht door smalle, rechtgesloten staande achtlichtvensters, elk ontlast door een segmentboog; de tweede verdieping heeft segmentvormig gesloten zeslichtvensters die per travee - ook het brede - ontlast zijn door samenvattende segmentboog die tot de onderdorpels van de volgende bouwlaag reikt. De derde verdieping heeft onder de overstekende gootlijst een grote reeks kleine staande vensters, twee tussen elke console. In de torenelementen varianten, onder meer op de tweede en derde verdieping van de noordelijke toren een samengesteld rondbogig drieledig venster over twee lagen. De zuidelijke, thans zichtbare gevel is grotendeels ingebouwd geweest en blind op een vertikale vernsterreeks na die de achterliggende gang en lichtstraat van daglicht voorziet. INTERIEUR: De indeling heeft gestalte gekregen door een T-vormige inwendige straatstructuur van vier bouwlagen hoog. De opslagafdelingen zijn naar de straten toe met schoonwerkgevels van gele drielingen afgewerkt, voorzien van muurankers in een zweepslagmotief. De lange inwendige straat wordt vanuit de zuidelijke zijvel door een lichtpui over de volle hoogte verlicht. De verbindingen tussen de verschillende afdelingen is gelegd door in en over de straten stekende gaanderijen en luchtbruggen. In een straatarm zijn later tussenvloeren gelegd die de transparantie van het inwendige tekort doen. De afzonderlijke opslagruimten bezitten oorspronkelijke, gevarieerde draagconstructies, in de meeste gevallen standvinken met een schoorconstructies onder de vloerbalken en soms met in de wanden verwerkte halve stijlen. In de noordelijke straatarm een oorspronkelijke, open liftconstructie. Deuren grotendeels in oorspronkelijke staat.

Waardering

Gebouw van algemene cultuurhistorische en architectuurhistorische belang:

- vanwege de, slechts voor een klein gedeelte verstoorde, levendige en kleurige en voor de functie zeer representatieve Overgangsstijl van het exterieur;

- vanwege het nagenoeg gave interieur met opmerkelijke (licht)straten, luchtbruggen en gaanderijen;

- vanwege de zeldzaamheid van dit type bouwwerk uit de eeuwwisselingsperiode.